Яшчэ не астылі дэбаты наконт улучэньня цэнтральнага праспекту Менску ў сьпіс спадчыны ЮНЭСКА ў якасьці ўнікальнага горадабудаўнічага ансамблю 1940—50-х гадоў, як аб’ект ізноў перайменаваны.
Піша Гары Куманецкі.
І калі новаперайменаваны ўсё ж уключаць у сьпіс ЮНЭСКА, то Беларусь будзе рэпрэзэнтавацца ў сьвеце спадчынай савецкага таталітарызму, што да беларушчыны ня мае аніякага дачыненьня. Як бы ні называлі гэтую магістраль — імем Сталіна, Леніна ці нават Скарыны, — сутнасьць яе духу не мяняецца. Гэта цалкам штучнае ўтварэньне, што паўстала на руінах старажытнага гораду, яго сьвятынях й курганах. Яго архітэктура ніяк не вынікае з нашых традыцый.
Шанец, што быў атрымаў гэты ансамбль пасьля перайменаваньня ў 1991 годзе, быў страчаны. За гады незалежнасьці на праспэкце не паўстаў помнік Скарыну, не зьявілася нават мэмарыяльнае шыльды. Ён не набрыняў нічым “скарынаўскім” — знакамі, мэмарыяцыямі, шрыфтамі, дэкорам. Сталінскі праспэкт застаўся сталінскім, увесь усыпаны таталітарнай сымболікай, зь яе неадэкватнай пампэзнасьцю, з помнікамі Дзяржынскаму й Калініну. Не хапіла тады волі паставіць мэмарыял ахвярам сталіншчны, уславіць тут БНР. Уласна беларускага тут — мізер! Таму нічога сутнасна для нас не зьмянілася.
Як і ня зьменіцца нічога на праспэкце Машэрава, што па завядзёнцы старэйшыя людзі завуць і будуць зваць Паркавай.
Нічога наагул ня зьменіцца ў беларускай сталіцы, пакуль тут будуць вуліцы Інтэрнацыянальная й Камуністычная, Камсамольская й Рэвалюцыйная.
Дзівіць іншае — чым занятая галава Лукашэнкі. Цяпер ён вырашыў перайграць нават блізкую сабе савецкую гісторыю. І, падазраю, гэта толькі пачатак вялікае кампаніі. Мабыць, пасьля рэканструкцыі плошчы Незалежнасьці ёй вернуць “гістарычнае” імя Леніна. А там паедзе…
