Літаратура44

Аповесць пра паўстанне Каліноўскага

У часопісе «Нёман» апублікавана невядомая рускамоўная аповесць Уладзіміра Караткевіча «Предысторія».

У часопісе «Нёман» апублікавана невядомая расейскамоўная аповесць Уладзіміра Караткевіча «Перадгісторыя».

«Перадгісторыя» — гэта твор аб прыгнечаным народзе, які аўтар называе славянамі. У гэтых славянах лёгка пазнаюцца беларусы, а ў прыгнятальніках — рускія. Апошнія рабуюць зямлю карэннага насельніцтва, гвалтуюць жанчын, забіваюць мужчын. А славяне-беларусы падымаюць няўдалыя паўстанні. Вось і цяпер яны чакаюць прыходу месіі, які ўздыме сцяг, пад якім збярэцца народ для вызвольнага паходу. У канцы аповесці Караткевіч узгадвае Каліноўскага, што прывязвае твор канкрэтна да падзей 1863 года.

— А ці ведаеце вы, панства, што я саромеюся свайго звання, калі бачу, што і вы, вырадкі, носіце яго. Хопіць, я буду гаварыць на іншай мове, мове Каліноўскага на шыбеніцы. Вы назвалі мяне шляхціцам. Мана. У нас няма шляхты, у нас усе роўныя. Адна кроў цячэ ў нашых жылах, на адной зямлі мы нарадзіліся, і памром мы аднолькава — гэта простыя людзі, і я, толькі зараз зразумеўшы, якое высокае званне — просты чалавек, — кажа перад смерцю паўстанец Грынкевіч.

Дакладнай даты напісання твора няма. Але літаратуразнаўца Анатоль Верабей, які адшукаў аповесць, прыйшоў да высновы, што, хутчэй за ўсё, яна напісана ў канцы 1940-х — пачатаку 1950-х гадоў. Тады Караткевіч вучыўся на філалагічным факультэце рускага аддзела Кіеўскага дзяржаўнага універсітэта імя Тараса Шаўчэнкі. Аўтару было каля дваццаці ці крышку больш гадоў.

Вынік аднолькавы і ў рэальнасці, і ў Караткевіча, — параза паўстання.

«Перадгісторыя» лёгка чытаецца. Аповесць нагадвае літаратурныя праекты Барыса Акуніна. Сюжэт развіваецца гладка, за кошт выпадковасцяў, якія часта адбываюцца з персанажамі. Калі пачынаеш чытаць пра ўцёкі з вязніцы аднаго з герояў, то з самага пачатку ведаеш, што ён уцячэ. І ніхто, акрамя аўтара, не зможа яму перашкодзіць. Сюжэт аповесці — сюжэт захапляльнага гістарычнага дэтэктыва. Са шпегамі, дуэлямі, сакрэтнымі перамовамі. Гэта перадгісторыя Караткевіча-празаіка.

Перадгісторыя/ Уладзімір Караткевіч // Нёман. — 2010. — №№1-3.

Каментары4

 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

Цяпер чытаюць

Хрыста Грозеў: Мельнікава як мінімум год, а хутчэй за ўсё, паўтара перадавала інфармацыю беларускім спецслужбам18

Хрыста Грозеў: Мельнікава як мінімум год, а хутчэй за ўсё, паўтара перадавала інфармацыю беларускім спецслужбам

Усе навіны →
Усе навіны

У вакаліста Queen Фрэдзі Мерк’юры была пазашлюбная дачка1

Чаму не варта рабіць камп'ютарную тамаграфію без сур'ёзнай патрэбы6

У кобрынскай бальніцы патлумачылі, чаму ў ёй немэтазгодна мець свой апарат МРТ. Жыхары не згодныя5

У цэнтры Мінска прайшлі спаборніцтвы на драганботах ФОТЫ1

Амазонскае племя падало ў суд на The New York Times за «паклёпніцкі» артыкул пра моладзь і порна3

У ЗША спыняць выпуск аднацэнтавых манет2

Забіты ў Іспаніі паплечнік Януковіча за некалькі дзён да смерці прыязджаў ва Украіну2

«У мяне было пяць мужчын. Шосты — Ісус». Ася Паплаўская хацела стаць манашкай, але не атрымалася18

Украіна ў межах абмену з Расіяй перадала яшчэ аднаго палоннага беларуса. Раней пра яго палон не паведамлялася5

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Хрыста Грозеў: Мельнікава як мінімум год, а хутчэй за ўсё, паўтара перадавала інфармацыю беларускім спецслужбам18

Хрыста Грозеў: Мельнікава як мінімум год, а хутчэй за ўсё, паўтара перадавала інфармацыю беларускім спецслужбам

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць