Культура77

Кніга года-2010: «Ладдзя Роспачы»

Традыцыйны штогадовы кніжны рэйтынг НН.

Традыцыйны штогадовы кніжны рэйтынг НН.

З гэтага года пераможцы будуць абірацца ў дзвюх намінацыях — сярод мастацкай і гістарычнай літаратуры.

Сёлета найлепшымі кнігамі, на думку экспертаў «НН», сталі «Ладдзя Роспачы. Першае непадцэнзурнае выданне» Уладзіміра Караткевіча і «Выбранае» Міколы Ермаловіча.

Сярод названых 72 выданняў пераважае мастацкая літаратура. Асобныя кнігі называліся адразу чатырма экспертамі. Гэта Алесь Салавей «Творы», збор твораў у двух тамах Ларысы Геніюш, «Ладдзя роспачы» Уладзіміра Караткевіча, «Новае неба» Адама Глобуса. З аднаго боку, гэта сведчыць пра пэўную еднасць поглядаў, але з іншага — аб абмежаванасці: названыя кнігі — перавыданне вядомых твораў з новымі дадаткамі.

Толькі ў двух рэйтынгах быў адзначаны адзін і той жа малады аўтар — Макс Шчур з кнігай «Альмагама».

Маладых называлі і іншыя, але асобы, чыю кнігу палічылі вартай адразу некалькі экспертаў, больш не знайшлося. Кнігі выходзяць мізэрнымі накладамі, асабліва дэбютантаў, і да кнігарань часам не даходзяць. І калі яшчэ ў Мінску сёе-тое з навінак адшукаць можна, то чым далей за кальцавую, то не заўжды і кнігарню ўдаецца знайсці.

Адметна, што на гэты раз эксперты адзначылі некалькі перакладаў замежнай літаратуры: Вонэгут, Ніэмі, Такарчук, Шымборска, Радары, Дыкенс. Прычым пераклады не толькі з суседняй польскай ці распаўсюджанай англійскай, але і няблізкай шведскай і італьянскай.

Паранейшаму называюць шмат кніг па гісторыі. Гэтая галіна працягвае папаўняцца новымі даследаваннямі, да якіх у савецкі час не дазвалялі звяртацца. Не першае дзесяцігоддзе не меншае ўвага да гісторыі Вялікага Княства Літоўскага. Сёлета прысутнічаюць кнігі Ермаловіча, Бохана, Станкевіча, Мацука.

Што да выдавецтваў, то далягляд экспертаў абмежаваны ў асноўным мінскімі выдаўцамі. Усіх было названа больш за два дзясяткі (26). І сярод іх толькі адно знаходзіцца па-за межамі сталіцы (праект «Гарадзенская бібліятэка») і яшчэ сем — у іншых краінах (Літва, Польшча, Расія).

Гэта яшчэ раз пацвярджае, што рэгіянальныя выдавецтвы друкуюць недастаткова кніг, але і тое, што выходзіць, не ўдаецца прасунуць на сталічны кніжны рынак.

Лідарамі па колькасці згаданых кніг застаюцца незалежныя выдавецтвы «Логвінаў», «Медысонт» і «Кнігазбор». Сярод дзяржаўных — «Мастацкая літаратура» і «Літаратура і мастацтва».

Выніковы рэйтынг падаецца паводле падліку балаў па дзесяцібальнай шкале. За кожнае першае месца ў спісе налічваецца 10 балаў, за другое — 9 і гэтак далей.

Спісы найлепшых кніг, складзеныя экспертамі

Андрэй Хадановіч, старшыня Беларускага ПЭН-Цэнтра:

1. Уладзімір Караткевіч. Ладдзя Роспачы. Першае непадцэнзурнае выданне. — Мінск: Медысонт.

2-3. Генадзь Бураўкін. Лісты да запатрабавання. — Мінск: Кнігазбор.

Уладзімір Някляеў. Кон. — Мінск: Лімарыус.

4. Валянцін Акудовіч. Архіпелаг Беларусь. — Мінск: Галіяфы.

5. Алесь Разанаў. З апокрыфа ў канон. — Мінск: Логвінаў.

6. Вольга Бабкова. …І цуды і страхі. — Мінск: Логвінаў.

7-8. Адам Глобус. Новае неба. — Мінск: Галіяфы.

Макс Шчур. Амальгама. — Мінск: Логвінаў.

9. Наталка Харытанюк. Трынаццаць гісторый пра мёртвага ката. — Мінск: Логвінаў.

10-12. Курт Вонэгут. Бойня № 5, або Крыжовы паход дзетак. Пераклад з амерыканскай П. Касцюкевіча. — Мінск: Логвінаў/Бібліятэка «Бацькаўшчыны».

Мікаэль Ніэмі. Папулярная музыка з Вітулы. Пераклад са шведскай В. Цвірка. — Мінск: Логвінаў/Кнігарня «Наша Ніва».

Вольга Такарчук. Правек ды іншыя часы. Пераклад з польскай М. Шода. — Мінск: Логвінаў.

Леанід Галубовіч, літкрытык:

1. Алесь Разанаў. З апокрыфа ў канон. — Мінск: Логвінаў.

2. Алесь Салавей. Творы. — Мінск: Лімарыус.

3. Адам Глобус. Новае неба. — Мінск: Галіяфы.

4. Данута Бічэль. Мост святога Францішка. — Мінск: Медысонт/Кнігарня пісьменніка.

5. Марыя Вайцяшонак. Асадніца. — Мінск: В. Хурсік.

6. Віслава Шымборска. Двукроп’е. Пераклад з польскай Н. Мацяш. — Мінск: Про Хрысто.

7. Максім Шчур. Мальгама. — Мінск: Логвінаў.

8. Барыс Пятровіч. Плошча. — Вільня.

9. Лада Алейнік. Пясочны гадзіннік. — Мінск: Літаратура і мастацтва.

10. Юры Станкевіч. П’яўка. — Мінск: Галіяфы.

Людміла Рублеўская, літаратурны аглядальнік газеты «Беларусь сегодня»:

1. Уладзімір Караткевіч. Ладдзя Роспачы. Першае непадцэнзурнае выданне. — Мінск: Медысонт.

2. Вiктар Шнiп. Проза i паэзiя агню. — Мiнск: Мастацкая лiтаратура.

3. Рыгор Барадулін. Перакуленае. Опрокинутое. — Москва: Время.

4. Леанiд Дайнека. Назавi сына Канстанцiнам. — Мiнск: Лiтаратура i Мастацтва.

5. Вольга Бабкова. …І цуды, i страхi. — Мiнск: Логвiнаў.

6. Адам Глобус. Новае неба. — Мінск: Галіяфы.

7. Мiкалай Нiкалаеў. Гiсторыя беларускай кнiгi. Т.1. Кніжная культура ВКЛ. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя.

8. Ганна Кiслiцына. Чалавек постмадэрну ў сучаснай беларускай лiтаратуры. — Мiнск: Права i эканомiка.

9. Ганна Кандрацюк. Дзядоўскае турнэ з Анатолем С. — Беласток: Ніва.

10. Аксана Спрынчан, Яраш Малішэўскі. Незвычайная энцыклапедыя беларускіх народных iнструментаў. — Мінск: Мастацкая літаратура.

Цэнтр беларускай кнігі ў Гродне:

1. Ларыса Геніюш. Збор твораў у 2 тамах. — Мінск: Лімарыус.

2. Часопіс ARCHE за 2010 год. — Мінск.

3. Апанас Цыхун. Улюбёны ў сваю зямлю. — Гародня/Уроцлаў: Гарадзенская бібліятэка.

4. Ян Станкевіч. Крыўя-Беларусь у мінуласці. — Беласток: Беларускае гістарычнае таварыства; Вільня: Інстытут беларусістыкі.

5. Міхась Андрасюк. Вуліца добрай надзеі. — Мінск: Медысонт/Кнігарня пісьменніка.

6. Алесь Салавей. Творы. — Мінск: Лімарыус.

Кніжны салон, Мінск:

1. Уладзімір Караткевіч. Ладдзя Роспачы. Першае непадцэнзурнае выданне. — Мінск: Медысонт.

2. Алесь Салавей. Творы. — Мінск: Лімарыус.

3. Предысторія беларусов с древнейшіх времен до ХІІІ века. Складальнік А.Тарас. — Мінск: Харвест.

4. Анатоль Тарас. Костел в нашей жізні. — Мінск: ФУАінформ.

5. Часопіс «Асоба і час» № 3+CD. — Мінск: Лімарыус.

6. Ларыса Геніюш. Збор твораў у 2 т. — Мінск: Лімарыус.

7. Анатоль Бутэвіч. Каралева не здраджвала каралю. — Мінск: Літаратура і мастацтва.

8. Рыгор Барадулін. Маладзік над стэпам. — Мінск: Медысонт.

9. Джані Радары. Прыгоды Чыпаліна. Пераклад з італьянскай А.ГібокГібоўскага. — Мінск: Харвест.

10. Оксана Котовіч, Янка Крук. Золотые правіла народной культуры. — Мінск: Адукацыя і выхаванне.

Інтэрнэткрама Prastora.by:

1. Уладзімір Караткевіч. Ладдзя роспачы. Першае непадцэнзурнае выданне. — Мінск: Медысонт.

2. Мікола Ермаловіч. Выбранае. — Мiнск: Кнігазбор.

3. Рыгор Барадулін. Перакуленае. Опрокинутое. — Москва: Время.

4. Летапісы і хронікі Беларусі. Сярэднявечча і раннемадэрны час. — Беласток: Беларускае гістарычнае таварыства; Вільня: Інстытут беларусістыкі.

5. Бутэвіч Анатоль, Ягоўдзік Уладзімір. На далонях вечнасці. — Мінск: Кавалер.

6. Ніэмі Мікаэль. Папулярная музыка з Вітулы. Пераклад са шведскай В.Цвіркі. — Мінск: Логвінаў/Кнігарня «Наша Ніва».

7. Лянкевіч Андрэй. Паганства. — Вільня: Arx Baltica printing house.

8. Усціновіч Юры. Яська і конік ягоны Грыўка. — Мінск: Логвінаў.

9. Чарльз Дыкенс. Олівер Твіст. Пераклад з англійскай Я. Бяласіна. — Мінск: Галіяфы.

10. Масляніцына Ірына, Багадзяж Мікола. Беларусь далетапісная. — Мінск: Літаратура і мастацтва.

Алесь Мазанік, мінскі «Кніжны кірмаш»:

1. Мікола Ермаловіч. Выбранае. — Мiнск: Кнігазбор.

2. Валянцін Акудовіч. Архіпелаг Беларусь. — Мiнск: Галіяфы.

3. Адам Глобус. Новае неба. — Мiнск: Галіяфы.

4. Андрэй Хадановіч. Несіметрычныя сны. — Мiнск: Логвінаў.

5. Сяргей Календа. Казкі: гісторыі (не) пра нас. — Мiнск: Галіяфы.

6. Данута Бічэль. Мост Святога Францішка. — Мiнск: Медысонт.

7. Беларуская навуковая тэрміналогія (у чатырох кнігах). Дадатак да часопіса ARCHE.

8. Летапісы і хронікі Беларусі. Сярэднявечча і раннемадэрны час. Дадатак да часопіса ARCHE.

9. Антон Луцкевіч. Да гісторыі беларускага руху. 2¬е пашыранае выданне. — Беласток: Беларускае гістарычнае таварыства; Вільня: Інстытут беларусістыкі.

10. Уладзімір Ляхоўскі. Школьная адукацыя ў Беларусі падчас нямецкай акупацыі. 1915-1918. — Беласток: Беларускае гістарычнае таварыства; Вільня: Інстытут беларусістыкі.

Кнігарня «Эўрыка», Мінск:

1. Юрый Бохан. Ваяры Грунвальдскай бітвы. — Мінск: Беларусь.

2. Мікола Ермаловіч. Выбранае. — Мiнск: Кнігазбор.

3. Павловіч Р. К. Малоізвестные страніцы історіі БССР в годы Велікой Отечественной войны (1941¬1944). — Мінск: Смэлтак, В.Хурсік.

4. Предысторія беларусов с древнейшіх времен до ХІІІ века. Складальнік А. Тарас. — Мінск: Харвест.

5. Юлія Чарняўская. От «тутэйшых» — к націі. — Мінск: ФУАінформ.

6. Беларуска-нямецкі слоўнік. Пад рэд. М. Кур’янкі, Л. Баршчэўскага, Т. Вайлера. — Мінск: Зміцер Колас.

Арсень Ліс, літаратуразнаўца:

1. Антон Луцкевіч. Да гісторыі беларускага руху. 2¬е пашыранае выданне. — Беласток: Беларускае гістарычнае таварыства; Вільня: Інстытут беларусістыкі.

2. Алесь Салавей. Творы. — Мінск: Лімарыус.

3. Энцыклапедыя культуры Беларусі. т.1. — Мiнск: Беларуская энцыклапедыя.

4. Ларыса Геніюш. Збор твораў у 2 тамах. — Мінск: Лімарыус.

5. Уладзімір Конан. Гісторыя эстэтычнай думкі Беларусі. т.1. — Мінск: Беларуская навука.

6. Таццяна Валодзіна. Цела чалавека. Слова, міф, рытуал. — Мінск.

7. Наталля Гардзіенка. Беларусы ў Вялікабрытаніі. — Мінск: Медысонт/Бібліятэка «Бацькаўшчыны».

8. Юрый Бохан. Ваяры Грунвальдскай бітвы. — Мінск: Беларусь.

9. Анатоль Астапенка. Ігдзе ізрадзіліся і аскормлены суць пабозе… — Санкт¬Пецярбург: Невскій Простор.

10. Алесь Марціновіч. Пяшчота сталага лісця. Гісторыя ў асобах. — Мінск: Мастацкая літаратура.

Міхась Казлоўскі, краязнаўца і выдавец:

1. Станіслаў Станкевіч. Беларускія элементы ў польскай рамантычнай паэзіі. — Беласток: Беларускае гістарычнае таварыства; Вільня: Інстытут беларусістыкі.

2. Зора Кіпель. Дні аднаго жыцця… — Мінск: Зміцер Колас.

3. Леанiд Дайнека. Назавi сына Канстанцiнам. — Мiнск: Лiтаратура i мастацтва.

4. Мікола Ермаловіч. Выбранае. — Мiнск: Кнігазбор.

5. Ніл Гілевіч. Дзверы ў гісторыю. — Мiнск.

6. Арсень Ліс. Gloria victis! — Мiнск: Логвінаў/Кнігарня «Наша Ніва».

7. Уладзімір Дудзіцкі. Творы. — Мiнск: Лімарыус.

8. Ларыса Геніюш. Збор твораў у 2 т. — Мінск: Лімарыус.

9. Віктар Гардзей. Трыадзінства. — Мінск: Мастацкая літаратура.

10. Джані Радары. Прыгоды Чыпаліны. Пераклад з італьянскай А.Гібок-Гібоўскага. — Мінск: Харвест.

Алесь Пашкевіч, гісторык:

1. Уладзімір Ляхоўскі. Школьная адукацыя ў Беларусі падчас нямецкай акупацыі. 1915¬1918. — Беласток: Беларускае гістарычнае таварыства; Вільня: Інстытут беларусістыкі.

2. Андрэй Мацук. Барацьба магнацкіх груповак у ВКЛ (1717—1763 гг.). — Мiнск: Медысонт.

3. Наталля Гардзіенка. Беларусы ў Вялікабрытаніі. — Мінск: Медысонт/Бібліятэка «Бацькаўшчыны».

4. Беларуска-нямецкі слоўнік. Пад рэд. М.Кур’янкі, Л.Баршчэўскага, Т.Вайлера. — Мінск: Зміцер Колас.

5. Валерій Карбалевіч. Александр Лукашенко. Політіческій портрет. — Масква: Партізан.

6. Радзівілы. Альбом партрэтаў ХVIII-ХІХ ст. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя.

7. Лянкевіч Андрэй. Паганства. — Вільня: Arx Baltica printing house.

8. Беларуская навуковая тэрміналогія (у чатырох кнігах). Дадатак да часопіса ARCHE.

9. Юрый Бохан. Ваяры Грунвальдскай бітвы. — Мінск: Беларусь.

10. Валянцін Акудовіч. Архіпелаг Беларусь. — Мiнск: Галіяфы.

Алег Дзярновіч, гісторык:

1. Курт Вонэгут. Бойня № 5, або Крыжовы паход дзетак. Пераклад з амерыканскай П.Касцюкевіча. — Мінск: Логвінаў/Бібліятэка «Бацькаўшчыны».

2. Арсень Ліс. Gloria victis! — Мiнск: Логвінаў/Кнігарня «Наша Ніва».

3. Беларуская навуковая тэрміналогія (у чатырох кнігах). Дадатак да часопіса ARCHE.

4. Радзівілы. Альбом партрэтаў ХVIII-ХІХ ст. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя.

5. Ларыса Геніюш. Збор твораў у 2 тамах. — Мінск: Лімарыус.

6. Андрэй Мяцельскі. Мсцсілаўскае княства і ваяводства ў XII¬XVIII стст. — Мiнск: Беларуская навука.

7. Юрый Бохан. Ваяры Грунвальдскай бітвы. — Мінск: Беларусь.

8. Мікола Ермаловіч. Выбранае. — Мінск: Кнігазбор.

9. Сяргей Кавалёў. Шматмоўная паэзія Вялікага Княства Літоўскага эпохі Рэнесансу. — Мінск: Кнігазбор.

10. Леанід Маракоў. Рэпрэсаваныя медыцынскія і ветэрынарныя работнікі Беларусі. 1920–1960. — Мінск: Медысонт.

* * *

Дзясятка найлепшых кніг 2010 года выглядае так:

1. Уладзімір Караткевіч. Ладдзя Роспачы. Першае непадцэнзурнае выданне. — Мінск: Медысонт. — 40 балаў.

2. Мікола Ермаловіч. Выбранае. — Мiнск: Кнігазбор. — 38 балаў.

3. Алесь Салавей. Творы. — Мінск: Лімарыус. — 32 балы.

4. Ларыса Геніюш. Збор твораў у 2 тамах. — Мінск: Лімарыус. — 31 бал.

5. Адам Глобус. Новае неба. — Мінск: Галіяфы — 24 балы.

6. Юрый Бохан. Ваяры Грунвальдскай бітвы. — Мінск: Беларусь. — 19 балаў.

7. Валянцін Акудовіч. Архіпелаг Беларусь. — Мінск: Галіяфы. — 17 балаў.

8–9. Алесь Разанаў. З апокрыфа ў канон. — Мінск: Логвінаў.

Рыгор Барадулін. Перакуленае. Опрокинутое. — Москва: Время. — па 16 балаў.

10–11. Леанiд Дайнека. Назавi сына Канстанцiнам. — Мiнск: Лiтаратура i Мастацтва.

Предысторія беларусов с древнейшіх времен до ХІІІ века. Складальнік А. Тарас. — Мінск: Харвест. — па 15 балаў.

***

Найлепшыя кнігі папярэдніх гадоў

2009 — Алег Латышонак. Нацыянальнасць — Беларус. — Вільня: Інстытут Беларусістыкі/Беласток: Беларускае гістарычнае таварыства;

2008 — Галасы зза небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ ст. Уклаў Міхась Скобла. — Мінск: Лімарыус;

2007 — Павел Севярынец. Лісты з лесу. — Вільня: Інстытут беларусістыкі/Кнігарня «Наша Ніва»;

2006 — Юры Туронак. Мадэрная гісторыя Беларусі: збор твораў. — Вільня: Інстытут беларусістыкі;

2005 — Геніюш Ларыса. Каб вы ведалі: з эпісталярнай спадчыны (1945–1983) — Мінск: Лімарыус.

Каментары7

 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

Цяпер чытаюць

Дзве ўдачы, дзякуючы якім адбылася кар'ера новага прэс-сакратара МЗС Руслана Варанкова13

Дзве ўдачы, дзякуючы якім адбылася кар'ера новага прэс-сакратара МЗС Руслана Варанкова

Усе навіны →
Усе навіны

У Замбіі звар'яцелая сланіха забіла дзвюх турыстак3

Беларус узяў крэдыт «На родныя тавары», каб купіць матацыкл «Мінск». Той аказаўся кітайскім2

«Мы чакалі Полк Каліноўскага, каб вызваліў нас». Палітвязень патлумачыў, чаму папрасіў аб памілаванні20

Віцэ-прэзідэнт расійскай «Транснафты» загінуў, выпаўшы з акна7

Партугальскі футбаліст, які загінуў у аўтакатастрофе, паехаў машынай, бо ляцець самалётам забаранілі дактары3

Расія атакавала Кіеў «шахедамі» і балістыкай. Дзясяткі параненых, пажары і перакрытыя вуліцы1

Беларускага таксіста ўзялі ў закладнікі ў Варшаве2

Пуцін прапанаваў мяняць беларускую бульбу на «шчаслівы сіроп»3

Кітайскі міністр заявіў прадстаўніку ЕС, што Пекін не хоча паразы Пуціна ва Украіне4

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Дзве ўдачы, дзякуючы якім адбылася кар'ера новага прэс-сакратара МЗС Руслана Варанкова13

Дзве ўдачы, дзякуючы якім адбылася кар'ера новага прэс-сакратара МЗС Руслана Варанкова

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць