Культура44

Беларускую мову ўратуюць «Фэйсбук» і «Вконтакте»?

ЮНЭСКА адзначае вялікую ролю сацыяльных сетак у захаванні «слабых» моваў.

З прыкладна 7000 моваў свету палова можа знікнуць да канца стагоддзя, лічаць лінгвісты. Беларуская, паводле экспертаў ЮНЭСКА, таксама знаходзіцца ў небяспецы.
Аднак даследчыкі, што займаюцца мовамі, якім пагражае знікненне, зрабілі выснову, што
захаванню моваў спрыяюць такія лічбавыя тэхналогіі глабалізацыі як сацыяльныя сеткі і нават простыя эсэмэскі.

Атлас «Мовы свету ў небяспецы», складзены ЮНЭСКА, аднёс беларускую да «слабых».
Гэткі ж статус маюць такія мовы, як латгальская ў Латвіі, ніжнесаксонская ў Нямеччыне і башкірская ў Расеі.

Аднак

лінгвісты нядаўна заўважылі пазытыўную тэндэнцыю: мовы пачалі выкарыстоўваць сацыяльныя сеткі і sms, «каб пашырыць сваю ролю і прысутнасць сярод іншых моваў свету».
Аб гэтым гаворыць прафесар лінгвістыкі і сябра Нацыянальнага геаграфічнага таварыства Вялікабрытаніі Дэвід Харысан, перадае BBC.

«Цяпер мы заўважаем пазітыўнае ўздзеянне глабалізацыі. Мова, на якой размаўляе толькі 50 чалавек у аддаленай кропцы свету, атрымлівае шанец быць пачутай у сусветным маштабе», — лічыць прафесар.

Да прыкладу,

індзейцы Паўночнай Амерыкі карыстаюцца сацыяльнымі сеткамі для адраджэння цікавасці сярод моладзі да роднай мовы. А ў Туве ў Расеі стварылі прыстасаванне для айфону, з дапамогай якога можна праверыць вымаўленне словаў на тувінскай мове.
Тувінская мае гэткі ж самы статус «слабой», як і беларуская.

Адзін з носьбітаў такіх знікаючых гаворак Альфрэд Лэйн размаўляе на мове Сілэтс Ды-іні, якая была распаўсюджаная сярод індзейцаў у штаце Арэгон у ЗША. «Да нас прыйшлі лінгвісты, якія вызначылі, што наша мова асуджаная на знікненне. Але ўсё племя і наша рада вырашылі, што гэтага не будзе. І мы распрацавалі план па адраджэнні мовы ў даліне Сілэтс», — распавядае ён.

Індзейцы змагаюцца за захаваньне сваёй мовы праз стварэнне электронных аўдыёслоўнікаў, а таксама з дапамогай сацсетак.

Прафэсар Харысан разважае, што

не ўсе мовы здолеюць выжыць нават з дапамогай Facebook, многія з іх знікнуць са смерцю апошніх носьбітаў. Адбудзецца гэта ўжо праз тры-чатыры пакаленні.

Аднак, на яго думку, новыя лічбавыя тэхналогіі дапамогуць захаваць многія рэдкія мовы, якія яшчэ некалькі гадоў таму, падавалася, не мелі шанцаў на выжыванне.

Каментары4

 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

«Пра сустрэчу Луку заўсёды прасілі перадаць Пуціну». Шустэр расказаў, як Лукашэнка прапаноўваў свае паслугі амерыканцам9

«Пра сустрэчу Луку заўсёды прасілі перадаць Пуціну». Шустэр расказаў, як Лукашэнка прапаноўваў свае паслугі амерыканцам

Усе навіны →
Усе навіны

У Рэчыцы гарэў прыватны сектар1

Макс Корж выступіць на стадыёне ў Варшаве. Некалькі вуліц перакрыюць і зменяць рух транспарту 9 жніўня9

Генплан Мінска будуць змяняць. Гараджане могуць агучыць прапановы7

Ціханоўская звярнулася да беларусаў з нагоды пятай гадавіны пратэстаў24

У Мінску ўзброеныя сілавікі затрымалі індывідуальнага прадпрымальніка1

«Байсол» выставіць на аўкцыён лімітаваную серыю гадзіннікаў6

ChatGPT прадставіў новую мадэль GPT-5. Вось што ў ёй новага і што абяцаюць распрацоўшчыкі2

Памятаеце фота з мускулістым беларусам, які ў 2020-м ішоў у счэпцы з амапаўцам? Цяпер ён здымаецца ў кіно ў Англіі2

Ізраільскія ўлады ўхвалілі план Нетаньяху па акупацыі горада Газа16

больш чытаных навін
больш лайканых навін

«Пра сустрэчу Луку заўсёды прасілі перадаць Пуціну». Шустэр расказаў, як Лукашэнка прапаноўваў свае паслугі амерыканцам9

«Пра сустрэчу Луку заўсёды прасілі перадаць Пуціну». Шустэр расказаў, як Лукашэнка прапаноўваў свае паслугі амерыканцам

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць