Васіль і Яўген Аргеры. Фота Аляксандра Ружачкі, Onliner.by
Аб дынастыі бондараў з Іванава распавялі мясцовыя жыхары — для горада гэтая сям'я амаль як візітная картка. Васіль Аляксеевіч ўсё жыццё працаваў рукамі: быў сталяром, печнікам, рабіў коміны, займаўся кафляй, вокнамі, дзвярыма. А потым яго запрасілі на працу выкладчыкам у мясцовую школу бондарства.
Васіль Аргер: «Мне сказалі так: атрымаецца — будзеш працаваць, не атрымаецца — паціснем адзін аднаму рукі і развітаемся. Я вучыўся ўсяму з нуля». Фота: Оnliner
Вырабляць і прадаваць бочкі бацьку дапамагае сын Яўген, які і сам адвучыўся ў той самай школе бондарства, а пазней стаў там выкладаць.
Яўген Аргер. Фота: Оnliner
Вы можаце спытаць: каму ўвогуле сёння патрэбныя драўляныя бочкі? Для гарадской кватэры гэтая рэч не самая неабходная, але аматараў такой прадукцыі дастаткова. У першую чаргу, бочкі купляюць для вытрымкі моцных напояў — віскі і каньяку.
Асартымент у бондараў шырокі, але абсалютным хітом сталі класічныя драўляныя бочкі — на 3, 5, 10 і 15 літраў. Каб выканаць такую замову, загатоўкамі трэба запасціся за некалькі гадоў да продажу, здзіўляюць беларусы.
— Усё пачынаецца, вядома, з бервяна, прычым яно павінна паляжаць. Як у банку грошы ляжаць, так і ў нас дрэва, — смяецца Васіль Аляксеевіч. — Яны будуць ляжаць у нас год ці два, пакуль не адваліцца кара. Са свежага дрэва бочкі ніхто не робіць, інакш яны могуць хутка рассохнуться і разваліцца.
Драўніну бондары купляюць з рук. Бервяно тры метры даўжынёй можна купіць рублёў за 700 — гэта мінімальная цана. Пасля таго, як бярвёны «адляжацца», іх распілоўваюць/расколваюць на пілараме на брускі патрэбнага памеру. А потым зноў пакідаюць на паўгода-год пад адкрытым небам. Фота: Оnliner
— Яны мокнуць, сохнуць, смажыцца. Гэта трэба для таго, каб сышло «напружанне», інакш бочкі потым могуць лопнуць. А далей мы ўжо пілуем брускі і працуем з дрэвам у цэху.
Колькі можна зарабіць?
Усе станкі і абсталяванне бондары з Іванава куплялі б/у, у дрэнным стане, многае рамантавалі і дапрацоўвалі самі. І ўсё адно грошай у міні-вытворчасць прыйшлося ўкласці нямала. Па грубых прыкідках, можна было купіць яшчэ адну машыну або пабудаваць невялікі дом. З іншага боку, гэта ўкладанні, якія сябе акупляюць.
Дакладнай бухгалтэрыі тут ніхто не вядзе, адразу папярэджваюць рамеснікі. Бочку прадалі, купілі на гэтыя грошы матэрыялы, адрамантавалі станок, зноў нешта прадалі — і так па коле.
— Пачым бочкі прадаеце? — журналісты ўсё ж спрабуюць разабрацца ў цэнаўтварэнні.
— Амаль бясплатна, — усміхаецца Васіль Аляксеевіч. — Цана гэтых бочак не каштуе ўсёй той працы, што мы ўкладаем. Яны павінны прадавацца нашмат даражэй. Вы ж самі бачыце — столькі гадоў мы гэтым займаемся, а на джыпы пакуль не зарабілі, катэджаў дарагіх не пабудавалі. Шмат грошай з гэтага не атрымаеш.
Фота: Оnliner
Больш выразнымі падлікамі падзяліўся малодшы бондар Яўген. 3-літровую бочку сям'я прадае за 140 рублёў, 5-літровую — за 160 рублёў, 15-літровую — за 200 рублёў.
Палічым выдаткі на прыкладзе самай маленькай бочачкі:
— Адзін кран для бочкі каштуе 25 рублёў, яшчэ 20 рублёў ідзе на метал — абручы, заклёпкі з нержавейкі. З выдаткамі на дрэва складаней за ўсё: залежыць ад таго, за колькі мы купілі бярвёны. Давайце палічым ад 20 да 30 рублёў за дуб для адной бочкі. Падстаўка, корак, воск — яшчэ 20 рублёў. Застаецца 50 рублёў прыбытку. Але ўлічыце, што нам трэба яшчэ плаціць за святло ў цэху, рамантаваць станкі, закупляць інструменты, то-бок чыстых 50 рублёў не застанецца.
Маленькую бочку бондары могуць зрабіць за дзень, на вялікую звычайна сыходзіць 2-3 дні.
Па заказах ёсць сезоннасць: асабліва гарачы час — летам і восенню, калі людзі робяць загатоўкі. Таксама добра разыходзіцца тавар перад святамі: бочкі і кадкі беларусы любяць купляць на падарункі.
Амаль усе заказы сёння прыходзяць з Instagram — Яўген вядзе яго са жніўня мінулага года. Прыйшлося выдаткаваць час на тое, каб разабрацца ў тонкасцях прасоўвання. Зараз на рэкламу сыходзіць каля $50—70 у месяц, і яна сябе цалкам акупляе.
Працуюць бондары ў асноўным на беларускі рынак — гэта заказчыкі з Мінска і абласных гарадоў.
Заказаў цяпер шмат — з усімі яны нават не спраўляюцца. Справа ў тым, што Яўген вялікую частку часу праводзіць у школе — узяў на сябе паўтары стаўкі. І кідаць асноўную працу пакуль не вырашаецца.
Пра тое, каб паставіць справу на паток, у сям'і задумваліся не раз. Але ўзнікае праблема: няма майстроў, якія гатовыя ўдавацца ва ўсе нюансы бондарскага майстэрства.
— Лягчэй знайсці чалавека, які зробіць на станку крэсла, стол, ложак, але не бочку, — тлумачыць Яўген. — У нас у школе працаваў мужчына — рабіў мэблю з чырвонага дрэва, велізарны досвед. А вось бочку зрабіць не можа.
«Нельга зрабіць дзве аднолькавыя бочкі. Дзесьці ледзь-ледзь не падагнаў кут — ужо будзе шчыліна, усё трэба дакладна вымяраць». Фота: Оnliner
— І павінна быць яшчэ жаданне гэтым займацца, — пацвярджае словы сына бацька. — Школе нашай у Іванава ўжо 20 гадоў, кожны год па 30 чалавек выпускаем, але не хочуць людзі цяпер гэтым займацца. Праходзяць выпускнікі міма, вітаюцца. Я кажу: «Пойдзем габляваць бочку». Яны адразу: «Не-е-е, не хочам».
Дом бондараў. Фота: Оnliner
