— Раскажыце пра месца свайго нараджэння.
— Нарадзіўся я 21 ліпеня 1999 года ў невялікім мястэчку Абонг-Мбанг. Пазней мы пераехалі ў Бертуа, дзе цяпер і жывуць мае бацькі. У нас прыватны дом.
— У вас вялікая сям'я?
— Сямёра дзяцей. Я перадапошняе, шостае, дзіця ў сям'і. Для вас гэта вельмі вялікая сям'я.
— А для вас?
— Па нашых мерках — сярэдняя. У Камеруне ёсць сем'і, у якіх трое дзяцей. У мусульман, якія маюць дзве ці тры жонкі, можа быць 15 — 20 дзяцей.
— А вы якога веравызнання?
— Я каталік. Часта наведваю касцёл у Смаргоні. Першапачаткова на мяне ўсе дзіўна глядзелі. Не ведаю, што ў іх было ў думках… Але я ўжо прывык. Часам перад трэніроўкай заходжу ў касцёл памаліцца.
Мая жонка — праваслаўная. З ёй хаджу ў царкву, а яна са мной — у касцёл. Бог адзін. Сына плануем хрысціць у касцёле.
Вядома, службу на беларускай мове я не разумею, але ведаю парадак яе правядзення. Малюся на французскай мове.
— Гэта ваша родная мова?
— У Камеруне размаўляюць на дзвюх мовах — англійскай і французскай. Але я больш французскую ведаю. Мы на ёй размаўлялі дома. Англійскую ведаю на 70%.
— Раскажыце, як футбол стаў захапленнем.
— Мой тата — выкладчык фізкультуры. Калі ён быў маленькім, таксама гуляў у футбол. Калі б ён убачыў, што ў мяне дрэнна атрымліваецца, сказаў бы пра гэта.
Так было з маім малодшым братам. Тата прыходзіў глядзець, як ён гуляе. Але аднойчы пасля гульні сказаў: «Кідай футбол. Ты разумны, але лянівы. Ты не любіш працаваць. Лепш вучыся». Брат паслухаў тату. Цяпер ён вучыцца на фармацэўта.
Мне тата ніколі не сказаў, што я добра гуляю, але і не казаў, што трэба сыходзіць з спорту. Ён лічыў, што я магу больш.
Мама заўсёды была супраць майго захаплення. Яна нават не хацела чуць пра футбол. Лічыла, што трэба вучыцца. Нават аднойчы перад трэніроўкай мама выкінула ў смецце мае буцы. Яна працуе эканамістам. Усе мае браты і сёстры атрымалі адукацыю, таму яна кожны раз, калі тэлефануе, пытаецца, калі я пачну вучыцца.
Мама мае рацыю. Я разумею, што кар'ера футбаліста хутка заканчваецца. І што я буду потым рабіць? Цяпер мне складана вучыцца — трэніроўкі, сям'я. Магчыма, пазней паступлю на футбольнага агента.
Але калі мая мама даведалася, што мяне выбралі ў спартыўную акадэмію Каджы, дзе гуляў сам Самюэль Эта'О — легенда футбола нашай краіны, яна пагадзілася.
— Як атрымалася, што вы апынуліся ў Беларусі?
— Мой сябар гуляў у футбольнай камандзе Брэста. Ён сказаў, што тут добрыя людзі, таму мне захацелася сюды прыехаць. 10 снежня будзе 5 гадоў, як я жыву ў Беларусі.
Выдатна памятаю той дзень (усміхаецца). Тут я ўпершыню ўбачыў снег. Калі выйшаў з самалёта, падзьмуў моцны вецер. Не думаў, што будзе так холадна. Тыдзень нікуды не выходзіў з дому. Да гэтага часу не магу прывыкнуць да зімы.
— Не ўзнікала жадання вярнуцца назад?
— Ніколі. Мой тата вучыў мяне быць мужыком і пераадольваць любыя складаныя сітуацыі.
— Як складвалася ваша футбольная кар'ера?
— Некаторы час я трэніраваўся ў «СМІ-Аўтатранс» і «Тарпеда» (Мінск). Але ў каманду мяне не бралі, бо не было дазволу на жыхарства і я не быў студэнтам. Пазней падпісаў кантракт з футбольным клубам «Крумкачы», які гуляў у першай лізе. Ужо трэці год гуляю ў ФК «Смаргонь». Клуб зрабіў мне дазвол на жыхарства. Мая каманда — гэта другая сям'я.
— Вы добра размаўляеце на рускай мове…
— Рускую мову я вучыў на курсах у экалагічным інстытуце імя Сахарава. Было адчуванне, што я трапіў у дзіцячы сад. Нас вучылі вымаўляць літары і склады. Калі я засмяяўся, выкладчык сказала, што калі хачу добра размаўляць па-руску, то трэба вучыць яе як французскую ў дзяцінстве. Цяпер, вядома, я ведаю рускую значна лепш. Вучуся кожны дзень.
У Мінску я паступіў у Інстытут кіравання і прадпрымальніцтва на спецыяльнасць «фінансы і крэдыт», як мая мама. Пасля першага семестра прыехаў у Смаргонь, таму не змог працягнуць навучанне.
— Беларускую мову яшчэ не засвоілі?
— Бабуля жонкі, калі прыходзіць да нас у госці, размаўляе са мной па-беларуску. Яна забывае, што я яе не разумею. Ведаю толькі некалькі слоў: «дзякуй», «кахаю».
— Як вам беларусы?
— Гэта спакойныя, добрыя людзі. Смаргонцы ўжо мяне любяць. Да мяне падыходзяць і дзякуюць за добрую гульню. Наогул, без заўзятараў футбол не той. Ад іх падтрымкі падчас гульні адкрываецца другое дыханне.
Беларусы, вядома, адрозніваюцца ад камерунцаў. Вы не вітаецеся з незнаёмымі людзьмі. У нас у Камеруне ўсе адно аднаму кажуць «прывітанне». Мы больш адкрытыя.
— Наша кухня падабаецца?
— Люблю дранікі з мясам. Ужо прывык да беларускай бульбы. Калі ў мяне выхадны, я гатую для жонкі стравы камерунскай кухні — таматную пасту і арахісавую пасту з рысам.
— Як адбылося ваша знаёмства з жонкай?
— Гэта была апошняя гульня сезона. Было дрэннае надвор'е, ішоў дождж. Пасля гульні я заўважыў на трыбуне дзяўчыну ў яркай салатавай куртцы. Адзін з гульцоў нашай каманды ведаў яе, пазней ён запрасіў яе пагуляць. Так мы пазнаёміліся.
Вераніка прыходзіць на кожную гульню на хатнім стадыёне. Цяпер у нас ужо падрастае сын Давыд, яму амаль 9 месяцаў.
— Як на гэта адрэагавалі вашы бацькі?
— Без праблем. Мама толькі спыталася, ці не супраць бацькі жонкі. Для маёй мамы гэта самае галоўнае. Яна радая, што ў мяне ўсё добра. Мы жывём у прыватным доме. Я раблю ўсё тое, што павінен рабіць мужчына ў Беларусі: кашу траву, чышчу снег, пілую.
Вераніка мае зносіны з маімі бацькамі, некалькі слоў на французскай мове яна ўжо ведае. Часта стэлефаноўваемся з малодшым братам, які вучыцца ў Марока. Старэйшыя сястра і брат жывуць у Францыі. Астатнія — у Камеруне.
Я вельмі сумую па сваёй сям'і. У наступным годзе планую паехаць да маіх бацькоў разам з жонкай і сынам.
Чытайце таксама:
во гэта мама. рэспект