Увогуле,
я не лічу, што дзяржава павінна законадаўча рэгуляваць мову.Агульнапрынятасць моўнага стандарту, правапісу, павінна вызначацца не рашэннем дзяржаўнага органа, а кансэнсусам карыстальнікаў мовы. Так — «прынята», так — «не прынята». Нормы этыкета ці добрага густа альбо (папраўце, калі памыляюся) нотная сістэма для запісу музыкі таксама не зацвярджаюцца ў дзяржаўных інстытуцыях, так жа ж?
Беларусы часта скардзяцца на тое, што расійцы недаацэньваюць адметнасць беларусаў і адрозненні паміж беларускасцю і расійскасцю. Між тым, многія нават нацыянальна свядомыя беларусы на ментальным узроўне самі не аддзяляюць сябе ад расійцаў. І гэта часта праяўляецца на пісьме, калі людзі перакладаюць расійскія ўласныя імёны і назвы на беларускую мову, як бы абсурдна гэта ні гучала.
Многія беларусы падсвядома не разумеюць, што расійская мова — гэта замежная мова. Ці, прынамсі, іншая мова ад беларускай. І імёны расійскія — іншыя ад беларускіх, як гэтаксама іншымі ёсць імёны польскія, кітайскія ці партугальскія. А ўласныя імёны не перакладаюцца ніколі.
Джорджа Буша мы не называем «Юр’ем» (а гэта і ёсць беларускі эквівалент ангельскага George), а Ёгана Сэбастыяна Баха не называем «Янкай Савасцянам» ці як там. Нават гераічнага беларускага журналіста Пачобута многія на замежны манэр называюць «Анджэй» у адпаведнасці з тым, як сябе называе ён сам.
А значыць і
Елена Боннэр — ніякая не «Алена», Яўгеній Еўтушэнка — ніякі не «Яўген», Аркадзій Гайдар — ніякі не «Аркадзь», а Дзмітрый Мядзведзеў — ніякі не «Дзмітры» без «й» (тым больш не «Зміцер»).
Карыстальнікам тарашкевіцы таксама трэба адвучацца называць Пуціна «Ўладзімерам» праз «е». Цікава, што Надзежду Крупскую ў беларускай традыцыі, падобна, што так і не стала прынята памылкова называць «Надзеяй».
Далей. Беларускамоўная журналістыка мала піша на тэмы эканомікі. Таму стылістычныя стандарты бізнэсовай журналістыкі не выпрацаваныя і людзі часта кіруюцца архаічнымі акадэмічнымі БССРаўскімі правіламі, якія чым далей, тым у сучасным свеце гледзяцца больш нерэлевантнымі.
Што б ні казалі сучасныя «акадэмічныя правілы» беларускай мовы,
у Расіі няма такога банка, як «Ашчадбанк», і няма такіх кампаній, як «Газпрам» ці, асабліва, «Раснафта».
«Сбербанк», «Газпром» і «Роснефть» — зарэгістраваныя брэнды, якія:
а) даўно не расшыфроўваюцца як «Сберегательный банк» і ніколі афіцыйна не былі скаротамі ад «Газовая промышленность»(?) або «Российская нефть» (?). Раскрыю сакрэт — кампанія BP даўно таксама не называецца British Petroleum.
б) перакладаюцца на ўсе без выключэння мовы як, адпаведна, Sberbank, Gazprom альбо Rosneft, і ніяк іначай.
Перакладаць гэтыя назвы на сваю мову — гэта праява местачкоўства і варта смеху,скажу шчыра.
Найлепшыя расійскія газэты «Коммерсантъ» і «Ведомости» ўвогуле не перакладаюць на расійскі алфавіт назвы заходніх кампаній ці заходнія брэнды, так і пакідаючы іх лацінкай.
Гэтаксама ў беларускамоўных тэкстах варта пакідаць без перакладу большасць лацінкавых і расійскіх назваў. Ці ж вы не думаеце, што ў Беларусі засталося шмат беларускамоўных чытачоў (пагатоў карыстальнікаў інтэрнэту), якія не валодаюць лацінскім алфавітам альбо расійскай моваю і не здолеюць гэтыя назвы прачытаць?
