Маем свой граніт, але дарогі солім. Чаму б не пасыпаць крошкай, як скандынавы?

Беларускія дарогі па-ранейшаму пасыпаюць пясчана-солевай сумессю. Фота abw.by.

Беларускія дарогі па-ранейшаму пасыпаюць пясчана-солевай сумессю. Яна ператвараецца ў брудную кашу. Фота Сямёна Печанко.

У Фінляндыі зімой дарогі пасыпаюць гранітнай крошкай. Фота vedomir.info.

У Таліне гранітнай крошкай пасыпаюць не толькі дарогі, але і гарадскія плошчы. Фота Сямёна Печанко.

Салёны снег — адна з прычын узнікнення карозіі кузава аўто. Фота autovers.ru

Соль псуе абутак... Фота Сямёна Печанко.

...і адзенне. Фота Сямёна Печанко.

Паводле звестак за 8 лютага 2013 дзяжурна-дыспетчарскай службы «Белаўтадар», з пачатку зімовага перыяду на дарогі краіны высыпалі 452 тысячы тон пясчана-солевай сумесі і каля 62 тысяч тон чыстай солі. Уяўляеце: больш за 500 мільёнаў кілаграм, па 50 кг на кожнага беларуса! А яшчэ зіма не скончылася.

Гэтая соль раз’ядае кузавы машын, абутак і сушыць дрэвы ўздоўж дарог.

Гатовыя хоць сёння

Беларусь — не Скандынавія, што літаральна стаіць на граніце, але граніт ёсць і ў нас — вялізнае радовішча ў Мікашэвічах. І там нават вырабляюць гранітную крошку.

У аддзеле маркетынгу мікашэвіцкага «Граніта» кажуць, што дарожнікі замаўляюць яе, але толькі для ямачнага рамонту і ў якасці аднаго з кампанентаў пры вырабе асфальту.

Начальнік аддзела маркетынгу Міхаіл Федаровіч запэўніў: калі выкарыстанне крошкі стане эканамічна мэтазгодным, прадпрыемства хоць сёння гатовае адгрузіць яе ў неабходнай колькасці. На сёння цана 1 т гранітнай крошкі (фракцыя 2–4 мм) складае на заводзе каля 90 000 рублёў.

Скандынаўскі падыход

У Фінляндыі зімой дарогі пасыпаюць гранітнай крошкай. Прычым вясной яе збіраюць, мыюць, прасушваюць і захоўваюць да наступнай зімы!

У сярэднім за зімовы сезон страчваецца каля чвэрці высыпанай на дарогі крошкі. Так робяць і ў Эстоніі. Акрамя таго, улады Таліна штогод бясплатна выдаюць жыхарам горада гранітную крошку для пасыпання дарожак каля жылых дамоў.

Летась досвед Фінляндыі запазычылі ў некаторых гарадах Расіі.

У Швецыі ж практыкуюць такі спосаб. Дарогі чысцяць ад снегу не да канца. Яго прыкатваюць, а пасля гэтага на спрэсаваны слой снегу сыплюць гарачую гранітную крошку. Яна хутка ўмярзае ў снег, і такім чынам ствараецца шурпатае дарожнае пакрыццё.

Соллю па скуры

Не сакрэт, што апрацоўка дарог пясчана-солевай сумессю мае адмоўныя наступствы. Найперш, гэта шкода экалогіі і карозія кузаваў аўтамабіляў, а таксама папсаваны абутак пешаходаў.

Некалькі год таму дарожнікі пачалі шырэй выкарыстоўваць хларыд натрыю (тэхнічную соль), які, як лічыцца, менш шкодны для прыроды.

У мінскіх СТА расказалі, што цалкам ліквідаваць пагрозу карозіі ад дарожных сумесяў практычна немагчыма, можна толькі мінімізаваць з дапамогай ацынкоўкі кузава, апрацоўкі яго антыкаразійнымі матэрыяламі.

Асаблівую небяспеку для аўто ўяўляе пясчаная сумесь: дробныя каменьчыкі прабіваюць фарбу на кузаве, соль трапляе ў пашкоджаныя месцы і раз’ядае метал.

Соль з пяском ператварае снег на ходніках у брудную кашу, якая моцна псуе абутак. Як і ў выпадку з аўто, цалкам абараніцца ад солі не ўдасца. Застаецца параіць апрацоўваць абутак адмысловымі аэразолямі, чысціць яго і своечасова сушыць.

Чыстая эканоміка?

У прэс-службе дэпартамента «Белаўтадар» расказалі, што гранітная крошка ў Беларусі не ўжываецца з эканамічных прычын. «Скандынаўскія краіны ў літаральным сэнсе стаяць на граніце. Для іх гэта бясплатная сыравіна. Для Беларусі такі матэрыял занадта дарагі», — патлумачыў кіраўнік прэс-службы Аляксей Пекун. Нашы дарожнікі выбіраюць самыя танныя і даступныя матэрыялы. Дарогі пасыпаюцца адкідамі салігорскага «Беларуськалія», ходнікі і пешаходныя зоны некалькі год па загадзе Міністэрства аховы здароўя апрацоўваюць харчовай соллю.

Інерцыя мінулага

Аднак, як высветлілі мы, на сёння гранітная крошка каштуе менш за пясчана-солевую сумесь! Крошку «Граніт» прадае па 90 000 за франка-вагон, пясчана-солевую сумесь «Белаўтадар» купляе за 113700.

Праўда, улічваць трэба яшчэ і тое, якую масу таго і другога трэба высыпаць з разліку на квадратны метр пакрыцця, і пры якой тэмпературы. Колькасць выкарыстанай сумесі залежыць ад умоваў надвор’я і колькасці снегу. Варта ўлічваць таксама магчымасць паўторнага выкарыстання крошкі. Карацей, канчаткова супаставіць кошт пасыпкі крошкай і соллю могуць толькі спецыялісты.

Ясна толькі, што з улікам розных фактараў выкарыстанне гранітнай крошкі выглядае больш прагрэсіўнай тэхналогіяй. Застаецца, каб хтосьці ў высокім кіраўніцтве звярнуў на гэта ўвагу.

***

Цана за тону

Гранітная крошка — 90 000 (франка-вагон).

Пясчана-солевая сумесь — 113700 (франка-вагон).