Летась у чэрвені акторка «Свабоднага тэатра» Юлія Шаўчук пераехала жыць на вуліцу Валгаградскую і разам з новым месцам жыхарства атрымала новых суседзяў. Іх штодзённыя сваркі і высвятленні адносінаў, якія было вельмі добра чуваць у Юліным пакоі, спачатку напружвалі акторку, аднак з цягам часу ўсё ж прымусілі ўцягнуцца ў захапляльнае рэаліці-шоу за сценкай. Больш за тое, пачуўшы новыя павароты сюжэта, Шаўчук адразу ўключала дыктафон, каб не прапусціць ні слова.

З даслоўна расшыфраваных дыктафонных запісаў атрымалася п’еса. Ідэю давесці гэтыя расшыфроўкі да паўнавартаснага тэатральнага тэксту падказаў рэжысёр «Свабоднага тэатра» Уладзімір Шчэрбань, які ўбачыў у гэтым «драматургічны хіт».

Па сутнасці, «Животное» – гэта вяртанне да вытокаў «Свабоднага тэатра», да працаў кшталту «Мы. Самоидентификация», дзе таксама актыўна выкарыстоўвалася тэхніка дакументальнага тэатра. З іншага боку, здаецца, да тэмы «маленькага чалавека» ў беларускім мастацтве так яшчэ ніхто не падыходзіў.

«Яна называе яго Сярожам, а ён па імені яе ніколі не кліча, – расказвае Юлія Шаўчук. – Яе я бачу кожны дзень. Калі яна чуе, што хтосьці з суседзяў прыйшоў, яна выходзіць на лесвічную пляцоўку і задае тры пытанні: «Колькі часу?», «Ці не будзе ў вас цыгарэткі?» і «Ці не знойдзецца ў вас паўтары тысячы на праезд?». Яна паводзіцца заўсёды вельмі какетліва, нягледзячы на пастаянна апухлы твар».

Юля кажа, што спачатку ёй было вельмі шкада сваю гераіню: «Здавалася, яна такая інтэлігентная, спакойная жанчына, ад якой дрэннага слова не пачуеш, а ён яе ўвесь час б’е, пачвара гэткая. Але паступова я зразумела, што там сітуацыя-перавёртыш, і яшчэ не зразумела, хто ў іх адносінах ахвяра. Цяпер я ім толькі ўдзячная за тое, што мне прыйшла гэтая ідэя».

На відавочнае пытанне, як бы адрэагавалі героі п’есы, калі б раптам трапілі на чытку, аўтар смяецца: «Мне здаецца, Сярожу было б сорамна. Яго яшчэ можна было б выратаваць. Ён яшчэ неяк імкнецца будаваць з ёй адносіны. Ён спрабуе, каб парадак быў у хаце. Аднойчы, помню, ён крычаў, што ўсё, кідаем піць. І нейкі час нават хадзіў злы, але цвярозы. Ён хаця б спрабуе, ён не здаецца».

Цяпер «Свабодны тэатр» паказвае «Животное» ў выглядзе разгорнутай, «рэжысёрскай» чыткі. Пастаноўку рабілі па скайпе. Ролі галоўных герояў выконваюць Дзяніс Тарасенка і Яна Русакевіч, якія, на думку Шчэрбаня, «цяпер знаходзяцца ў найлепшай творчай форме». Аўтара і суседку грае Марына Юрэвіч.

«Шмат хто цікавіцца, ці буду я даводзіць гэтую чытку да фармату паўнавартаснага спектаклю, – напісаў у сваім LJ Шчэрбань. – Адкажу так – калі ў гэтым будзе неабходнасць. Калі тэкст сам захоча. Асабіста я хачу, каб гэты спектакль вырас натуральным чынам на вачах у гледачоў, ад чыткі да чыткі. Бо ўсе атрыбуты спектакля ўжо прысутнічаюць: тэкст гучыць, паўнавартасныя акторскія вобразы ёсць, тэкст у руках выканаўцаў дае ім магчымасць то паглыбляцца ў чужое жыццё, то выходзіць з яго, каб удыхнуць кіслароду. А гэта ўжо і ёсць спектакль».

«Животное» – першы драматургічны вопыт Юлі Шаўчук. Акторка кажа, што вельмі натхнёная сваёй новай «роляй» і выношвае ідэі яшчэ дзвюх п’ес.

Досвед Юліі – яшчэ адзін доказ таго, што сапраўднаму мастацтву не патрэбныя ніякія асаблівыя спрыяльныя ўмовы або кантэксты. Дастаткова проста быць заточаным пад пошук ідэй, якія можна знайсці нават на вуліцы Валгаградскай.

Фрагмент п’есы «Животное»

00:30 ночи. Сережа стирает в ванной.

Она: Сережа, выключи, пожалуйста, свет.

Сережа: Ты, слышишь, животное, б..дь, я тебе говорю, что я, б..дь, стираю!

Она: Зачем...

Сережа:(перебивает) Зачем мне свет все время выключать, слышишь, животное?

Она: Я выключу, хорошо, и лягу сразу спать.

Сережа: Да можешь не ложиться!

Она: Я сразу же лягу спать, обещаю тебе, да. Только выключи, пожалуйста, я тебя прошу.

Сережа: Я тебя сейчас выключу.

Она: Не надо меня пугать, просто выключи свет, и я сразу лягу спать.

Сережа: Да не буду я его выключать.

Она: Я сразу выключаю свет и иду спать, хорошо, все.

Сережа: Да мне пох..й!

Она: Много на одного натекает...

Сережа: (перебивает) Я тебя, только выключи б..дь, убью нах..й!

Она: Не надо меня убивать, я просто лягу спать и все. Все, буду спать, хорошо. Спасибо.

Она выключает свет в ванной. Сережа бьет ее, включает свет.

Она: Ой… Я буду спать сразу, пожалуйста, только не надо…(плачет). Выключи, пожалуйста, я сразу лягу спать.

Сережа: Да б..дь, я стираю! Е...й в рот, б..дь!

Она: Тебе, Сережа, вода в ванной не нужна?

Сережа: Да оставь, б..дь!

Она: Ты через пять минут выключишь, скажи? Только скажи, что все выключишь, и я сразу пойду спать, да?

Сережа: ДА! ДА! ДА! Да, б..дь!

Она: Я поняла…

Сережа: Да, б..дь! Да, б..дь!

Она: Через пять минут ты все выключишь, я поняла…

Сережа: Б..дь, иди нах..й!

Она: Ну выключи, пожалуйста, через пять минут.

Она уходит в комнату. Сережа достирывает, заходит в комнату, берет свои джинсы, ищет что-то в кармане.

Сережа: Так! Где моя маленькая бутылка водки? Где она?

Она: Ты при мне ее уже пил…

Сережа: Я спрашиваю, где она?... Где она?!

Она: Да не брала я твою бутылку водки…

Сережа: (бьет по щеке) Ты брала ее!

Она: Нет.

Сережа: Где она?

Она: Да не знаю я, где твоя водка…

Сережа: Я спрашиваю: где она? Я тебя убью, где она? (бьет)

Она: (плачет) А-а-а-а! У меня только минералка, больше ничего нет. Вот бутылка, посмотри…

Сережа: (посмотрев) Я спрашиваю, где она? Где она? Где она? Убери руки, б..дь! Я тебе сейчас ее сломаю сейчас, б..дь!

Она: (кричит) А-а-а-ай!..

Сережа: Если ты хоть еще раз до меня дотронешься, я тебе их (бьет) сломаю(бьет), б..дь (бьет), нах..й! Где она?

Она: Да я не брала!

Сережа: Уйди, сейчас стукну, животное, б..дь! (бьет) Ты выглядишь как животное! (бьет снова)

Она: (плачет) У меня никакой водки нет, я не знаю, где она…

Сережа: Я спрашиваю, где водка? (бьет)

Она: А-а-ай! Да не было у меня никакой водки. Я вон уже синяя вся (плачет). Ой, помогите кто-нибудь…

Сережа: Я тебе сейчас руки сломаю (выкручивает руки)!

Она: Ой, не надо мне руки ломать! Ты видишь, что никакой водки у меня нет!..

Сережа: Где она? У меня стояла, в кармане была маленькая бутылка водки.

Она: В каком кармане?

Сережа: В джинсах, б..дь! (выкручивает руку) Где она?

Она: Ой! Руки мне выламывать перестань! Я когда свет выключала…

Сережа (орет, перебивая): Что выключала? Где, б..дь?

Она: Только не надо (громко) Ай! Ой!

Сережа: Я спрашиваю, где она?.. Тьфу, б..дь!

Сережа включает телевизор.

Она: Что ты делаешь?

Сережа: Телевизор смотрю!

Она: Выключай тогда свет. Выключи, пожалуйста!

Сережа включает воду в ванной.

Она: Что ты делаешь? Не лей воду… Где моя косынка?

Сережа: Отстань!

Она: Тогда воду выключай, Сережа. Ты выключишь? Пожалуйста.

Сережа: Нет!

Она: У меня есть к тебе просьба, выключи воду, пожалуйста.

Сережа: (тянет ее в ванну за волосы, орет). Я тебя убью, б..дь! В ванне утоплю! Что ты кричишь, б..дь! Некрасиво, люди спят! Сейчас, б..дь, спят люди! Уйди отсюда нах..й!

Она: Я тебя прошу, не надо меня обижать.

Сережа: (бьет) Заткни рот, б..дь, хватит орать! Иди уже спать, а?

Она: Выключи телевизор, пожалуйста. Ну я тебя умоляю!

Сережа: Водку!

Она: Телевизор выключи, прошу тебя!

Сережа молчит.

Она: Я сразу же лягу спать, выключи.

Сережа: Сначала водку отдай, а потом телевизор выключу!

Она: Выключай тогда телевизор.

Сережа: Пошла нах..й!

Она: Ну я тебя прошу и все, я ложусь спать сразу… Все, выключай. Ну, договорились? Хорошо? Я, вот видишь, уже ложусь. Я ни одного слова не скажу.

Сережа молча смотрит в телевизор.

Она: Где мои трусы, Сережа?

Сережа: Я тебя убью, б..дь!

Она: Не надо снова меня убивать.

Сережа: Пока не отдашь мою водку – на трусы не надейся!

Она: У меня ведь ничего нету. Ну как я могу так спать? Куда ты дел мои трусы? У меня ведь совсем больше нету ничего.

Сережа: На, б..дь! Твои трусы, а не, б..дь, чужие!

Сережа выключает телевизор.

Она: Спасибо большое, Сережа.

Она засыпает.

Клас
0
Панылы сорам
0
Ха-ха
0
Ого
0
Сумна
0
Абуральна
0

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй ананімна і канфідэнцыйна?