Калі дрэвы былі вялікія ў маім горадзе, можна было схадзіць на канцэрт Касі Камоцкай у парку Янкі Купалы, або ў парку Чалюскінцаў, або ў «Акварыум», або яшчэ куды-небудзь. І набываць касеты у пераходзе на «Кастрычніцкай». А плакат з маладой і рамантычнай Касяй колеру сэпіі некалькі гадоў вісеў у мяне на сценцы.
Вось і ўчора луналі гэтыя сцягі ў полі ля могілак,
і тады яны загучалі раптам у галаве Касіным голасам
А неяк раней усё проста было
І мы былі…
Мы проста ішлі, мы проста стаялі
Мы проста жылі і паміралі
У краіне пад белым снегам
У краіне пад белым сцягам
Пад белым сцягам з чырвонай стужкай…
А яшчэ ўчора прыехала а трэцяй ранку дамоў, змерзлая, апустошаная і стомленая. У ванне з крана цякла ледзь цёплая вада, а я ніяк не магла сагрэцца, таму ўзяла свой спальнік і спачатку залезла ў спальнік, а потым накрылася коўдрай.
Прачнулася ранкам, калі за вакном было яшчэ паўцёмна, сніла нешта сумбурнае пра вайну (я, бывае, сню сны пра тое, што я жыву падчас Другой сусветнай і ўся завея пагоні гета паліцаі партызаны незразумела хто свой хто чужы растрэлы ратаванні дзяцей). Але ўсё гэта ў маім сне неяк ускосна перагукалася з Украінай, Беларуссю і ўчорашнімі падзеямі ў лесе, з нейкімі ўцёкамі ад «быкоў» па снежным лесе. І ўсё ў такім коле круцілася-круцілася, і я прачнулася… Тут гляджу на сябе — а мае ногі захутаны ў чорна-чырвоную бліскучую тканіну, як сцяг УПА, як той, якім ногі нябожчыка былі спавіты ў труне, і я пужаюся, спрасонку ніяк не магу з яго выбрацца, потым канчаткова прачынаюся, разумею, што гэта чорна-чырвоны ў мяне спальнік, што я ў сябе ў ложку дома, што я адна, што ўсё добра, і паціху пачынае адпускаць.
