— 29 мая Лукашэнка падпісаў дамову аб стварэнні Еўразійскага эканамічнай саюза. Беларусь і так знаходзіцца ў арбіце ўплыву Расіі, з якой вырвацца вельмі складана. Чым пагражае або што абяцае Беларусі ўваходжанне ў ЕАЭС?
— Хацелася б мець тэкст дамовы перад вачыма, каб яе каментаваць: пакуль мы толькі чуем, але не бачым.
Літаральна
напярэдадні Лукашэнка казаў, што праект дамовы аб стварэнні ЕАЭС — не той, якога чакала і хацела б Беларусь. У дамове не ўрэгуляваныя ўсе эканамічныя супярэчнасці паміж удзельнікамі ЕАЭС, засталіся канфіскацыі, на адмене якіх настойваў афіцыйны Мінск.
А «канфіскацыі» - гэта нафта і газ перш за ўсё, якія Беларусі прыйдзецца купляць на падставе беларуска-расійскіх пагадненняў — а іх мы таксама не бачылі.
Увогуле, Беларусь яшчэ больш трапляе ў залежнасць ад Расіі. З трох удзельнікаў ЕАЭС галоўны гулец — Расія, Казахстан — меншы паводле насельніцтва і тэрыторыі, Беларусь - яшчэ меншая. Правілы гульні ў ЕАЭС вызначае Расія.
Стварэнне ЕАЭС прадугледжвае стварэнне кіруючых наднацыянальных органаў. Саюзам будзе кіраваць Еўразійская эканамічная камісія, чые рашэнні абавязковыя для выканання. Калі меркаваць па прэсе, камісія павінна фармавацца на парытэтных пачатках — у яе ўвойдзе роўнае колькасць прадстаўнікоў ад трох краін. У любым выпадку Беларусь вымушана перадаць частку суверэнітэту Еўразійскай камісіі.
— Але Назарбаеў заявіў, што ЕАЭС з'яўляецца чыста эканамічным саюзам.
— У гэта хацелася б верыць Назарбаеву.
Усе інтэграцыйныя працэсы (паміж Беларуссю, Расіяй і Казахстанам, паміж Беларуссю і Расіяй) падносіліся публіцы як эканамічныя.
І саюз Беларусі і Расіі ў самым пачатку ўяўляўся як эканамічны. А потым ціха і непрыкметна ўсе інтэграцыйныя эканамічныя саюзы перарастаюць у палітычныя.
І ЕАЭС ў хуткім часе стане палітычным саюзам. Характар краін-удзельніц саюза такі, што
саюз аўтарытарных дзяржаў не можа будавацца толькі на эканамічнай базе.
- Які часткай суверэнітэту прыйдзецца паступіцца Беларусі?
- Сёння гаворка ідзе аб рашэнні эканамічных пытанняў, якія павінна вырашаць Беларусь у адпаведнасці са сваёй Канстытуцыяй. Эканамічныя паўнамоцтвы прыйдзецца перадаць Еўразійскаму саюзу.
Падпісалі дамову аб стварэнні ЕАЭС, а на Канстытуцыю ніхто не глядзіць. Падпісалі — і да канца года ратыфікуюць гэтую дамову.
Не думаю, што з ЕАЭС атрымаецца нешта сур'ёзнае. Калі супраць Расіі будуць дзейнічаць санкцыі ЗША і Еўразвязу за агрэсію ва Украіне, гэтыя санкцыі аўтаматычна перакінуцца на Беларусь і на Казахстан. І мы будзем адказваць за Крым нароўні з Расіяй.
— Яшчэ ў пачатку мая Лукашэнка заяўляў, што «мы не можам пайсці ў шкоду сабе на няроўных умовах у гэты эканамічны саюз», але праз некалькі дзён абвясціў, што «мы не будзем блакаваць падпісанне гэтай дамовы». Што прымусіла беларускага кіраўніка змяніць рыторыку?
— Эканоміка прымусіла Лукашэнку змяніць рыторыку. Мы настолькі залежныя ад дапамогі Расіі, што не здольныя самастойна ажыццяўляць сваю палітыку.
— Сваю рыторыку Лукашэнка змяніў пасля візіту ў Маскву. Ветэранам ён абяцаў, што прывёз з Крамля 2-мільярдны крэдыт, дамоўленасці па нафце і газу. Аднак ні адно абяцанне да гэтага часу не выканана. Чаму?
— Лукашэнка абяцаў беларусам тое, што яму абяцалі ў Крамлі. Расія сваё абяцанне ня анулявала, але і не ажыццявіла. Лукашэнка абяцаў не сваё, што можна дастаць з уласнай кішэні і аддаць людзям; Лукашэнка абяцаў чужое. А Крэмль захоча — дасць, не захоча — не дасць.
