Большасць жыхароў Беларусі за апошнія месяцы крута змянілі геапалітычныя перавагі — ад праеўрапейскага вектара развіцця да прарасійскага. Грамадзянам Беларусі Расія ўяўляецца блізкім і даступным суседам, тады як краіны Еўропы асацыююцца з чэргамі каля пасольстваў.
Пра гэта заявіў Deutsche Welle прафесар Варшаўскага ўніверсітэта Андрэй Вардамацкі.
У канцы красавіка Беларуская аналітычная майстэрня ў Варшаве (BAW) правяла агульнанацыянальныя даследаванні, якія паказалі, што адбылася кардынальная змена геапалітычнай арыентацыі беларусаў — вектар развіцця ў напрамку Расіі ўяўляецца ім лепшым, чым у бок Еўрасаюза.
Апытаныя больш як тысяча рэспандэнтаў з усіх рэгіёнаў краіны ва ўзросце ад 18 гадоў. Звыш 60% аддаюць перавагу саюзу з Расіяй, чым інтэграцыі ў ЕС, за якую выказаліся толькі 18% апытаных, хоць параўнальна нядаўна ў Беларусі пераважалі заходнія арыенціры.
«Па-першае, высветлілася, што ўплыў падзей ва Украіне на жыццё беларусаў настолькі вялікі, што ён фарміруе іх погляды на больш шырокае кола пытанняў, а не толькі на ўкраінскае, у тым ліку вызначае і геапалітычныя арыенціры, і ўзровень эканамічнага самаадчування. Па-другое, у меркаваннях беларускага грамадства адназначна пераважае расійская канцэпцыя», — мяркуе Вардамацкі.
Першым фактарам такой пераацэнкі каштоўнасцяў ён называў прапаганду і крыніцы інфармацыі. Другім — параўнанне беларусамі сітуацыі ва Украіне і ў сваёй краіне. Негатыўная ацэнка ўкраінскіх падзей трансфармавалася ў іх свядомасці ў больш пазітыўную ацэнку сітуацыі ў Беларусі, мяркуе сацыёлаг. Пры гэтым падкрэслівае: уваходжанне Крыма ў склад Расіі 65% беларусаў лічаць справядлівым і толькі 15% — няправільным.
«У вачах беларускіх грамадзян Расія ўяўляецца краінай, дзе можна зарабляць, без праблем перасякаць мяжу. Але калі беларус думае пра Еўропу, то перадусім успамінае чаргу каля пасольства, цяжка даступную і дарагую візу. Таму ён адчувае сябе непатрэбным ЕС, і Еўрасаюз у яго ўспрыманні становіцца далёкім і чужым», — тлумачыць Вардамацкі.
«Нягледзячы на дэкларацыі Захаду аб падтрымцы беларускага грамадства, падзенне цікавасці еўрапейскіх палітыкаў да Беларусі відавочнае. Беларусы таму і пераарыентаваліся на расійскі вектар развіцця, таму што перасталі чуць усё больш слабы голас ЕС. Галоўнае пытанне зараз заключаецца ў рашучасці Еўрасаюза акрэсліць, чым абернецца аслабленне яго ўплыву на Беларусь. І што гэта насамрэч — генеральны трэнд еўрапейскай палітыкі або ўсяго толькі часовае адхіленне?» — задае пытанне Вардамацкі.
