Філосаф і санскрытолаг Міхаіл Баярын распрацаваў новы для Беларусі стылізаваны шрыфт, які ствараецца з элементаў беларускага арнаменту.
Міхаіл выкладаў санскрыт больш за 10 гадоў. Пэўны час нават вучыўся ў Індыі ў санскрыцкім універсітэце Сампурнанда. Яго зацікаўленасць шрыфтамі пайшла стуль.
У Міхаіла ёсць мара — стварыць непаўторнае нацыянальнае пісьмо, знакавую сістэму.
«Яна будзе берагчы наш сэнсавы рэсурс. Гэтую мару я паступова здзяйсняю, ствараючы шрыфты. У сакральным сэнсе шрыфт — гэта аброк, ахвяра багіні Радзімы. Бо «сакральны» насамрэч значыць «ахвярны».
Шрыфт «Берагіня» — дэкаратыўны і ўзнік па натхненні, праца над ім заняла некалькі гадзін.
Гэта стылізацыя кірылічнага і лацінскага алфавіту пад узоры беларускага арнаменту.
Ён прызначаны для афармлення загалоўкаў, шыльдаў крамаў, візуальнай рэклямы, часопісаў, сайтаў.
Як кажа сам Міхаіл Баярын: «Паэты маглі бы друкаваць такімі шрыфтамі свае вершы з паралельным тэкстам, бо гэта той выпадак, калі выгляд тэксту мае значэнне. Я хацеў бы, каб у Беларусі запанаваў выразны пазнавальны нацыянальны стыль».
Увогуле «Берагіня» для філосафа — гэта частка большага праекта, Свамовы. «Гэта ідэал чыстай і словаўтваральна свабоднай беларускай мовы», — тлумачыць праект Міхаіл.
Пісьмо Свамовы будзе заснавана на нацыянальнай матрыцы знаку, што выяўляецца ва ўзорах беларускага арнамента. Яно будзе складацца з дзвюх частак. Першая — гэта марфалагічнае пісьмо, знакі якога будуць утвараць сэнс каранёў і афіксаў.
Такое пісьмо мае выразіць не знешні бок мовы, яе гучанне, а яе глыбокую сутнасць і будову. Другой часткай будзе фанематычнае пісьмо — для імёнаў уласных і слоў, якія неабходна перадаць гукава.
Акрамя «Берагіні», Баярын прыдумаў яшчэ адзін шрыфт — «Страла». Ён наследуе крыху іншы арнаментальны стыль. Тут утвараюцца і белыя, і чырвоныя ўзоры.
Таму шрыфт крыху менш чытэльны, каб яго чытаць патрэбна адмысловая канцэнтрацыя.
Але ў перспектыве аўтар ідэі збіраецца зрабіць таксама больш чытальны і скарапісны варыянт шрыфта, з формамі, якія магчыма будзе хутка пісаць рукой.
Абяцаецца нават флэш-анімацыя з урокамі пісьма.
Як кажа Міхаіл: «Увогуле чытальнасць — справа звычкі. Каб тое пісьмо, якім мы карыстаемся, стала чытальным, мы патрацілі ў маленстве некалькі гадоў».
Таму таямнічасць шрыфта, на ягоную думку, толькі на карысьць: «Зусім празрысты шрыфт быу бы нецікавы, але я паспрабую папрацаваць над яго чытальнасцю. Проста дэкаратыўныя шрыфты звычайна не гоняцца за чытальнасцю. Калі ж мы ўводзім новае пісьмо ці стыль — адразу дасягнуць чытальнасці не ўдасца».
Да таго ж Міхаіл лічыць, што новыя шрыфты — выдатная гульня для беларускіх юнакоў і дзяўчат. «Філосаф Гейдар Джэмаль, якога я вельмі паважаю, сказаў выдатную фразу: «Ніколі не ўзняцца таму, хто інвеставаў свой сэнсавы рэсурс у чужую знакавую сістэму».
