На працягу шэрагу апошніх гадоў у Беларусі вяліся размовы аб абавязковым пераходзе легкавых аўто на зімовую гуму. Зараз справа дайшла да ўвядзення закона.
Па маім глыбокім перакананні, ад выкарыстання зімовых шын будзе больш шкоды, чым карысці. У мяне вадзіцельскі стаж больш за 30 гадоў. І магу сказаць, што справа не ў гуме, а ў кіроўцу. Як у часы СССР, з яе вялізнымі абшарымі, гарамі і нізінамі, з цяжкімі кліматычнымі ўмовамі, абыходзіліся без зімовай гумы, розуму не прыкладу. І, з майго досведу кіроўцы, у Беларусі за ўсю зіму набіраецца максімум 1,5—2 тыдні, калі кіраванне патрабуе большай увагі і сабранасці. Выходзіць, што пераход на зімовую гуму прыходзіцца рабіць усяго з-за двух тыдняў.
Не ведаю, можа, пераход трэба для маладых «лётчыкаў». Не раз даводзілася назіраць, як у галалёдзіцу ўсе едуць павольна і асцярожна, але з’яўляецца джыгіт, які нясецца на злом галавы. Адразу з’яўляецца думка, што гэты паставіў першы раз зімовую гуму і лічыць, што ён узяў Бога за бараду. Вось у гэтым і ёсць шкоднасць зімовай гумы: многія лічаць яе ўстаноўку панацэяй ад праблем на дарозе.
Я не веру ў зімовую гуму і паспрабую растлумачыць чаму.
1) Законы фізікі ніхто не адмяняў, і пры слізгаценні гумы па лёдзе малюнак пратэктара не мае значэння. Каэфіцыент трэння гума-лёд абысці немагчыма. Любы малюнак пратэктара можа маментальна забіцца снегам. І якія сілы могуць перашкодзіць слізгаценню?
2) Вытворцы шын кажуць, што для зімы прымяняюцца іншыя матэрыялы з іншай цвёрдасцю. Тут ідзе гаворка аб форме і плошчы плямы счаплення шыны і дарожнай паверхні, але яна моцна залежыць ад ціску ў шыне. А як часта зімой вы кантралюеце ціск у коле? Акрамя таго, калянасць матэрыялу шыны (гумы) вельмі залежыць ад тэмпературы на вуліцы, гума распрацавана пад пэўныя адмоўныя тэмпературы. У нас што, усю зіму адна тэмпература паветра? Яна можа мяняцца на працягу сутак ад — да + і што дасць гэты адмысловы матэрыял.
Зараз пайшлі казкі пра «ліпучкі», якія прыліпаюць да лёду. Можа і прыліпаюць у ідэальных лабараторных умовах, а як быць у рэальнасці, калі ў нас снежны пыл на лёдзе або тонкі пласт вады.
Магчыма, гэты эфект і праяўляецца ў рэальных умовах, але ён нязначны. Ну будзе ў вас тармазны шлях на зімовай гуме 40 м, а на ўсесезоннай — 41,5 м. Якое гэта мае значэнне для вас, калі наогул лепш не тармазіць?
3) Першыя зімовыя шыны былі распрацаваны ў ЗША. Кліматычныя ўмовы ЗША вельмі адрозніваюцца ад нашых, і іх самы паўночны з вялікіх гарадоў Сіэтл знаходзіцца на шыраце Харкава, што ў нас ужо поўднем завецца. Чаму вытворцы шын так заклапаціліся зімовымі шынамі, калі ў іх такія камфортныя ўмовы? Падвойны аб’ём вытворчасці. Такая багатая краіна, як Амерыка, можа дазволіць сабе шмат празмернасцяў, без якіх можна пражыць. Яны могуць лёгка памяняць гуму два разы на год, пры тым пакідаючы старую ў сэрвісе на ўтылізацыю. Ім не трэба цягаць гуму на балкон на восьмым паверсе, каб праз 3—4 месяцы цягнуць яе назад.
4) Яшчэ адным момантам недаказанасці з’яўляецца перавод аўтобусаў, грузавікоў і іншага службовага транспарту. Бо з пункту гледжання бяспекі мэтазгодней спачатку перавесці на зімовую гуму, калі яна такая эфектыўная, гарадскія аўтобусы, у якіх перавозяць велічэзная колькасць людзей. Фура вагой у дзясяткі тон, якую панясе на галалёдзе, — гэта нашмат больш небяспечны аб’ект, чым які-небудзь легкавік. Вось з аўтобусаў і фур і трэба пачынаць. Паглядзець статыстыку пасля некалькіх гадоў эксплуатацыі, а затым ужо па яе выніках ўводзіць ці не ўводзіць абавязковы пераход на зімовую гуму астатняга транспарту. Аднак, ужо цяпер відавочна, што выдаткі на гэтае мерапрыемства будуць у разы большымі, чым эфект, атрыманы пры гэтым.
5) штучныя мерапрыемствы па пераходзе да «абавязковай» зімовай гумы складаныя і нявызначаныя. З якога месяца, даты пераходзіць на зімовую гуму і з якога часу яе адмяняць? Бо гэтыя 1,5—2 тыдні складаных умоў надвор’я могуць быць як ранняй восенню, так і позняй вясной. Сілавым рашэннем уведзены тэрмін ад 1 снежня да 1 красавіка, але хто гарантуе, напрыклад, што менавіта сёлета ў студзені асфальт не будзе чыстым і прыйдзецца ездзіць «летам» на зімовай гуме. Я ўпэўнены, што ў справе выкарыстання зімовай гумы варта заставацца на ранейшых пазіцыях і пакінуць гэта на добраахвотнае волевыяўленне грамадзян.
