Калі мы тут спрачаліся пра нацыянальную, аўтакефальную і памесную царкву, неаднаразова гучалі выказваньні, што з боку Маскоўскага Патрыярхату нічога не дачакацца, што трэба “мець сваю царкву” і г. д. Пры гэтым было цяжка зразумець, адкуль возьмецца гэтая “свая царква”. Можа з Турцыі патрыярх Варфаламей “сапраўдных” беларускіх бацюшкаў прышле, ці як?
Дык вось цікава, я думаю, будзе шмат каму даведацца, як даволі нечакана разгортваюцца апошні час падзеі ў Украінскай Праваслаўнай Царкве Маскоўскага Патрыярхату. Назваць гэтую структуру больш “лібэральнай”, чым, напрыклад, Беларускі Экзархат, было б занадта. Але пры ўсім гэтым раптам пачаліся яўныя зьмены.
У сьнежні мінулага года быў сабраны Архірэйскі Сабор, які,як адзначылі нават апанэнты, шмат што зрабіў упершыню.
Упершыню быў прыняты для разгляду на саборы зварот да УПЦ МП з боку Кіеўскага патрыярхату. І навогул выказваліся такія меркаваньні, што варожасьць нават да раскольнікаў супярэчыць запаветам Ісуса Хрыста, а таму трэба шукаць згоду.
Упершыню эпіскапы УПЦ МП заявілі, што Царква ня можа выкарыстоўвацца ў якасьці палітычнага інструмэнта. І навогул Царква павінна жыць сваім незалежным ад сымпатый чыноўнікаў жыцьцём.
Але самае нечаканае і знакавае – гэта зьмены ў дачыненьні так званага “Союза православных граждан”, які мае імпэрскую шавіністычную накіраванасьць і раней карыстаўся сымпатыямі царкоўнага кіраўніцтва,, а ягоны старшыня Валерый Каураў нядаўна атрымаў ордэн ад маскоўскага патрыярха. І вось зараз ягоная дзейнасьць украінскім саборам прама названа шкоднай і антыцаркоўнай.
І самае галоўнае. Было вырашана сабраць летам гэтага года сабор ня толькі эпіскапаў, але сумесна з сьвятарствам і міранамі. Ужо зараз гэты сабор шмат хто адкрыта называе Памесным – саборам памеснай, а г. зн. самастойнай, царквы. Такім чынам УПЦ МП становіцца больш незалежнай і больш украінскай.
Зразумела, не так усё адназначна. Застаецца яшчэ і шмат старога, нехта рашуча выступае навогул супраць такіх зьменаў, як, напрыклад, частка сьвятароў адэскай эпархіі, якія нават адкрыта выступілі супраць новага эпіскапа Аляксандра (Драбінкі), які лічыцца “галоўным ідэолягам кананічнай аўтакефаліі” украінскай царквы.
Але галоўнае, што мы бачым на гэтым прыкладзе, так гэта тое, што Царква пры любым раскладзе захоўвае здольнасьць да жыцьця, таму што гэтае жыцьцё дае ёй Бог.
