Пераможныя паведамленні Генштаба пра поспехі расійскай авіяцыі ў Сірыі вельмі нагадваюць зводкі Саўінфармбюро першых дзён Вялікай Айчыннай вайны.
Вось, напрыклад, што паведамлялася 23 чэрвеня 1941 года: «Усе атакі праціўніка на Уладзімір-Валынскім і Бродскім кірунках былі адбітыя з вялікімі для яго стратамі. На Шауляйскім і Рава-Рускім кірунках праціўнік, якія ўклініўся з раніцы ў нашу тэрыторыю, у другой палове дня контратакамі нашых войскаў быў разбіты і адкінуты за дзяржмяжу; пры гэтым на Шауляйскім кірунку нашым артагнём знішчана да 300 танкаў праціўніка… Наша авіяцыя вяла паспяховыя баі, прыкрываючы войскі, аэрадромы, населеныя пункты і ваенныя аб'екты ад паветраных нападаў праціўніка і садзейнічаючы контратакам наземных войскаў. У паветраных баях і агнём зенітнай артылерыі на працягу дня на нашай тэрыторыі збіты 51 самалёт суперніка; адзін самалёт нашымі знішчальнікамі пасаджаны на аэрадром у раёне Мінска. За 22 і 23 чэрвеня намі ўзята ў палон каля пяці тысяч германскіх салдат і афіцэраў».
А вось што паведамляюць сёння пра Сірыю. За першыя тры дні баёў расійская авіягрупа ў Сірыі здзейсніла 60 баявых вылетаў і знішчыла 50 аб'ектаў тэрарыстаў «Ісламскай дзяржавы». Начальнік галоўнага аператыўнага ўпраўлення Генштаба генерал-палкоўнік Андрэй Картаполаў заявіў: «Удары наносіліся кругласутачна з авіябазы «Хмеймім» на ўсю глыбіню тэрыторыі Сірыі. За трое сутак нам удалося падарваць матэрыяльна-тэхнічную базу тэрарыстаў і істотна знізіць іх баявы патэнцыял… Выведка фіксуе, што баевікі пакідаюць кантраляваныя імі раёны… У іх шэрагах пачалася паніка і дэзерцірства. Каля 600 наймітаў пакінулі свае пазіцыі і спрабуюць выбрацца ў Еўропу (гэта каб еўрапейцаў папалохаць. — Б.С.)». Удары пры гэтым, вядома, былі толькі кропкавыя, і знішчала выключна камандныя пункты, склады, у тым ліку з «паясамі шахідаў» (якія ў Сірыі не выкарыстоўваюцца — Б.С.), лагеры і баявая тэхніка тэрарыстаў.
Увогуле, за тры дні расійская авіяцыя ўсяго 60 вылетамі дамаглася таго, чаго міжнародная кааліцыя на чале з ЗША не здолела дасягнуць за год барацьбы, здзейсніўшы больш за 7 тысяч вылетаў супраць аб'ектаў ІД. Ведай нашых!
Усе гэтыя бравыя справаздачы, зразумела, мелі і маюць вельмі мала агульнага з рэчаіснасцю. Наконт першых дзён Вялікай Айчыннай тлумачыць няма патрэбы. А з нагоды зводак аб Сірыі заўважу, што, як сведчаць змешчаныя там назіральнікі, з 60 расійскіх налётаў толькі адзін прыйшоўся па аб'екце «Ісламскай дзяржавы» — яго сталіцы Раке, ды і то закрануў у асноўным мірнае насельніцтва. Астатнія ж налёты былі накіраваныя супраць аб'ектаў умеранай ісламскай апазіцыі, якая і ўяўляе найбольшую небяспеку для Асада, паколькі карыстаецца падтрымкай ЗША і амерыканскіх саюзнікаў. І ахвярамі гэтых налётаў таксама стала галоўным чынам грамадзянскае насельніцтва. Справа ў тым, што расейская авіяцыя ў асноўным выкарыстоўвае некіравальныя бомбы і ракеты, накшталт фугасных ФАБ-250. Ужываюцца і кіраваныя ракеты Х-29Л з лазерным навядзеннем. Але яны эфектыўныя толькі з параўнальна невялікіх вышынь, на якіх самалёт можа быць знішчаны наяўнымі ў паўстанцаў сродкамі СПА, захопленымі ў сірыйскай і іракскай армій. Акрамя таго, гэтая ракета вельмі адчувальная да надвор'я і неэфектыўная супраць замаскіраваных цэляў. Так, у Чачні, дзе пераважае пахмурнае надвор'е, прымяненне Х-29Л абмежавалася чатырма пускамі. Дзейнічаць жа з невялікіх вышынь расейскім пілотам наўрад ці дазволяць. Пуціну зусім не трэба, каб палонных расійскіх лётчыкаў потым дэманстравалі на ўвесь свет. Калі верыць сірыйскай апазіцыі, адзін з расійскіх самалётаў ужо быў збіты. Але даведацца, ці так гэта, мы зможам не хутка. Расійскія страты засакрэчаныя, і прызнаваць факт знішчэння самалёта або верталёта Масква будзе толькі тады, калі ў руках праціўніка апынуцца палонныя з яго экіпажа.
Аб'екты ў ІД і іншых груповак, якія змагаюцца супраць Асада, не проста кропкавыя, а суперкропкавыя. У іх няма самалётаў і аэрадромаў, вельмі мала танкаў, бронемашын і артылерыі, і выкарыстоўваюцца яны адзінкава. Склады таксама невялікія і разгрупавання. А лідары груповак і палявыя камандзіры пастаянна мяняюць сваё месцазнаходжанне. Паўстанцы дзейнічаюць невялікімі падраздзяленнямі ў некалькі дзясяткаў чалавек. Атрады ў некалькі соцень чалавек ствараюцца на кароткі час для нападаў на канкрэтныя мэты. Для таго, каб наносіць эфектыўныя авіяўдары па ўсіх гэтых пастаянна змяняючых сваё становішча аб'ектах, неабходныя аператыўныя дадзеныя агентурнай выведкі. А такіх агентаў у Асада на кантраляваных паўстанцамі тэрыторыях амаль не засталося. Алавітаў там альбо забіваюць, альбо выганяюць, а іншай апоры ў сірыйскага дыктатара няма.
Калі б ІД можна было перамагчы авіяналётамі, гэта даўно б зрабіла кааліцыя, якую ўзначальвае ЗША. У яе і самалётаў значна больш, чым у расійскага кантынгенту і ВПС Асада разам узятых, і сістэмы навядзення лепшыя. Але пакуль што поспехі саюзнай авіяцыі даволі сціплыя — ніякага пералому ў барацьбе з ісламістамі яна не дасягнула. І Пуцін напэўна разумее, што аднымі самалётамі вайну ў Сірыі не выйграць. Праблема Асада не ў недахопе авіяцыйнай падтрымкі, а ў вострым недахопе салдат. З 320-тысячнай даваеннай сірыйскай арміі ў яго засталося не больш за 120 тысяч чалавек, прычым да паловы з іх — гэта алавітскія апалчэнцы. З саюзнікаў ў сірыйскага прэзідэнта толькі некалькі тысяч байцоў «Хезбалы», якія таксама панеслі цяжкія страты. Колькасць груповак, якія супрацьстаяць Асаду, невядомая, але, імаверна, у сукупнасці яны не меншыя за ўрадавую армію. Рэсурсы жа папаўнення ў іх непараўнальныя. Алавіты — гэта толькі 10-15% насельніцтва Сірыі, а арабы-суніты, якія складаюць ядро апазіцыйных груповак, — больш за 50%. Не выключана, што з-за вялікіх страт у Асада адчуваецца недахоп сваіх лётчыкаў, і ён папрасіў Пуціна даслаць не толькі самалёты, але і расійскіх пілотаў. Дарэчы, сірыйскія лётчыкі ў гэтай вайне павінны быць больш эфектыўныя за расійскіх, таму што яны ведаюць мясцовасць. А для таго, каб толькі захаваць тыя 20% тэрыторыі Сірыі, якія цяпер кантралюе Асад, хутчэй за ўсё, спатрэбіцца падмацаваць яго не менш чым 10-15 тысячамі расійскіх салдат.
Але Пуцін пакуль што відавочна не гатовы да наземных аперацый у Сірыі. Для таго ж, каб паспрабаваць аднавіць кантроль Асада над усёй краінай, магчыма, мала будзе і 100-тысячнай групоўкі. Таму сірыйская авантура Пуціна выглядае спробай не гэтулькі прадухіліць ваеннае паражэнне Асада, колькі націснуць на Захад, каб дамагчыся саступак па сірыйскім і ўкраінскім пытаннях. Сама па сабе прысутнасць расійскіх самалётаў у сірыйскім небе ўскладняе працу авіяцыі саюзнікаў, паколькі павялічвае рызыку сутыкненняў у паветры. У той жа час, калі самалёты саюзнікаў будуць абстраляныя расійскімі самалётамі, гэта можа быць толькі правакацыяй Масквы. Бо добра вядома, што ў ІД і іншых паўстанцаў авіяцыі няма.
Пуцін можа сысці з Сірыі ў любы момант, калі пажадае. Таму расійская прапаганда і ўвіхаецца, пераконваючы публіку, што расейская авіяцыя ў тры дні пераламала хрыбет ІД. Гэта каб прэзідэнт Расіі ў любы момант мог абвясціць, што місія выканана і лётчыкаў можна вяртаць дадому. А потым сірыйскія ўрадавыя войскі правядуць паказальны наступ, адбіўшы ў паўстанцаў той ці іншы невялікі горад. Яны былі здольныя на гэта і да расійскай інтэрвенцыі, аднак утрымаць захопленае доўга не ў стане з-за недахопу сіл. Але, як і перад пачаткам расійскіх бамбаванняў рэжым Асада знаходзіўся ў цяжкім, але яшчэ далёка не безнадзейным становішчы, так і іх спыненне не прывядзе да яго неадкладнага падзення. Больш за тое, атрымліваючы расейскую зброю, Асад можа трымацца доўга. І ў любым выпадку яго падзенне запатрабуе ваеннай інтэрвенцыі кааліцыі на чале ЗША, паколькі пры сыходзе цяперашняга сірыйскага прэзідэнта вялікая рызыка разні і дэпартацыі сірыйскіх меншасцяў — алавітаў, хрысціян, друзаў. Аднак такая інтэрвенцыя немагчымая пры цяперашнім амерыканскім прэзідэнце, якая адчувае містычны страх перад амерыканскім вайсковым умяшаннем дзе б там ні было і не мае ніякай стратэгіі на Блізкім Усходзе. Таму сірыйскі канфлікт будзе цягнуцца яшчэ доўга.
