Цяпер яно ўжо прыпыніла сваю дзейнасць да ліквідацыі недахопаў і кантрольнай рэвізіі. Калі ўстанова прыме наведвальнікаў зноў — невядома.
— Пытанняў, па якіх мы правяраем, шмат, — распавядае начальнік аддзела кантролю па г. Мінску Упраўлення кантролю спажывецкага рынку Наталля Васілеўская. — Самыя праблемныя з іх, як паказвае практыка, — тэрміны і ўмовы захоўвання тавараў.
Падыходзім да кафэ. Знаходзіцца яно на вуліцы Зыбіцкай, у цэнтры горада. Ужо на шыльдзе заўважаем парушэнне.
— Пазначана, што кафэ 1-й нацэначнай катэгорыі. У нашай краіне выкарыстоўваюць класіфікацыю па класах, а не катэгорыях, — Наталля робіць пазнаку ў нататніку.
Калі верыць шыльдзе, кафэ сёння адкрываецца а 8-й раніцы. Вось толькі патрапіць туды каля 10-й гадзіны нам не ўдалося — дзверы зачыненыя. Праз некаторы час з'яўляецца адміністратар, і мы можам увайсці. У невялікім калідорчыку на сцяне — файлы з паперамі, гэта куток спажыўца. Няма да чаго прычапіцца.
Але на барнай стойцы не знаходзім шыльды з надпісам аб забароне продажу спіртных напояў асобам да 18 гадоў.
Пад барнай стойкай знайшлі кардонную каробку: у ёй апельсіны з абрэзанай лупінай.
— Аказваецца, іх выкарыстоўваюць для дэкору і прыгатавання фрэшу. Але гэтыя плады ўжо сапсаваныя, хоць пры правільным захоўванні маглі б дацягнуць да 28 студзеня, — Наталля Валяр'янаўна просіць аднесці знаходку на асобны стол. — У памяшканні 20 градусаў цяпла, а захоўвацца апельсіны павінны пры тэмпературы ад плюс 2 да плюс 6 градусаў. А ў іх да таго ж пашкоджаная лупіна.
Каля бара — невялікае складское памяшканне з халадзільнікам. Але сок у кардонных упакоўках выстаўлены чамусьці на паліцах.
— Мы ў кавярні з самай раніцы, а пяць пакетаў ўжо адкрытыя. Натуральна, гэта пратэрміноўка. Няўзброеным вокам відаць, што ўпакоўка ўздутая. Такая ж гісторыя вось з гэтым малаком. Яно таксама адкрытае і не ў халадзільніку. Калі такое малако дадаць у каву — карысці для здароўя не будзе.
Тут жа, у бары, знаходзім чай, тэрмін прыдатнасці якога даўно мінуў. Дарэчы, адзін кубак напою абыдзецца наведвальніку 25 тысяч рублёў.
Спускаемся на кухню. З першага погляду прэтэнзій няма — чыста. Учора ў кавярні быў санітарны дзень. Але пакеты з кавалачкамі хлеба, пакрытага цвіллю, адразу ж псуюць карціну.
— Такія хлебабулачныя вырабы не павінны захоўвацца са свежымі. Цвіль адназначна не ўчорашняя. Пакажыце якаснае пасведчанне і накладныя, — Наталля Васілеўская звяртаецца да загадчыцы.
Наталля Васілеўская з дырэктарам кавярні шукаюць дату вытворчасці хлеба
У гэты час намеснік начальніка гандлёвай інспекцыі Вольга Язвінская пачала правяраць змесціва халадзільнікаў і паліц:
— Незразумелыя абрэзкі мяса ў празрыстых цэлафанавых пакетах, як мне сказалі, выкарыстоўваюць для гатавання булёну. Але, хутчэй за ўсё, гэта рэшткі ад мясных страў. Маркіроўка, як бачыце, адсутнічае. А пірожныя цірамісу выкінуць пара даўно. Калі верыць стыкеру, дэсерту больш за месяц, хоць захоўвацца ў гатовым выглядзе ён можа толькі 48 гадзін.
Знаходзім даўно пратэрмінаваную кілбасу. З лютага 2015 г. ўжываць яе ў ежу нельга.
— Нашто яна вам? — цікавіцца ў шэф-кухара Наталля Валяр'янаўна, — у расольнік і салянкі дадаваць? Можаце складаць у скрыню і выносіць у залу.
— І вось гэты сыр вазьміце. Цвіль на ім відавочна не высакародная.
Бляха з гатовай піцай таксама бянтэжыць спецыялістаў з Мінгандлю. Прыгатаваць сёння раніцай яе дакладна не паспелі б, а значыць, як мінімум ноч яна ўжо перабыла.
У адным з халадзільнікаў знаходзім малочныя прадукты ў адкрытых гарлачах, а побач у пластмасавым вядры адварную бульбу.
— Загадзя яго нельга гатаваць, — удакладняе Наталля і звяртае ўвагу на шалі, якія стаяць побач: — Бачу, што яны не прайшлі метралагічны кантроль. Адсутнічае рознакаляровая галаграма, якая б гэта пацвердзіла.
Адкрываем маразільную камеру для захоўвання гародніны і садавіны. Намеснік начальніка аддзела выносіць рондаль з адваранымі кілбаскамі і бляху з дранікамі:
— Кафэ адкрылася а 10:05. А дранікі ўжо паспелі застыць — відавочна іх прыгатавалі ўчора. Але каб пазбегнуць адказнасці, іх прамаркіравалі стыкерамі з сённяшняй датай.
— А гэтыя дрожджы выкарыстоўваюцца для піцы? — удакладняе кантралёр у шэф-кухара і атрымлівае сцвярджальны адказ. — Дык яны ж пратэрмінаваныя.
Адшукаць столькі недабраякасных прадуктаў спецыялісты ніяк не чакалі. Сталы на кухні запаўняліся пратэрмінаванай ежай. На чарзе — сасіскі.
— Вырабілі іх 26 чэрвеня, тэрмін прыдатнасці — 20 сутак. Лістапад на двары.
Затым на стол выкладваюць сельдэрэй, парэй, некалькі вядзерцаў морквы па-карэйску.
— І на закуску — кумпяк сыравялены, — выносіць знаходку з халадзільніка Вольга. — Учора-пазаўчора тэрмін прыдатнасці скончыўся.
— Мой любімы фрукт таксама пратэрмінаваны? — Наталля разглядае фізаліс. — Так! І ён. І ніякай інфармацыі на рускай або беларускай мовах. Можна паглядзець пасведчанні якасці на ўсю зеляніну?
— А гэта што? — паказвае Вольга Язвінская на нешта круглае дзіўнага колеру.
Апазнаць прадукт пад пластом цвілі практычна немагчыма. Калісьці гэта быў гранат.
Адкрываю халадзільнік з надпісам «Рыба». На ніжніх паліцах знайшлося месца для кантэйнераў з замарынаваным курыным філе. Але мясныя і рыбныя паўфабрыкаты павінны захоўвацца асобна.
— Нядаўна зламаўся адзін з халадзільнікаў. Гэта вымушаная мера, — апраўдваецца работнік кавярні.
Першая знаходка ў маразільнай камеры для мяса здзіўляе. Бляха з гатовымі сырнікамі. Унізе — замарожаны гарбуз. Па тэхналогіі паступаць так нельга.
— А гэтую бараніну пастаўшчыкі прывезлі для «проработки», — каментуе ўладальнік установы Сяргей.
— Але без дакументаў якасці вы не маеце права нічога прымаць, нават на «проработку». А гэтая пратэрмінаваная пячонка захоўваецца ў халадзільніку з нармальным мясам. Павінна быць асобная камера для браку.
Тут жа знаходзім некалькі упаковак мацарэлы. Замарожаных. Хоць гэты сыр выдатна захоўваецца пры тэмпературы +4. Пра гэта напісана на абгортцы.
— Нам прапануюць замарожаную ласасёвую ікру, — жартуе Наталля і выносіць з камеры сем слоікаў далікатэсу. — Навошта яе замарожваць, калі яна паступіла ў кафэ ўсяго месяц назад?! Тэрміны скончацца толькі праз пяць месяцаў.
І зноў кілбаса. Прычым шмат, і імпартная. Пазбавіцца ад яе трэба было ў жніўні. Знаходзім яшчэ гатовыя стравы ў аднаразовых кантэйнерах і бужаніну са свініны. Яна зроблена 15 жніўня, а тэрмін прыдатнасці — 20 сутак. У гэтай жа маразілцы некалькі падносаў з замарожаным хлебам і булкамі для тостаў. І зноў без маркіроўкі.
— Трэба абавязкова праверыць курыныя яйкі, — Наталля вяртаецца ў камеру для захоўвання гародніны. — Так і думала. Тэрмін прыдатнасці скончыўся. Больш шасці латкоў можна выносіць з халадзільніка, ужо не спатрэбяцца. Перапёлчыны пакідаем, яны свежыя.
Агляд халадзільнікаў завершаны. Зараз спецыялістам гандлёвай інспекцыі трэба апісаць усе пратэрмінаваныя прадукты, прагледзець неабходныя дакументы і скласці акт.
— Кожны наведвальнік мае права патрабаваць пасведчанні якасці на прадукты, якія ўваходзяць у склад замоўленай стравы. Адмовіць не павінны. Калі ўзнікаюць сумневы, не саромейцеся пра гэта казаць і прасіць дакументы ў персаналу, — раіць Вольга Язвінская.
Вяртаемся ў залу. Начальнік аддзела кантролю Наталля Васілеўская просіць дырэктара прадставіць санітарныя кніжкі ўсіх супрацоўнікаў. На той момант дакументаў ва ўстанове не аказалася.
Наталля адназначна заяўляе: кафэ прыпыніць дзейнасць мінімум на два тыдні. Хоць, вядома, ліквідаваць усе недахопы могуць і раней.
Акт аператыўнай праверкі кафэ Don Coffe'on заняў 15 старонак. Там пазначаныя ўсе парушэнні і сумы штрафаў па кожным з іх. Сумарны штраф склаў больш за 19 мільёнаў рублёў.
