 Смоўж вінаградны |
— На ўсёй тэрыторыі раёну смоўж выдатна размнажаецца, праблемы ў захаваньні гэтага віду няма, — канстатуе начальнік раённай прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяродзьдзя Міхаіл Чычко.
Як знаўца фаўны, суразмоўца патлумачыў: увогуле вінаградны смоўж у Беларусь завёз вядомы гурман з Нясьвіжу Радзівіл Сіротка. Было гэта ў ХYI стагодзьдзі.
— Захаваліся зьвесткі, што магнат жадаў разнастаіць харчаваньне тутэйшых, ён загадаў расьсяліць малюскаў у парках, якімі валодала шляхта, — кажа спадар Чычко і называе амаль 15 цяперашніх вясковых паркаў, дзе корміцца і плодзіцца вінаградны смоўж.
 Той жа смоўж, толькі ў профіль |
Як высьвятляецца, квота ў нарыхтоўцы смаўжа ў Нясьвіжы закрытая датэрмінова. Адказны за нарыхтоўку Іван Кендыш расказвае пра небывалы раней сэзонны ажыятаж:
— У калгасных вёсках цяпер нізкія заробкі, а мы плацілі зборшчыкам амаль па адной тысячы рублёў за кіляграм. Таму народ кінуўся зьбіраць смаўжоў, як раскіданае золата. Нават хлапчукі прыносілі ў мяхах па пуду і больш смаўжоў.
Зьвесткі з Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяродзьдзя таксама сьведчаць, што ў Беларусі датэрмінова завяршаецца сэзон нарыхтовак вінаграднага смаўжа. У прыватнасьці, супрацоўнік прыродаахоўнага ведамства Ўладзімер Непачаловіч удакладняе, што Беларусь экспартуе сёлета 365 тон смаўжа. Гэта на 25 тон больш, чым у 2007 годзе.
— Нарыхтоўваць малюскаў дазволена да 15 ліпеня, але сэзон ужо даводзіцца закрываць, — канстатуе Ўладзімер Нечапаловіч, — ва ўсіх 51‑м раёне квоты вычарпаныя.
Паводле Ўладзімера Нечапаловіча, попыт у замежжы (асабліва ў Францыі) на смаўжа зь Беларусі тлумачыцца пераважна нізкім коштам — 4‑5 эўра за кіляграм. Акрамя таго, пастаўшчыкі зь Беларусі маўкліва выконваюць усе прэтэнзіі і патрабаваньні.
— Абавязкова трэба , каб смоўж «ачысьціўся», — удакладняе адзін з кіраўнікоў беларускай камэрцыйнай фірмы Сяргей Драгун, — для гэтага 3‑4 дні трымаем яго ў скрыні ў цяню. На пунктах першаснай апрацоўкі ў Беларусі забіваюць смаўжа з дапамогай паравадзяной сумесі пераважна мужчыны. Далей жанчыны вымаюць тушкі з панцыру, выдаляюць абавязкова страўнік, калібруюць тушку па памерах і вараць. Затым усе тушкі разьмяркоўваюцца ў плястыкавыя пакеты, а пасьля — у кардонныя скрыні. Паралельна гэтаму ракушкі даводзіцца да ідэальнай гігіенічнай чысьціні і ўпакоўваюцца асобна.
Замежныя кулінары не выдаюць сакрэтаў у прыгатаваньні стравы. Вядома толькі, што тушкі вяртаюцца ў ракушкі і яны запаўняюцца спэцыяльным соўсам. Канчатковы прадукт — 12 смаўжоў на талерцы. Мінімальны кошт — ад 35 даляраў.
Такім чынам сёлета беларусы заробяць на экспарце смаўжа каля 2 мільёнаў эўра. Чысты прыбытак эўрапейскіх партнэраў абяцае быць у 7‑8 разоў большы.
