У вянок у дні ягонай памяці, наконадні прысуджэньня першай прэміі імя Васіля Быкава «За свабоду думкі».
Па паходжаньні селянін, па адукацыі мастак, па прафэсіі спачатку вайсковец, нарэшце — пісьменьнік, Быкаў быў таксама вялікім мудрацом, настаўнікам паводзінаў, сучасным Сакратам. Для яго важна было ня толькі тое, што ён пісаў, але і як жыў, што гаварыў, як дзейнічаў. Праз сваю праўдзівасьць, моцную волю, але адначасова антычныя стрыманасьць, пачуцьце меры, рэалізм, і праз уменьне заставацца нязьменным, ці вакол гучаць хлусьня ці праўда, а ці ганьба ці хвала, ён і зрабіўся найбольшым духоўным аўтарытэтам.
Пакаленьне Быкава — і ягоная проза ў тым ліку — зрабіла войны і таталітарызм у Эўропе зьявамі малаімавернымі і злачыннымі.
Як пісьменьнік, ён дасьледаваў паводзіны чалавека, пастаўленага перад маральным выбарам.
Як настаўнік паводзінаў, ён сам рабіў такі выбар.
Супраць нацыстаў ён ваяваў. Пры саветах ён адмовіўся ўступіць у Камуністычную партыю. Супраць Лукашэнкі ён змагаўся як толькі мог.
Быкаў без ваганьняў падтрымаў і да канца жыцьця адстойваў выбар дэмакратычнай палітычнай сыстэмы. Адстоўваў каштоўнасьць свабоды і палітычныя правы грамадзянаў. Менавіта праз этычны выбар Быкаў зрабіўся сабой.
Вось што прыгадваецца ў быкаўскі тыдзень, наконадні прысуджэньня першай прэміі імя Васіля Быкава «За свабоду думкі».
Андрэй Дынько
