Увайсці
  • Навіны
  • Усяго патроху
  • Культура
  • Рэкламадаўцу
бел / рус
  • Гісторыя
  • Афіша
  • Музыка
  • Мова
  • Архітэктура
  • Кіно
  • Літаратура
  • Культура. Рознае
  • Беларусы замежжа
  • Тэатр
Культура. Рознае
Фота 6 з 7
08.02.2017 / 15:00

Лацінкай, з Вільні, з кніг Альбіна: як у мае рукі трапіў «Голас душы»

Піша Кастусь Шыталь.

У маю калекцыю нядаўна трапіў малітоўнік «Голас душы», надрукаваны ў 1926 годзе ў Вільні лацінкай.

 

Кніжку для малітвы для беларусаў-каталікоў склаў святар і паэт Канстанцін Стэповіч (Казімір Сваяк), рэдагаваў ксёндз Адам Станкевіч. Imprimatur — дазвол на выданне — даў дабраслаўлёны Юры Матулевіч — віленскі біскуп, які справядліва ставіўся да моўных і культурных патрэбаў вернікаў-беларусаў.

Рэдактар малітоўніка, ксёндз Адам Станкевіч, у «слове ад выдаўца», напісаным 24 снежня 1925 года, прыгадвае, што якраз 400 гадоў таму, у 1525 годзе, Францішак Скарына выдаў у Вільні па-беларуску кнігу «Апостал», піша пра Скарынавы прадмовы да кніг Святога Пісьма.

«Вось жа і мы, выспускаючы ў сьвет гэты малітвеннік для Беларусаў-Каталікоў, аснуты або беспасрэдна на святых кнігах, або на тых пісьменніках, якія самі апіраліся на іх жа, — маема на мэце Божую славу і дабро свайго народу, жадаючы, каб наша кніжыца была яму «люстрам жыцця», «лякарствам духовым», «пацехай» і апорай у яго адраджэнскай падарожы», — піша кс. Адам Станкевіч.

«Пішучы гэту кніжку, меў я на мэце даць страву лёгкую струджанай душы тваей і памагчы ей высказвацца прад Богам словам простым, а поўным тайнічай глыбіні. Тварыў я тут мала: даў тое, што і сам знайшоў у пісьменстве вялікіх песьняроў мысьлі рэлігійнай. Пазволь, о Божа, узрасці зерняткам гэтым на ніве Тваей!» — піша ў прадмове кс. Канстанты Стаповіч.

 

Чым уражваюць тэксты, змешчаныя ў «Голасе душы»? Кароткія тлумачэнні і павучэнні напісаныя простай мовай, якая прасякнутая зычлівасцю да верніка-беларуса. Відаць, што малітоўнік складаў чалавек, які добра ведаў душу беларуса-селяніна.

У малітоўніку змешчаныя штодзённыя малітвы, разважанні з нагоды асобных святаў, аповед пра сакраманты, імшальныя малітвы, літанні і рэлігійныя песні. Многія песні, такія як «Матачка Божая, Матачка добрая» ці велікапосная «Езу Хрыстэ, Божа мілы», і цяпер спяваюць у беларускіх касцёлах.

 

Па гэтым малітоўніку некалі маліўся Альбін Сінкевіч з вёскі Шантараўшчына, што на беразе возера Сэрвач у Докшыцкім раёне. Сінкевіч быў свядомым беларусам, пастаянным падпісчыкам віленскіх газет «Беларуская крыніца», «Хрысціянская думка», «Шлях моладзі». Ён падтрымліваў кантакты з ксяндзом Адамам Станкевічам, у 1931—36 гадах уваходзіў у склад цэнтральнага камітэта Беларускай Хрысціянскай Дэмакратыі.

У часе нямецкай акупацыі Сінкевіч працягваў беларускую дзейнасць. Падтрымліваў сувязь з віленскім Беларускім нацыянальным камітэтам, распаўсюджваў беларускую прэсу. Ягоныя аднавяскоўцы, якія лічылі сябе палякамі, напісалі данос немцам — што ён нібыта камуніст.

 

Акупанты арыштавалі Альбіна Сінкевіча і расстралялі ў Докшыцах, у пясчаным кар’еры пры цяперашняй вуліцы Маякоўскага, дзе забілі і многіх іншых мірных грамадзянаў беларускай, польскай і габрэйскай нацыянальнасцяў.

Большую частку багатай бібліятэкі Сінкевіча разабралі савецкія партызаны — на самакруткі. Захаваліся толькі малітоўнік «Голас душы», «Кароткая гісторыя святая» Вінцэнта Гадлеўскага ды «Жыццё святога Вацлава» пражскага выдання 1929 года. Іх захавала Галіна Сінкевіч, унучка ягонага брата Фелікса, якая выкладала ў мяне матэматыку ў Заборцаўскай базавай школе.

Галіна Уладзіміраўна некалі аддала мне гіпсавую «Пагоню», якая ў пачатку 1990-х вісела ў школе і якую захавала дома, калі ў 1995 годзе мянялі дзяржаўную сімволіку. Ведаючы, што я займаюся краязнаўствам і кантактую з многімі людзьмі, якія цікавяцца гісторыяй, пані Галіна аддала мне і малітоўнік. «Хай ён лепш будзе ў цябе, бо яго змогуць пабачыць іншыя людзі», — сказала яна, аддаючы мне сямейную рэліквію.

Аўтар Кастусь Шыталь, фота Ірыны Арахоўскай

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй ананімна і канфідэнцыйна? Пішы ў наш Тэлеграм

Даслаць навіну
Чытайце яшчэ
29-гадовы дырэктар Нацыянальнага гістарычнага музея пакідае пасаду
18-гадовы палітвязень узяў віну на сябе, але і яго сяброўку не вызвалілі. Зірніце, як ён малюе
Памёр мастак Леанід Шчамялёў. Яму было 97 гадоў
Сем фактаў пра Уладзіміра Мулявіна, якому 12 студзеня споўнілася б 80 гадоў
Каментары
Храналагічна Спачатку новыя Спачатку папулярныя
Палітыка і грамадства
На Магілёўшчыне актывіст праседзеў у няволі за пратэсты 77 дзён
Жанчыну пасадзілі на 20 сутак за «непадпарадкаванне». Тая кажа, што яе схапілі невядомыя па дарозе ў краму

«Пачаліся праблемы са здароўем, скача ціск». Ігар Лосік галадае ўжо 36 дзён
Светлагорскія рабочыя трапілі ў бальніцу пасля змены на заводзе. Завод абвяргае інфармацыю аб атручэнні хлорам
З'явілася ВІДЭА, як Пуцін акунаецца ў палонку на Вадохрышча
Фонд Навальнага выпусціў расследаванне пра «палац Пуціна». Ён абышоўся ў $1,35 мільярда
У Расспажыўнаглядзе заявілі пра 100% эфектыўнасць вакцыны «Эпіваккарона»
«Перамены прыйдуць». Вадзім Мажэйка распавёў пра сыход з універсітэта фізкультуры
Усяго патроху
Спявак Герман, які быў вядучым на навагоднім прыёме ў Лукашэнкі: Многія шкадуюць, што пасыходзілі з тэлебачання
Працягнулі маршруты некаторых цягнікоў гарадскіх ліній

Сёння Вадохрышча ў праваслаўных
Памятаеце маладзёнаў на самакаце перад шэрагам АМАПу 9 жніўня? Як склаўся лёс парачкі з культавага ФОТА
Фінальная сустрэча ў «Годным двары» з Лявонам Вольскім, Леанідам Пашкоўскім і іншымі зоркамі. Сюрпрызы будуць!
Больш за 40 мінскіх мікрараёнаў зняліся ў бел-чырвона-белым флэшмобе «Іерусалім» ВІДЭА
У Мінску з'явіўся бізнэс-цэнтр «Імперскі»
Што гэта за танцавальны флэшмоб «Іерусалім», да якога масава далучаюцца ўсё новыя беларусы?
Спорт
Фазель: Разумелі, што апазіцыя ў Беларусі выкарыстае ЧС у сваіх мэтах
Латвійская федэрацыя хакея пра адмену ЧС у Мінску: Іншага выйсця не было 
Баскаў адказаў на пытанне, ці будзе зборная Беларусі ўдзельнічаць у ЧС-2021
Беларусь выйшла ў наступны раўнд ЧС па гандболе, але з вельмі нізкага месца
ІІХФ выплаціць беларускім арганізатарам кампенсацыю з-за пераносу ЧС
Надзея Астапчук: Савет ІІХФ прыняў адзіна правільнае рашэнне
ФІФА адхіліла ўсе прэтэнзіі АБФФ да Шкурына — футбаліста, які адмовіўся выступаць за зборную
Здарэнні
У Мінску на праспекце Пушкіна спыняўся рух тралейбусаў васьмі маршрутаў
У Шклове дзіця атрымала цяжкую траўму галавы, катаючыся на цюбінгу
СМІ: Злодзей у законе Лавасаглы Батумскі стаў куратарам крымінальнага свету Беларусі
У прыватным доме амаль у цэнтры Мінска выбухнуў кацёл: веранду разнесла
У Брэсце падлетак зваліўся з балкона 11-га паверха
У Баранавіцкім раёне пасярод поля насмерць замёрз мужчына
У Брэсце мужчына ў адзін вечар напаў на дзвюх дзяўчынак. Адну параніў нажом у шыю

На станцыі метро «Няміга» спрацавала пажарная сігналізацыя. На месцы працуюць супрацоўнікі МНС
Карысная інфа
Сіноптыкі: Трываць маразы яшчэ адзін дзень, а там — пацяпленне
Найхаладней гэтай ноччу зноў было ў Слуцку
Сіноптыкі: 19 студзеня — да -16

Маразоў засталося на тры дні: сіноптыкі распавялі, калі зноў пацяплее
Дзе сёння было найхаладней, а дзе «найцяплей». Калі так можна сказаць пра -14 — КАРТА
Здароўе
У Беларусі зноў запусцілі дастаўку лекаў

Больш за 2 мільёны людзей у свеце памерлі ад каранавіруса
Стала вядома, калі ў Беларусі пачнуць прышчапляць ад каранавіруса ўсіх жадаючых
Мінздароўя: Фізрастворы ў аптэках прадаюцца без рэцэпту
Навукоўцы: Імунітэт пасля каранавіруса — мінімум пяць месяцаў
Мова
Падступная прастата класікі, або Што значыць «…цягам доўгія часіны»
Выйшаў чацвёрты том слоўніка мовы «Нашай Нівы»
«Успомніць, што такое «дзьмухавец», калі бяжыш 10 км/г — складана». У Беларусі практыкуюць новы спосаб вывучэння роднай мовы
«Я ледзь не памёр, але назаўсёды запомніў, што такое «бэз». Спявак Майкл Соул расказаў, як вучыў беларускую мову на трэнажорах
Аўто
Кіраўнік Акадэміі навук: Беларусь гатовая выпускаць цалкам свой электрамабіль
Сталічная ДАІ пяройдзе на скрытае патруляванне без маячкоў
З 1 студзеня плануецца адмяніць дарожны збор, замест яго будзе збірацца транспартны падатак
З 1 студзеня зарадкі для электрамабіляў стануць платнымі
Эканоміка
За год беларусы знялі з укладаў у банках 599 мільёнаў рублёў і больш за 1,5 мільярда даляраў
Белстат: ВУП у 2020 годзе знізіўся на 0,9 працэнта

БМЗ пагражае дэфолт, які можа выклікаць ланцуговую рэакцыю
Даляр апусціўся ніжэй за 2,55 рубля
Афіцыйная статыстыка: Больш за палову беларусаў зарабляе менш за 860 рублёў «чыстымі»
Меркаванні
Віктар Марціновіч пра вяртанне Навальнага: Прыйшоў час памяняцца з Расіяй месцамі
Шрайбман: Латушку, Цапкалам і, магчыма, Пракоп'еву варта падумаць пра шлях Навальнага
Аналітык ацэньвае колькасць смерцяў ад наступстваў каранавіруса ў Беларусі ў больш як 20 тысяч чалавек
«Я не прамяняю гэты год ні на які іншы!» Што вядома пра арыштаваную перакладчыцу Вольгу Калацкую
Гісторыя
Правільны пармезан слухаюць
Што гатавалі ў доме Адамовічаў. Кулінарныя сшыткі мамы, вытанчаныя рэцэпты жонкі
«Ты ўжо, чытач, мне выбачай!» Як беларусы да ветру хадзілі ў старыя добрыя часы
Зэмэлах, кіхэлах, марынаваны селядзец і фішбульба. Смакі габрэйскага Мінска
Ларыса Геніюш: чаму яна не зламалася
Жахлівая помста душыцелю паўстання Каліноўскага
Таўканіца, крышаны, гарбузовая каша ды іншыя кулінарныя радасці дзяцінства ў Драгічыне
Культура
29-гадовы дырэктар Нацыянальнага гістарычнага музея пакідае пасаду
Сучасны мастацкі тэатр запланаваў на 25 сакавіка прэм'еру спектакля паводле рамана «Былы сын»
18-гадовы палітвязень узяў віну на сябе, але і яго сяброўку не вызвалілі. Зірніце, як ён малюе
«Калі закрыецца наш тэатр, з'явіцца нешта новае» — Уладзімір Ушакоў аб прыпыненні працы Сучаснага мастацкага тэатра
Памёр мастак Леанід Шчамялёў. Яму было 97 гадоў
Сем фактаў пра Уладзіміра Мулявіна, якому 12 студзеня споўнілася б 80 гадоў
Вялікі калядны распродаж выданняў ад Arche: тры цаны на ўсё
Навука і тэхналогіі
Bloomberg: Здаецца, вакцына Sputnik V лепшая за кітайскую Coronavac
Беларускі «канкурэнт Tinder» стаў прадуктам дня на Product Hunt
Беларускі сэрвіс — у топ-5 самых папулярных на Product Hunt за 2020 год
Nokia і Google аб'ядналіся з мэтай стварэння інфраструктуры для 5G

Навукоўцы: Зямлі пагражае новы ледавіковы перыяд
«Лазерны тэлевізар Гарызонт», які падарылі Лукашэнку, вельмі нагадвае кітайскі праектар 2018 года ФОТЫ
Adobe Flash афіцыйна «памёр»
У Сібіры знайшлі парэшткі насарога ледавіковага перыяду, які ідэальна захаваўся
Каханне і сэкс
Маладыя з Мінска вырашылі адсвяткаваць вяселле на нядзельным маршы
Памёр бацька Дэніса Родмана. У яго было 29 дзяцей ад 16 жанчын
У Грэцыі адчыніліся легальныя публічныя дамы. Але ёсць вельмі цікавыя ўмовы
Як вытрымаць некалькі тыдняў самаізаляцыі ў сям'і і не рассварыцца. Раіць псіхолаг
Паляк спрабаваў незаконна перасекчы мяжу, каб убачыць каханую дзяўчыну з Беларусі
Свабодныя адносіны. Мінчук, які жыве адначасова з пяццю партнёркамі, расказаў, як прыйшоў да такога жыцця
Квенцін Таранціна ўпершыню стаў бацькам
Свет
Светлагорскія рабочыя трапілі ў бальніцу пасля змены на заводзе. Завод абвяргае інфармацыю аб атручэнні хлорам
У Расспажыўнаглядзе заявілі пра 100% эфектыўнасць вакцыны «Эпіваккарона»
Фонд Навальнага выпусціў расследаванне пра «палац Пуціна». Ён абышоўся ў $1,35 мільярда
Пяскоў наконт пераносу ЧС па хакеі з Мінска: Мы канечне шкадуем
З'явілася ВІДЭА, як Пуцін акунаецца ў палонку на Вадохрышча
Крэмль пракаментаваў сітуацыю з Навальным
У ФБР лічаць, што ультраправыя хацелі трапіць на інаўгурацыю Байдэна пад выглядам вайскоўцаў

Дзярждэпартамэнт ЗША вітаў пазбаўленне Мінска права правядзення ЧС па хакеі
Афіша
У суботу адбудзецца канцэрт салідарнасці хору «Унія»
У Батанічным садзе пачынаецца тыдзень бэзу
«Ураджай» купалаўцаў, тэатр Сінгапура і contemporary цырк: новая падборка анлайн-відовішчаў на тыдзень
Лявон Вольскі сёння правядзе анлайн-канцэрт для слухачоў з Украіны
Галоўнае
Рэктар Акадэміі кіравання: У Канстытуцыю варта ўключыць паняцце «нацыянальная годнасць»
Фазель: Разумелі, што апазіцыя ў Беларусі выкарыстае ЧС у сваіх мэтах
На Магілёўшчыне актывіст праседзеў у няволі за пратэсты 77 дзён
Светлагорскія рабочыя трапілі ў бальніцу пасля змены на заводзе. Завод абвяргае інфармацыю аб атручэнні хлорам
Фонд Навальнага выпусціў расследаванне пра «палац Пуціна». Ён абышоўся ў $1,35 мільярда
Баскаў адказаў на пытанне, ці будзе зборная Беларусі ўдзельнічаць у ЧС-2021
З'явілася ВІДЭА, як Пуцін акунаецца ў палонку на Вадохрышча
Рэклама на NN.BY
Усяго патроху
Жанчыны, якая чаплялася да Ціханоўскага, няма ў спісе сведак. Працягваецца працэс па справе затрыманых на пікеце ў Гродне
«Яна вярнулася ў Беларусь, бо сумавала па радзіме». Хто такая Ірына Шчасная, якой пагражае калонія за вядзенне тэлеграм-каналаў
Арыштаваны праваабаронца Леанід Судаленка: Аплачваць чужыя штрафы — не злачынства
Жыхара Дзяржынска затрымалі за сцяг Японіі
Рэклама на NN.BY
Прыватныя абвесткі
Відыя віншаванне з Днём нараджэння анлайн! Видео Поздравление с Днём рождения онлайн!
Імпрэзы, Вечарыны, Урачыстасці, Святы, Нагоды Па-беларуску пад ключык
Віншаванне па-беларуску ад вясёлага шляхцюка і музыкаў: Вяселле, Юбілей, Карпаратыў
Сустрэча гасцей па-шляхецку
Вядоўца па-беларуску Вяселле, Юбілей, Карпаратыў, Хрэзьбіны, Віншаванні
Прокат палаток в Минске
Укладчик-упаковщик, комплектовщик
Укладчики-упаковщики мужчины и женщины
Укладчик-упаковщик, комплектовщик вахта без опыта
Укладчик-упаковщик, комплектовщик вахта Минск
Фота / Відэа
Украінскія спецслужбы: Беларусь запрашае ФСБ стварыць на сваёй тэрыторыі сумесныя пасты радыёэлектроннай выведкі
«Быў страх, што падарвёмся ў машыне разам са Святланай». Знаёмімся з Марыяй Мароз, якая жыве з Ціханоўскай у Вільні і кіруе новым фондам
Рэклама на NN.BY
Апытанка
Анекдоты
Анекдот. У Беларусі нават снег баіцца ісці…
Анекдот. А помніце, Бабарыка?
Анекдот. Вас у 2020-м па 23.34 прыцягвалі?
Самае чытанае
Жыхара Дзяржынска затрымалі за сцяг Японіі
Спявак Герман, які быў вядучым на навагоднім прыёме ў Лукашэнкі: Многія шкадуюць, што пасыходзілі з тэлебачання
Шрайбман: Латушку, Цапкалам і, магчыма, Пракоп'еву варта падумаць пра шлях Навальнага
«Мама, я ніколі не зламаюся, выйду з турмы з высока паднятай галавой». Размова з маці палітзняволенай студэнткі
Навальнага затрымалі проста ў аэрапорце пасля вяртання ў Расію
Самае лайканае
«Мама, я ніколі не зламаюся, выйду з турмы з высока паднятай галавой». Размова з маці палітзняволенай студэнткі
БМЗ пагражае дэфолт, які можа выклікаць ланцуговую рэакцыю
«Зрабіць лагер — і калючы дрот па перыметры». BYPOL апублікаваў запіс голасу, падобнага да Карпянкова
Мінчукам разбілі вокны з бел-чырвона-белымі сняжынкамі. Міліцыя: «Гэта выказванне меркавання»
Палітвязень Ашурак, які атрымаў 5 гадоў зняволення: Галадранцы і нас хочуць зрабіць галадранцамі 
Гарачыя тэмы
«Мама, я ніколі не зламаюся, выйду з турмы з высока паднятай галавой». Размова з маці палітзняволенай студэнткі
«Маналітная ўлада — гэта міф»: вялікае інтэрв’ю з Яўгенам Бурым, які сышоў з Рады бяспекі і далучыўся да НАУ
Гісторыя адной сям'і: дзве сястры сядзяць у СІЗА за «палітыку», трэцяя з'ехала з краіны
Зборная Беларусі па біятлоне падпісала праўладны ліст спартоўцаў. Адмовілася толькі адна дзяўчына
18-гадовы палітвязень узяў віну на сябе, але і яго сяброўку не вызвалілі. Зірніце, як ён малюе
Мінчукам разбілі вокны з бел-чырвона-белымі сняжынкамі. Міліцыя: «Гэта выказванне меркавання»
МУС: Андрэй Аляксандраў і Ірына Злобіна аплачвалі штрафы затрыманых дэманстрантаў
«Зрабіць лагер — і калючы дрот па перыметры». BYPOL апублікаваў запіс голасу, падобнага да Карпянкова
Стрыжака вінавацяць, што з фонду салідарнасці нібыта зніклі $440 тысяч. Разбіраемся, што адбылося з грашыма
PDF версія
Каляндар
Каб скарыстацца календаром, калі ласка, актывуйце JavaScript у наладах свайго браўзера
пн аў ср чц пт сб нд
1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31
Рэклама на NN.BY
Рэклама на NN.BY
Падзякі
Дзякуем фундатарам НН Віталю Броўку, В.Ваяйкову, Яўгену Чыгіру…
Дзякуем фундатарам НН Беляўцовай, П.Петруку, Ігару Хаменку, В.Палсцюку…
Дзякуем фундатарам НН Каці Вініцкай, Віялеце і Вячаславу Кавалёвым
Дзякуем фундатарам НН Віталю Броўку, А.Небераву, Д.Калядзе…
Дзякуем фундатарам НН А.Герасіменку, Богдану, В.Жыдовічу, М.Крупко, Саковічу, а асабліва Андрэю К. і чалавеку, які падпісаўся «За выкрыццё цемры»…
Даслаць навіну Падтрымай НН Рэклама на NN.BY
Версія для смартфонаў
Навіны Усяго патроху Культура
  • Улада
  • Выбары-2020
  • Эканоміка
  • Грамадства
  • Здарэнні
  • Свет
  • Спорт
  • Аўто
  • Меркаванні
  • Ад рэдакцыі
  • Архіў
  • Блог "Новая Беларусь"
  • Тэсты
  • Белдызайн з rOtring
  • Здароўе
  • Моды
  • Ежа
  • Вясёлыя карцінкі
  • Навука і тэхналогіі
  • Хата
  • Надвор'е
  • На правах рэкламы
  • Каханне і сэкс
  • Конкурс сэлфі
  • Карысная інфа
  • Прыгожае
  • Беларускія нулявыя
  • Гісторыя
  • Афіша
  • Музыка
  • Мова
  • Архітэктура
  • Кіно
  • Літаратура
  • Культура. Рознае
  • Беларусы замежжа
  • Тэатр
Кантакты
© Прыватнае прадпрыемства «ННбай» УНП 193437024.
Усе правы абароненыя. Выкарыстанне платных матэрыялаў забаронена без пісьмовага дазволу. Выкарыстанне бясплатных рускамоўных версій матэрыялаў забаронена без пісьмовага дазволу. Выкарыстанне бясплатных беларускамоўных версій матэрыялаў дазваляецца пры ўмове наяўнасці актыўнай гіперспасылкі на NN.BY у першым абзацы.
Дызайн сайту — арт-студыя PRAS
Уверх