Увайсці
  • Навіны
  • Усяго патроху
  • Культура
  • Рэкламадаўцу
бел / рус
  • Гісторыя
  • Афіша
  • Музыка
  • Мова
  • Архітэктура
  • Кіно
  • Літаратура
  • Культура. Рознае
  • Беларусы замежжа
  • Тэатр
Культура. Рознае
Фота 2 з 7
08.02.2017 / 15:00

Лацінкай, з Вільні, з кніг Альбіна: як у мае рукі трапіў «Голас душы»

Піша Кастусь Шыталь.

У маю калекцыю нядаўна трапіў малітоўнік «Голас душы», надрукаваны ў 1926 годзе ў Вільні лацінкай.

 

Кніжку для малітвы для беларусаў-каталікоў склаў святар і паэт Канстанцін Стэповіч (Казімір Сваяк), рэдагаваў ксёндз Адам Станкевіч. Imprimatur — дазвол на выданне — даў дабраслаўлёны Юры Матулевіч — віленскі біскуп, які справядліва ставіўся да моўных і культурных патрэбаў вернікаў-беларусаў.

Рэдактар малітоўніка, ксёндз Адам Станкевіч, у «слове ад выдаўца», напісаным 24 снежня 1925 года, прыгадвае, што якраз 400 гадоў таму, у 1525 годзе, Францішак Скарына выдаў у Вільні па-беларуску кнігу «Апостал», піша пра Скарынавы прадмовы да кніг Святога Пісьма.

«Вось жа і мы, выспускаючы ў сьвет гэты малітвеннік для Беларусаў-Каталікоў, аснуты або беспасрэдна на святых кнігах, або на тых пісьменніках, якія самі апіраліся на іх жа, — маема на мэце Божую славу і дабро свайго народу, жадаючы, каб наша кніжыца была яму «люстрам жыцця», «лякарствам духовым», «пацехай» і апорай у яго адраджэнскай падарожы», — піша кс. Адам Станкевіч.

«Пішучы гэту кніжку, меў я на мэце даць страву лёгкую струджанай душы тваей і памагчы ей высказвацца прад Богам словам простым, а поўным тайнічай глыбіні. Тварыў я тут мала: даў тое, што і сам знайшоў у пісьменстве вялікіх песьняроў мысьлі рэлігійнай. Пазволь, о Божа, узрасці зерняткам гэтым на ніве Тваей!» — піша ў прадмове кс. Канстанты Стаповіч.

 

Чым уражваюць тэксты, змешчаныя ў «Голасе душы»? Кароткія тлумачэнні і павучэнні напісаныя простай мовай, якая прасякнутая зычлівасцю да верніка-беларуса. Відаць, што малітоўнік складаў чалавек, які добра ведаў душу беларуса-селяніна.

У малітоўніку змешчаныя штодзённыя малітвы, разважанні з нагоды асобных святаў, аповед пра сакраманты, імшальныя малітвы, літанні і рэлігійныя песні. Многія песні, такія як «Матачка Божая, Матачка добрая» ці велікапосная «Езу Хрыстэ, Божа мілы», і цяпер спяваюць у беларускіх касцёлах.

 

Па гэтым малітоўніку некалі маліўся Альбін Сінкевіч з вёскі Шантараўшчына, што на беразе возера Сэрвач у Докшыцкім раёне. Сінкевіч быў свядомым беларусам, пастаянным падпісчыкам віленскіх газет «Беларуская крыніца», «Хрысціянская думка», «Шлях моладзі». Ён падтрымліваў кантакты з ксяндзом Адамам Станкевічам, у 1931—36 гадах уваходзіў у склад цэнтральнага камітэта Беларускай Хрысціянскай Дэмакратыі.

У часе нямецкай акупацыі Сінкевіч працягваў беларускую дзейнасць. Падтрымліваў сувязь з віленскім Беларускім нацыянальным камітэтам, распаўсюджваў беларускую прэсу. Ягоныя аднавяскоўцы, якія лічылі сябе палякамі, напісалі данос немцам — што ён нібыта камуніст.

 

Акупанты арыштавалі Альбіна Сінкевіча і расстралялі ў Докшыцах, у пясчаным кар’еры пры цяперашняй вуліцы Маякоўскага, дзе забілі і многіх іншых мірных грамадзянаў беларускай, польскай і габрэйскай нацыянальнасцяў.

Большую частку багатай бібліятэкі Сінкевіча разабралі савецкія партызаны — на самакруткі. Захаваліся толькі малітоўнік «Голас душы», «Кароткая гісторыя святая» Вінцэнта Гадлеўскага ды «Жыццё святога Вацлава» пражскага выдання 1929 года. Іх захавала Галіна Сінкевіч, унучка ягонага брата Фелікса, якая выкладала ў мяне матэматыку ў Заборцаўскай базавай школе.

Галіна Уладзіміраўна некалі аддала мне гіпсавую «Пагоню», якая ў пачатку 1990-х вісела ў школе і якую захавала дома, калі ў 1995 годзе мянялі дзяржаўную сімволіку. Ведаючы, што я займаюся краязнаўствам і кантактую з многімі людзьмі, якія цікавяцца гісторыяй, пані Галіна аддала мне і малітоўнік. «Хай ён лепш будзе ў цябе, бо яго змогуць пабачыць іншыя людзі», — сказала яна, аддаючы мне сямейную рэліквію.

Аўтар Кастусь Шыталь, фота Ірыны Арахоўскай

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй ананімна і канфідэнцыйна? Пішы ў наш Тэлеграм

Даслаць навіну
Чытайце яшчэ
З выставы ў Гродне знялі карціны Надзі Букі — бо там спалучэнне белага і чырвонага колераў ФОТА
Абвешчаны поўны спіс намінантаў прэміі «Дэбют»
На сцэне Купалаўскага тэатра, апроч «Паўлінкі», у сакавіку будуць паказваць яшчэ адзін спектакль
Фонд культурнай салідарнасці зменіць назву і перарэгіструецца
Каментары
Храналагічна Спачатку новыя Спачатку папулярныя
Палітыка і грамадства
Пацярпелі 113 выкладчыкаў ВНУ і навукоўцаў. Палове з іх дапамаглі ў працаўладкаванні
У Маладзечне па справе аб перакрыцці галоўнай вуліцы горада — шасцёра абвінавачаных
У калідоры суда ў Смаргоні нехта крыкнуў «Жыве Беларусь» — і тут пачалося
Віцебская блогерка Алена Янушкоўская з’ехала з Беларусі
Улады збіраюцца ўвесці крымінальную адказнасць за паўторны ўдзел у пратэсце
Аліеў пракаментаваў пратэсты ў Арменіі

У «Дана Мол» праходзіць эвакуацыя людзей. Мяркуючы па ўсім, ГЦ чарговы раз «замініравалі»
Палітвязня Яўгена Дзмітрыева асудзілі на 2 гады калоніі. З яго знялі абвінавачанне ў кіданні металічнай трубы ў вадамёт
Усяго патроху
Хто такія пангаліны і чаму яны ў небяспецы
«Гэта зусім не балюча». Каралева Лізавета II заклікала брытанцаў зрабіць прышчэпку ад каранавіруса
Куды наносіць парфуму і як прымусіць яе працаваць увесь дзень
«Я чакаю, пакуль Уладзімір Уладзіміравіч ляжа спаць». Макей забараняе жонцы гаварыць па тэлефоне позна ўвечары
Вера Палякова-Макей: Латушка разбурыў стагадовую гісторыю тэатра
Мыслі як «навічок», і зможаш навучыцца чаму хочаш у любым узросце
Вегетарыянскае школьнае меню ў Ліёне выклікала абурэнне грамадскасці
Спорт
Аляксандр Лукашэнка саступіў пасаду прэзідэнта НАК свайму сыну Віктару
Аляксандру Лукашэнку прапанавалі стаць ганаровым прэзідэнтам НАК, але ён адмовіўся
На пасяджэнні Міжнароднага алімпійскага камітэта не было прынята рашэнняў наконт Беларусі
Матч гандбольнай Лігі чэмпіёнаў у Брэсце перанесены. У варатара гасцей спынілася сэрца
Гандбольны СКА скасаваў кантракт з галкіперам, які падпісаў пісьмо за новыя выбары
Хакейнае «Дынама» ўпершыню з 2017 года выйшла ў плэй-оф КХЛ
БАТЭ са «Слуцкам», а «Шахцёр» — з «Мінскам»: прайшло лёсаванне першага туру ЧБ па футболе
Здарэнні
У Мінску пасярод дарогі біў велізарны фантан 
76 удараў. У Мінску будуць судзіць мужчыну за жорсткае забойства маці
У Гомелі зноў асудзілі кіроўцу, які п'яным насмерць збіў дзяцей, адседзеў, выпіў — і зноў збіў насмерць
Магілёвец пагражаў выкінуць сужыцельку з акна. Распачата крымінальная справа

У Мазыры трое мужчын згвалтавалі школьніцу
«Хадзем, мая харошая». У Бярозаўскім раёне міліцыянты адгаварылі 22-гадовую дзяўчыну скакаць з моста
У Брэсце мужчына і жанчына загінулі, учадзеўшы
На МКАД збілі насмерць пешахода
Карысная інфа
Дождж, мокры снег, вецер: надвор'е на выходныя
Сіноптыкі: 26 лютага - да +12, месцамі дажджы

У пятніцу пацяплее на адзін дзень, а потым зноў стане халадней
У Мінску сёння да +8°C, а ў Брэсце наогул да +15°C

Невялікае пацяпленне. Сіноптыкі пра надвор'е на апошнія дні зімы
Сіноптыкі: 24 лютага — магчымы снег

Сіноптыкі: 23 лютага — воблачна, да -6
Здароўе
Навукоўцы ўшчыльную наблізіліся да стварэння лекаў ад дыябету і атлусцення
Эксперты: фталаты ў пластыку дрэнна ўплываюць на дзіцячы мозг і павінны быць забароненыя
У Беларусі ў найбліжэйшы час пачнецца вытворчасць «Спутніка V»
Сацсеткі шкодзяць нам мацней, чым можна ўявіць. Што з гэтым рабіць?
Мова
«Мова прафесіі»: стартуе новы праект, які дапаможа пашыраць беларускую мову
Падступная прастата класікі, або Што значыць «…цягам доўгія часіны»
Выйшаў чацвёрты том слоўніка мовы «Нашай Нівы»
«Успомніць, што такое «дзьмухавец», калі бяжыш 10 км/г — складана». У Беларусі практыкуюць новы спосаб вывучэння роднай мовы
Аўто
Банк гатовы выдаваць крэдыт на куплю Geely. Па якой стаўцы?
Xiaomi задумалася над выпускам уласнага аўтамабіля
МАЗ удасканаліць свае аўтобусы «антыкаранавіруснікам» 
«Форд» пачне вытворчасць электрамабіляў у Кітаі
Эканоміка
На Палессі адкрылі новае радовішча нафты
Белстат назваў сярэдні заробак за студзень
Рубель сёння зноў патаннеў да трох валют
Дарадца Ціханоўскай пра пастанову ўрада: «Цэны дубінкамі не паб’еш і ў аўтазак не закінеш»
Меркаванні
«У Крамлі як дзеці: перакананыя, што ім дастаткова Лукашэнку нешта сказаць, і ён пабяжыць выконваць»
Да 24 лютага можна аформіць падпіску з сакавіка па чэрвень, на 4 месяцы
«Супрацоўнікі ГУБАЗіК выбіралі кнігі па колерах»
Сяргей Ваганаў: Адно істотнае адрозненне сённяшніх рэпрэсій ад сталінскіх
Гісторыя
23 лютага — адкуль гэта свята і якія ёсць альтэрнатывы
Дырэктар Інстытута гісторыі кажа, што вёску Бабровічы «спалілі пад бел-чырвонымі-сцягамі». Але гэта містыфікацыя
«Не зусім здраднікі»: як шляхта лічыла не ганебным перайсці на бок Масквы і як улады ВКЛ змянілі такую свядомасць
Спонсары вялікіх князёў. Як габрэі Вялікага Княства Літоўскага сталі неад’емнай часткай грамадства
Электрык, які стаў прэзідэнтам
Сярэдняя Літва: дзіця гібрыднай вайны
Як вырваная з кантэксту цытата Касцюшкі скажае яго вобраз
Культура
З выставы ў Гродне знялі карціны Надзі Букі — бо там спалучэнне белага і чырвонага колераў ФОТА
Памёр дзеяч беларускай грамады ў ЗША Роберт Цупрык
«Паўзмоўча»: кніжка-загадка, каб дажыць да вясны
Абвешчаны поўны спіс намінантаў прэміі «Дэбют»
На сцэне Купалаўскага тэатра, апроч «Паўлінкі», у сакавіку будуць паказваць яшчэ адзін спектакль
Фонд культурнай салідарнасці зменіць назву і перарэгіструецца
Пяць спектакляў РТБД можна наведаць анлайн
Навука і тэхналогіі
Навукоўцы: Гальфстрым запавольваецца і можа спыніцца зусім, Еўропу тады чакае замярзанне
Моманты, калі чалавецтва магло сябе знішчыць — ці паўторацца яны ў нашай гісторыі?
Вакцына Novavax ад кавіду выглядае сёння найлепшай з існуючых
У Іспаніі электрычнасць будуць вырабляць з гнілой садавіны
Паліва для найвялікшага ў свеце тэрмаядзернага рэактара гатова для тэставага запуску
IBA Group запусціла ў Беларусі воблачны правайдар
Ці варта адсочваць свой вугляродны след? Усё больш людзей лічаць, што так
Каханне і сэкс
Як склаўся лёс закаханых парачак з вокладкі «Нашай Нівы» за 2013 год?
Памёр бацька Дэніса Родмана. У яго было 29 дзяцей ад 16 жанчын
Маладыя з Мінска вырашылі адсвяткаваць вяселле на нядзельным маршы
Паляк спрабаваў незаконна перасекчы мяжу, каб убачыць каханую дзяўчыну з Беларусі
У Грэцыі адчыніліся легальныя публічныя дамы. Але ёсць вельмі цікавыя ўмовы
Як вытрымаць некалькі тыдняў самаізаляцыі ў сям'і і не рассварыцца. Раіць псіхолаг
Свабодныя адносіны. Мінчук, які жыве адначасова з пяццю партнёркамі, расказаў, як прыйшоў да такога жыцця
Свет
Работнікі пасольства Расіі пакінулі КНДР на дрызіне ВІДЭА
Аліеў пракаментаваў пратэсты ў Арменіі

Лідары ЕС дамовіліся пра ўвядзенне сертыфікатаў вакцынацыі. Магчыма, з імі будуць пускаць замежнікаў у краіны Еўрасаюза
Апазіцыя Арменіі заклікала начаваць на плошчы да адстаўкі Пашыняна. А той прапанаваў народу застрэліць яго на плошчы
ЕС працягнуў санкцыі супраць беларускіх чыноўнікаў на год

Экс-прэзідэнт Арменіі Качаран заклікаў згуртавацца вакол арміі і стаць «гаспадарамі ў краіне»
У Арменіі вайскоўцы запатрабавалі адстаўкі Пашыняна. Ён назваў гэта спробай перавароту і звольніў кіраўніка Генштаба
Фінляндыя ўвядзе лакдаўн на тры тыдні

Пашынян выйшаў да сваіх прыхільнікаў у цэнтры Ерэвана
Крэмль «з трывогай сочыць» за сітуацыяй у Арменіі
Афіша
У суботу адбудзецца канцэрт салідарнасці хору «Унія»
У Батанічным садзе пачынаецца тыдзень бэзу
«Ураджай» купалаўцаў, тэатр Сінгапура і contemporary цырк: новая падборка анлайн-відовішчаў на тыдзень
Лявон Вольскі сёння правядзе анлайн-канцэрт для слухачоў з Украіны
Галоўнае
Аляксандр Лукашэнка: Віктар сёння ж будзе звольнены з пасады памочніка прэзідэнта па нацыянальнай бяспецы
Аляксандр Лукашэнка саступіў пасаду прэзідэнта НАК свайму сыну Віктару
Хто такія пангаліны і чаму яны ў небяспецы
Куды наносіць парфуму і як прымусіць яе працаваць увесь дзень
Лукашэнка пра спартоўцаў, якія выказваюць пратэст: На здрадзе Радзімы шчасця не пабудуеш
Пацярпелі 113 выкладчыкаў ВНУ і навукоўцаў. Палове з іх дапамаглі ў працаўладкаванні
У калідоры суда ў Смаргоні нехта крыкнуў «Жыве Беларусь» — і тут пачалося
Рэклама на NN.BY
Усяго патроху
Бацька медсястры з Віцебска, якой далі паўтара года: Мой сын служыць у АМАПе, перажывае за сястру 
Навукоўцы: Гальфстрым запавольваецца і можа спыніцца зусім, Еўропу тады чакае замярзанне
Вера Палякова-Макей: Латушка разбурыў стагадовую гісторыю тэатра
«Тое, што інспектар застаўся жывы, — гэта выпадковасць». Судзяць кіроўцу, які ўцякаў на разбітай машыне ад сотні сілавікоў у ноч інаўгурацыі
Рэклама на NN.BY
Прыватныя абвесткі
Грузчик-водитель погрузчика Вахта
Рабочие строители Вахта Проживание
Тракторист, экскаваторщик Вахта
Сварщик Вахтовый метод Жилье
Дежурный вахтер
Мастер отделочных работ
Мастер отделочных работ
Мастер отделочных работ
Мастер отделочных работ
Грузчик на производство Вахтовый метод
Фота / Відэа
Каманда Віктара Бабарыкі шукае памяшканне пад офіс у Мінску — навошта?
Іван Наскевіч напісаў кандыдацкую дысертацыю, у якой абгрунтоўвае мэтазгоднасць існавання Следчага камітэта
Рэклама на NN.BY
Апытанка
Анекдоты
Анекдот. «Усім папіцот» і «ўсім папітнацаць»
Анекдот. У Беларусі нават снег баіцца ісці…
Анекдот. А помніце, Бабарыка?
Самае чытанае
Бацька медсястры з Віцебска, якой далі паўтара года: Мой сын служыць у АМАПе, перажывае за сястру 
Вера Палякова-Макей: Латушка разбурыў стагадовую гісторыю тэатра
Каманда Віктара Бабарыкі шукае памяшканне пад офіс у Мінску — навошта?
«Новы прэм’ер, імаверна, і зменіць Лукашэнку»: што расійскія СМІ пішуць пра сустрэчу Пуціна і Лукашэнкі
«Помста за яе пазіцыю». Берасцейскую Жанну Д'Арк перавялі з СІЗА ў Навінкі
Самае лайканае
Апублікавана ВІДЭА, як збівалі людзей у «Алмі» на Прытыцкага 11 жніўня
«Новы прэм’ер, імаверна, і зменіць Лукашэнку»: што расійскія СМІ пішуць пра сустрэчу Пуціна і Лукашэнкі
Экс-кіраўнік прэзідэнцкага пула журналістаў Дзмітрый Семчанка напісаў верш пра мову і выбачыўся перад ёй
Судзілі актывістку «Краіны для жыцця» Вольгу Паўлаву. Падчас яе апошняга слова прысутныя плакалі
Ціханоўская: Калі б паставілі ўмову: «Сяргей выходзіць, а астатнія сядзяць» — я б сказала «не»
Гарачыя тэмы
«Помста за яе пазіцыю». Берасцейскую Жанну Д'Арк перавялі з СІЗА ў Навінкі
Дзядуля пісьменніка Сашы Філіпенкі аб'явіўся праз 36 гадоў. Нагода вас здзівіць
Ціханоўская: Калі б паставілі ўмову: «Сяргей выходзіць, а астатнія сядзяць» — я б сказала «не»
Італьянскі забудоўшчык разбірае краны і сыходзіць, амбіцыйная будоўля «Газпрам-цэнтра» прыпыненая
Чаму некаторых людзей кавід не бярэ? Навукоўцы шмат чаго ўжо зразумелі
Як рэдагаванне генаў можа паўплываць на будучыню чалавецтва
А получилось как всегда? Расія адстае ад Захаду ў вытворчасці вакцын ад кавіду, Беларусь мучыцца заадно
Чаму каранавірус выклікае страту нюху і чым гэта небяспечна для псіхічнага здароўя
«Ён бярэ мае вокладкі і прыфаташоплівае свой твар». Папулярны амерыканскі блогер абвінаваціў Улада Бумагу ў бессаромным плагіяце
PDF версія
Каляндар
Каб скарыстацца календаром, калі ласка, актывуйце JavaScript у наладах свайго браўзера
пн аў ср чц пт сб нд
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
Рэклама на NN.BY
Рэклама на NN.BY
Падзякі
Дзякуем фундатарам НН Віталю Броўку, В.Ваяйкову, Яўгену Чыгіру…
Дзякуем фундатарам НН Беляўцовай, П.Петруку, Ігару Хаменку, В.Палсцюку…
Дзякуем фундатарам НН Каці Вініцкай, Віялеце і Вячаславу Кавалёвым
Дзякуем фундатарам НН Віталю Броўку, А.Небераву, Д.Калядзе…
Дзякуем фундатарам НН А.Герасіменку, Богдану, В.Жыдовічу, М.Крупко, Саковічу, а асабліва Андрэю К. і чалавеку, які падпісаўся «За выкрыццё цемры»…
Даслаць навіну Падтрымай НН Рэклама на NN.BY
Версія для смартфонаў
Навіны Усяго патроху Культура Нашы партнёры
  • Улада
  • Выбары-2020
  • Эканоміка
  • Грамадства
  • Здарэнні
  • Свет
  • Спорт
  • Аўто
  • Меркаванні
  • Ад рэдакцыі
  • Архіў
  • Блог "Новая Беларусь"
  • Тэсты
  • Белдызайн з rOtring
  • Здароўе
  • Моды
  • Ежа
  • Вясёлыя карцінкі
  • Навука і тэхналогіі
  • Хата
  • Надвор'е
  • На правах рэкламы
  • Каханне і сэкс
  • Конкурс сэлфі
  • Карысная інфа
  • Прыгожае
  • Беларускія нулявыя
  • Гісторыя
  • Афіша
  • Музыка
  • Мова
  • Архітэктура
  • Кіно
  • Літаратура
  • Культура. Рознае
  • Беларусы замежжа
  • Тэатр
  • Wearebettors.com
Кантакты
© Прыватнае прадпрыемства «ННбай» УНП 193437024.
Усе правы абароненыя. Выкарыстанне платных матэрыялаў забаронена без пісьмовага дазволу. Выкарыстанне бясплатных рускамоўных версій матэрыялаў забаронена без пісьмовага дазволу. Выкарыстанне бясплатных беларускамоўных версій матэрыялаў дазваляецца пры ўмове наяўнасці актыўнай гіперспасылкі на NN.BY у першым абзацы.
Дызайн сайту — арт-студыя PRAS
Уверх