«Раней нам удавалася знаходзіць закамянелыя ствалы дрэваў, ужо запоўненыя пяском, што перашкаджала зразумець, як яны былі ўладкаваныя знутры. Ствол старажытнага дрэва, які мы знайшлі ў Сіньцзяне, меў велізарныя памеры, і ён ідэальна захаваўся ўнутры своеасаблівай «упакоўкі» з вулканічнага крэмнязёму, што дазволіла нам разгледзець кожную яго клетку», — распавядае Крыс Бэры з Універсітэта Кардыф (Вялікабрытанія).
Бэры і яго калегі змаглі ўпершыню вывучыць будову ўнутраных пластоў самых старажытных дрэваў дзякуючы гэтай выпадковай знаходцы.
Палеантолагі раней лічылі, што першыя дрэвы мелі больш прымітыўную будову, чым сучасныя расліны, спасылаючыся на тое, што іх продкі жылі ў водах мора, дзе не трэба было клапаціцца аб транспарціроўцы вады, мікраэлементаў і пажыўных рэчываў унутры сябе.
Калі Бэры і яго калегі даследавалі знойдзены імі ствол пры дапамозе рэнтгена, яны зразумелі, што гэта ўяўленне было ў корані памылковым: ксілемы («водаправоды») і флаэмы («цукраправоды») дагістарычнага дрэва мелі больш складаную будову, чым нават сучасныя кветкавыя расліны.
Па словах навукоўцаў, унутры гэтага дрэва мелася не адно, а некалькі дзясяткаў гадавых кольцаў, якія адначасова раслі і павялічваліся ў шырыню, што рабіла яго больш падобным на пучок зрослай травы, чым на адзінае дрэва.
У адрозненне ад ягоных сучасных нашчадкаў, цэнтральная частка гэтага дрэва была полай, а вада транспартавалася па ксілеме вельмі незвычайным чынам.
«Я не ведаю, ці існавала ў гісторыі Зямлі хоць бы адно іншае дрэва, якое б так складана вырашала ўсе гэтыя задачы. Яно адначасова раздзірала сябе на часткі і абвальвалася пад сваёй уласнай вагой, але пры гэтым заставалася жывым і расло ў даўжыню і ў шырыню для таго, каб заняць дамінуючыя пазіцыі ў першых лясах Зямлі. Гэтае адкрыццё ставіць перад намі правакацыйнае пытанне: чаму самыя старажытныя дрэвы былі самымі складанымі», — заключае навукоўца.
