Правілы жыцця сучасных студэнтаў: пра што марыць і як ставіцца да працы, сям’і і палітыкі пакаленне Y
Так заведзена, што кожнае пакаленне абавязкова абгаворвае наступнае, маладзейшае: і мэты ў іх адсутнічаюць, і цікаўнасці пустыя, і паводзіны распусныя. Пра дзяцей эпохі Y, ці міленіялаў, якія нарадзіліся пасля 1981 года і раслі ў 2000-я, увогуле прынята казаць, што яны інфантыльныя, даўжэй жывуць з бацькамі, не затрымліваюцца на адной працы і не цікавяцца адносінамі. Затое памяшаныя на адзенні, хутка перапрацоўваюць вялікую колькасць інфармацыі і на «ты» з інтэрнэтам.
Разам з «МакДональдз», які з’яўляецца лідарам па колькасці працаўладкаваных студэнтаў-беларусаў, мы вырашылі праверыць, наколькі такія сцвярджэнні пра пакаленне Y праўдзівыя. Мы пагутарылі з трыма супрацоўнікамі карпарацыі, якія спалучаюць навучанне ва ўніверах з працай, пра іх куміраў, хобі, адносіны да сям’і і грошай і спыталі ў лоб: што яны самі думаюць пра сваіх аднагодак?
Варта адзначыць, што кожны год «МакДональдз» адзначае найлепшых супрацоўнікаў, якія паспяваюць і выдатна вучыцца, і падпрацоўваць, грашовымі прэміямі. Яны так і завуцца: МакСтыпендыі. Сёлета імі былі ўзнагароджаныя 11 хлопцаў і дзяўчат — якраз з трыма з іх мы шчыра і паразмаўлялі.
Настасся Красоўская, 21 год, студэнтка аўтатрактарнага факультэта БНТУ:
— Я з Жодзіна і кожны дзень езджу адтуль у Мінск на працу і заняткі. Працую ў асноўным ноччу: з 22 гадзін да 7 раніцы. Здараецца, па некалькі дзён нармальна не сплю — у выходныя потым магу адсыпацца суткамі, але я ўжо звыклася з такім рытмам.
Раней я жыла ў студэнцкім інтэрнаце, але ўмовы там былі ніякія. Я б не хацела туды вяртацца, калі шчыра: шмат прусакоў, чатыры чалавекі на невялікі пакой, у якім летам можна задыхнуцца, дрэнная сантэхніка…
Я скончыла школу з залатым медалём і да апошняга моманту не ведала, куды хачу паступаць. Проста прынесла дакументы ў БНТУ, у камісіі сядзелі прыемныя людзі — так я стала студэнткай гэтай навучальнай установы. Быў момант, калі я думала, што стану настаўніцай беларускай мовы і літаратуры, але самі настаўнікі адгаворвалі мяне ад гэтага.
У «МакДональдз» я прыйшла год таму. Мне вельмі падабаўся інструмент укулеле, і неяк я прагаварылася маці, што хацела б навучыцца на ім граць. Яна адказала: «Ідзі і зарабі». Вось я і пайшла працаваць. У «МакДональдз» рабілі мае дзве аднагрупніцы, добра адгукаліся пра калектыў. Так, некаторыя лічаць, што гэта непрэстыжна, але мне сапраўды падабаецца. Я б хацела пабудаваць тут кар’еру.
Я не люблю сучасную музыку. Выключэннем, хіба, можна лічыць Аксімірона з яго глыбокімі тэкстамі. Раней магла паслухаць амерыканскі рок, а цяпер мне больш падабаецца беларускі фолк. Мы часта наведваем этна-мерапрыемствы. Прыемна, што там шмат моладзі.
Наша любімае месца ў Мінску — гэта Зыбіцкая. Мы любім сабрацца там з сябрамі. У Жодзіна няшмат тусовачных кропак, з самых нармальных — кафэ «Альфакір», на мой погляд. Праз адсутнасць разнастайнасці ў забавах мясцовыя пачынаюць наведваць спартыўную залу. Я таксама ўжо 6 гадоў займаюся паўэрліфцінгам з трэнерам.
Я не аматар сачыць за навінамі. Год 10 таму штовечар мы глядзелі тэлевізар. Цяпер і часу, і жадання няма. Я падпісаная на суполкі «Анлайнера», «Як тут жыць» ва «Укантакце», паблікі «Падслухана» — гэтага мне хапае, каб ведаць, што адбываецца навокал. Інстаграм — мая любімая сацыяльная сетка. Ад яе б я дакладна ніколі не адмовілася.
Я вельмі люблю глядзець «Дом-2». Нават сама калісьці хацела падацца ў праект, але маці сказала дадому не вяртацца, калі вырашуся. Маці ў мяне строгая, і я яе слухаюся.
На заробленыя грошы я звычайна купляю валюту. Пасля трачу яе на адпачынак. Больш мне і не трэба. У мяне ўсё ёсць.
Мне не падабаецца дзяленне на жаночыя і мужчынскія абавязкі і прафесіі. У нас у «МакДональдз», напрыклад, існуе пазіцыя дастаўшчыка, на якую я прасілася. Але яна, на жаль, даступная толькі хлопцам, бо там трэба цягаць цяжкасці. Калі казаць шчыра, ёсць такія кволыя хлопцы, што, мне падаецца, я б дала рады іх абавязкам лепш.
Мой кумір — гэта фронтмэн і вакаліст гуртоў «Guns N' Roses» і AC/DC Эксл Роўз. Ён самы незвычайны чалавек, пра якога я чытала: прыехаў у незнаёмы горад і стварыў такі круты гурт з паплечнікамі!
Наша пакаленне больш свабоднае за бацькоў, мне падаецца. Нам падабаецца вырашаць нешта самастойна: мне 21 год — я хачу мець магчымасць набываць тое, што трэба, адпачываць там, дзе мне падабаецца. Праўда, з грашыма ёсць адна праблема: калі ты шмат працуеш, каб зарабіць, не застаецца часу іх траціць.
Пра сям’ю я пакуль нават і не думаю. Мабыць, у 26 ці пазней… У мяне ёсць ідэал мужчыны: бландзін з блакітнымі вачыма. І гэта не жарт.
Яўген Павядайка, 21 год, студэнт будаўнічага факультэта БНТУ:
— Рашэнне, дзе мне вучыцца, мы прымалі на сямейнай радзе. У нейкай ступені прыкладам стаў мой брат, які таксама вучыўся на гэтым факультэце і пасля нядрэнна ўладкаваўся. Тады мне падавалася, што гэта вельмі прэстыжная прафесія, будаўнікі зараблялі добра — не тое, што сёння.
Бацькі нам з сястрой нічога не забаранялі: максімум — настойвалі, каб мы своечасова вярталіся дахаты ў непаўналетнім узросце.
У нашай краіне цяпер, на жаль, абясцэнілася вышэйшая адукацыя: раней тыя, хто яе атрымліваў, сапраўды лічыліся спецыялістамі на ўзровень вышэй. Цяпер адукацыя стала пагалоўнай і масавай — гэта мінус.
Працую я з 15 гадоў: спачатку — падсобным рабочым на будоўлі кожнае лета. На першым курсе я здаў на правы і на заробленыя грошы набыў першую машыну «БМВ» 1994 года (каштавала яна $5500). Нядаўна я замяніў яе на «Фальксваген Пасат» 2005 года. Каб абслугоўваць машыну, набываць адзенне і мець магчымасць звадзіць дзяўчыну ў кафэ, я зноў пайшоў працаваць. Разглядаў нямала вакансій, адпраўляў рэзюме ў розныя канторы, але менавіта «МакДональдз» пасаваў мне і па гнуткім графіку (каб спакойна сумяшчаць з заняткамі), і па месцы знаходжання.
Апошнім часам «МакДональдз» робіць шмат нацыянальна арыентаваных рэчаў: беларускамоўная музыка, дранікі ў меню, панскі бургер… Такія ініцыятывы нагадваюць, хто мы і дзе жывём.
На жаль, пасля школы я амаль ніколі не карыстаўся беларускай мовай. Гэта праблема нашага народу. Каб гэта змянілася, трэба пачынаць рабіць нешта зверху: адкрываць беларускамоўныя школы, здаваць ЦТ выключна па беларускай мове…
З дзяўчынай мы сустракаемся са школьных часоў. Але афіцыйна ствараць сям’ю пакуль не плануем: калі пачынаць жыць асобна ад бацькоў, спачатку трэба стаць на ногі, дасягнуць стабільных заробкаў, а тады думаць далей.
Я мару пра двух дзяцей: род павінен працягвацца. І лепш, калі ў нашчадкаў будзе невялікая розніца ва ўзросце, каб яны маглі гадавацца разам, мець агульныя цікаўнасці.
У вольны час я магу схадзіць у кавярню ці кіно — усё залежыць ад таго, што хочацца атрымаць ад канкрэтнага вечара і колькі грошай маецца на забавы. Найбольш папулярныя ў моладзі бары Зыбіцкай. У непрацоўны час я магу спакойна паесці ў «МакДональдз»: не, мне не надакучыла гэта ежа і я не папраўляюся ад яе.
Дадатковыя веды, у якіх маю патрэбу, я здабываю з матывацыйных кніжак, выданняў па псіхалогіі. Так, нядаўна пачаў чытаць «Тэхналогію жыцця. Кнігу для герояў» Уладзіміра Тарасава з кароткімі расповедамі пра тое, як кіраваць людзьмі. Люблю таксама чытаць гісторыі поспеху вялікіх людзей: апошняе, што мяне натхніла — «Маё жыццё, мае дасягненні» Генры Форда.
У аднагодках мяне раздражняе нейкае глупства і «тармазнутасць»: да некаторых усё даходзіць вельмі доўга. Маіх аднагрупнікаў не цікавяць шашлыкі, дзяўчаты — нармальны адпачынак. Яны не вылазяць з інтэрнатаў і гуляюцца ў «танкі» ці «доту». Мне незразумела, навошта губляць на такое маладосць.
Яшчэ я не разумею, калі людзі выстаўляюць прыватнае жыццё ў анлайн, ледзь не ў ложак гатовыя пускаць чужых людзей. Да гэтай тэндэнцыі сучаснасці я стаўлюся негатыўна — гэта няправільна.
У любой краіне ёсць перспектывы для росту. І я хачу дасягнуць чагосьці менавіта на радзіме: мне не хочацца пакідаць сваякоў і блізкіх і з’язджаць кудысьці толькі для таго, каб зарабляць больш. Я ўпэўнены, што і ў нас можна дасягнуць усяго.
Калі-небудзь большасць з нас на працоўных месцах заменяць робаты: чым больш будзе аўтаматызаваная вытворчасць, тым лепшай будзе выніковая якасць прадукцыі. Але зусім ўсё робаты і машыны, канешне, не заменяць. Усмешкі на касе ад супрацоўнікаў — дакладна не.
Вераніка Жыгунова, 22 гады, студэнтка юрыдычнага факультэта Інстытута правазнаўства:
— У маі мяне павысілі да інструктара (у нашы абавязкі ўваходзіць вучыць новы персанал, адсочваць якасць прадукцыі і выкананне стандартаў кампаніі, дапамагаць усім, у каго ўзнікаюць пытанні). Мне вельмі падабаецца ў «МакДональдз» і, мабыць, я змагу дарасці да дырэктара.
Я прыйшла ў карпарацыю, бо былі патрэбныя грошы на сябе, сабаку, камуналку.
Я не люблю прыніжацца і прасіць грошы ў бацькоў — гэта не ў маім характары.
У «МакДональдз» ты ніколі не сядзіш на месцы, заўсёды недзе патрэбны — такім чынам змены пралятаюць вельмі хутка. У мяне быў досвед офіснай працы, калі прыходзілася сядзець на адным месцы, за кампом, ад якога хутка пачыналі балець спіна і вочы, і я зразумела, што рух мне куды больш да душы.
Ёсць шмат маладых людзей, якія залежаць ад новых айфонаў і моднага адзення на распродажах. Асабіста мне заробленыя грошы падабаецца ўкладаць у жытло: нядаўна я зрабіла ў пакоі рамонт, набыла канапу.
У вольны час я часцей за ўсё сплю. А пасля зноў сплю. Мая працоўная змена пачынаецца ў 6:30, таму я прачынаюся а палове на пятую.
Я не ведаю, што зараз модна і не адсочваю новыя кафэ. Магу схадзіць у боўлінг ці ў госці. Летам — на канцэрты вулічных музыкаў. У начным клубе я ўвогуле ні разу не тусіла. Я — хатні чалавек.
З музыкі я слухаю ЛСП, Скрыптаніта, Макса Каржа. Яны пазітыўныя і не напружваюць.
Мне падабаецца ладзіць для сябе чэленджы і прыдумляць нейкія выпрабаванні: без падрыхтоўкі я прабегла мінскі паўмарафон, 415 разоў прысела з 30-кілаграмовай штангай. Калі перад табой стаіць складаная задача, атрымліваеш задавальненне ад яе выканання.
Я пастаянна сутыкаюся з тым, што маё акружэнне не цэніць чужы час, не прытрымліваецца дэдлайнаў. Ты можаш дамовіцца на сустрэчу ў пэўны час, але ўсе спакойна спазняюцца і нават не папярэджваюць пра гэта — здаецца, старэйшае пакаленне ў гэтым плане было больш адказным.
Няпраўда, што наша пакаленне неактыўнае і апалітычнае. Проста каб нас зачапіць, трэба нешта сапраўды моцнае, выбухное. Тое, што б закранала нашы правы. Праўда, я за тое, каб усе праблемы вырашаліся цывілізаваным шляхам, а не пратэстамі.
Мне б хацелася, каб усе мы перасталі гнацца за надуманымі ідэаламі. Даглядаць сябе важна, але свой стандарт прыгажосці ты павінен вызначыць сам.
* * *
Партнёрскі матэрыял, падрыхтаваны разам з «МакДональдз»
Каментары