Увайсці
  • Навіны
  • Усяго патроху
  • Культура
  • Рэкламадаўцу
бел / рус
  • Улада
  • Выбары-2020
  • Эканоміка
  • Фінансы
  • Грамадства
  • Здарэнні
  • Свет
  • Спорт
  • Аўто
  • Меркаванні
  • Ад рэдакцыі
  • Архіў
  • Блог "Новая Беларусь"
Грамадства
Фота 7 з 13
31.08.2018 / 11:47

Павел Юхневіч: Я быў палявым камандзірам вулічнага супраціву ў Менску

«Я быў «палявым камандзірам» вулічнага супраціву ў Менску», — тлумачыць заўсёдны інтарэс да сябе з боку спэцслужбаў былы актывіст «Маладога фронту» і «Зубра» Павал Юхневіч. Пра гады змаганьня, цяжкасьці пераходу да «мірнага жыцьця» і спадзевы на будучыню — у працягу праекту Свабоды «Забытыя. Размовы з героямі ўчорашніх дзён».

У 1999 годзе 14-гадовы мянчук Павал Юхневіч распачаў сваю «палітычную біяграфію», стаўшы сябрам «Маладога фронту»: «Паўлу Севярынцу, які нас прымаў, сказаў, што хачу быць сярод маладых людзей, якія будуюць новую Беларусь».

Далей былі сотні вулічных акцый, затрыманьняў і зьняволеньняў актывіста моладзевай арганізацыі «Зубр», пазьней — «Эўрапейскай Беларусі» і руху «Джынс за свабоду».

Непаўналетняга Паўла з пастарункаў вельмі часта забірала маці.

«Мама прыяжджала па мяне, а ў выніку часам забірала яшчэ пяцярых — такіх жа непаўналетніх. Тата быў «лукашыстам», але ягоныя сябры «паўплывалі», і ўрэшце ў 2001 годзе ён ужо галасаваў за адзінага кандыдата»

«Марш свабоды». На чале шэсьця кіраўнік койданаўскай арганізацыі «МФ» Павал Юхневіч. 1999 год

У 11 клясе, за паўгода да выпускных іспытаў, Паўла выключылі са школы за палітычную актыўнасьць. Скончыў ён школу толькі празь сем гадоў, здаўшы іспыты экстэрнам.

«У мяне быў настолькі моцны стрэс ад школы і літаральна нянавісьць да яе, што я ня мог нават глядзець у той бок — проста трэсла і ванітавала».

На сустрэчу з Далай Ламам ён «прарваўся» разам са сваімі сябрамі і паплечнікамі, каб папрасіць заступіцца за беларускіх палітвязьняў. «Ён паціснуў кожнаму з нас руку — надзвычайнае ўражаньне. У яго такая моцная энэргетыка, што нібыта Бога за руку трымаеш», — узгадвае Павал.

За некалькі гадзін да новага 2011 году Паўла Юхневіча затрымалі і адвезьлі ў турму на вуліцы Акрэсьціна — працяг жорсткага разгону масавай акцыі пратэсту на плошчы Незалежнасьці ў Менску супраць фальсыфікацыі прэзыдэнцкіх выбараў.

З 15 гадоў Павал рабіў на будоўлі і на канвэернай вытворчасьці. Апошнія гады працуе спэцыялістам па продажы аўтамабільных шын у прыватнай кампаніі.

Мае жонку і дзьвюх непаўналетніх дачок. Сяброўства ў палітычных партыях і рухах перапыніў.

«Школа — паўнавартасны рэпрэсіўны апарат»

— Што вас найбольш уразіла і што сталася «навукаю» за гады актыўнага грамадзка-палітычнага жыцьця?

— Гэта быў час хуткага сталеньня. Я тады ўпершыню адчуў, як дарослыя могуць ашукваць, а бацькі ня ведаюць, як весьці з табой дыялёг. Да прыкладу, калі я далучыўся да «Маладога фронту» ў 8 клясе, то даведаўся, што мая клясная кіраўніца (а па сумяшчальніцтве — выкладчыца беларускай мовы) дакладвала пра гэта дырэктару.

25 сакавіка 2000 году нам, як і ўсім менскім школьнікам, забаранілі пакідаць школу. Але я сышоў на сьвяткаваньне Дня Волі і быў затрыманы — пачаліся «разборкі». Памятаю, калі прыйшоў з маці ў школу, у кляснай кіраўніцы так трэсьліся рукі, што ключы ў іх зьвінелі.

А яшчэ быў завуч па выхаваўчай працы, які выклікаў на мяне міліцыю — забіралі проста са школы ва ўсіх на вачах. Таму разуменьне таго, што школа — паўнавартасны рэпрэсіўны апарат, у мяне склалася на ўсё жыцьцё.

— Ці не шкадуеце аб тых стрэсах і перажываньнях і агулам — аб часе, патрачаным у пастарунках і на «сутках»?

— Мая жыцьцёвая пазыцыя — ні аб чым ніколі не шкадаваць. Інакш ты застаесься ў мінулым і ня рухаесься наперад. А «вазок» са шкадаваньнем расьце, расьце, расьце — і ў нейкі момант можа пацягнуць цябе назад.

Шкадую, хіба, што так і не атрымаў вышэйшай адукацыі. Спрабаваў дыстанцыйна навучацца ў ЭГУ. Аднак прыйшло разуменьне, што мушу менш працаваць, каб пакідаць час і на вучобу. Але калі ты ўжо ў пэўным узросьце, жывеш самастойна, то мусіш сябе і забясьпечваць. Таму выбраў працу.

І яшчэ шкадую, што, на жаль, жыцьцё складаецца так, што кагосьці з тых людзей, якія былі побач, няма ў Беларусі, а кагосьці — няма сярод жывых.

— А ці ніколі ня думалі зьехаць?

— Адзіны момант, калі я пра гэта думаў, — гэта пасьля выбараў 2010 году. Усе, абсалютна ўсе мае сябры былі альбо за кратамі, альбо за мяжой у вымушанай эміграцыі. Ня зьехаў, але спакойна стаўлюся да тых, хто зьяжджае — гэта натуральны працэс, і беларусаў багата ў сьвеце.

«Без адрэналіну ў крыві пачынаецца «ломка»»

— Ці можаце сказаць, што вы «адбыліся» ў жыцьці, рэалізаваліся і ўсім задаволеныя?

— Я магу сказаць дакладна, што адбыўся як нацыяналіст і патрыёт сваёй краіны. Сам адбыўся і спрабаваў укласьці гэта ў людзей, якія былі са мной побач. Я ніколі нідзе не хаваў сваіх поглядаў і ў выніку магу сказаць так: калі ты носьбіт нацыянальнай ідэі, мусіш, як пастар у царкве, яе прасоўваць спакойна і настойліва. І гэта працуе. Але я думаю, што ўсё самае цікавае яшчэ наперадзе.

Чым яшчэ карысная апазыцыйная дзейнасьць? Ты ня так шмат пражыў, але атрымаў вельмі грунтоўны жыцьцёвы досьвед. Ёсьць, вядома, і хібы. Калі звык, што ў тваёй крыві заўжды ёсьць пэўны ўзровень адрэналіну, і калі раптам ён зьнікае, то пачынаецца «ломка».

Калі змаганьне займала ўсё тваё жыцьцё, то ўсё, што адбываецца ў палітыцы, успрымаецца вельмі сур’ёзна. Можа, камусьці сьмешная такая аналёгія, але ты як жаўнер, які «адваяваў» і вяртаецца ў цывільнае жыцьцё.

На жаль, я ведаю людзей, якія ня справіліся, не прыстасаваліся да «мірнага» жыцьця. Ведаю выпадкі, калі, на жаль, людзі пачыналі ўжываць алькаголь ці наркотыкі, бо не змаглі выйсьці з гэтага стану «вайны». Ёсьць асобы, якія ў сваім родным горадзе былі лідэрамі супраціву, зьехалі вучыцца за мяжу, вярнуліся — а ў іх каша ў галаве.

Але хтосьці пачынае займацца адзінаборствамі, хтосьці — экстрэмальным спортам. Зьяўленьне дзяцей таксама мазгі ўстаўляе даволі добра. І калі хтосьці кажа, маўляў, у мяне дзеці і я рызыкаваць ужо ня маю права і магчымасьці, то ў маім разуменьні — усё абсалютна наадварот. У цябе ёсьць дзеці — і ты ўжо можаш рызыкаваць.

Вось Алесь Чаркашын (беларускі добраахвотнік, загінуў ва Ўкраіне. — РС) — ён рызыкнуў, але дзяцей у яго не засталося, і вось гэтага якраз і шкада.

«Ты ў пэўных сьпісах на ўсё жыцьцё, і ў патрэбны момант па цябе могуць прыйсьці»

— Вы ж не займаецеся актыўнай дзейнасьцю. Ці быў для вас дзіўны леташні арышт напярэдадні Дня Волі?

— Я так разумею, што быў загад нэўтралізаваць усіх, хто неяк можа кіраваць вулічнымі акцыямі. Я тады зразумеў, што за мной маё мінулае будзе ісьці ўсё маё далейшае жыцьцё. Шэсьць гадоў прайшло, і ніхто мяне не чапаў. Быў упэўнены, што на мяне забыліся. А тут выходзіш з працы, а цябе сустракаюць: «здраствуйце, прайдзёмце», «ну вы ж панімаеце».

Зразумела, што ты ў пэўных сьпісах на ўсё жыцьцё і ў патрэбны момант па цябе могуць прыйсьці. Але засмучацца з гэтай прычыны, натуральна, ня варта.

— Вы ўспрымаеце гэта як «высокую ацэнку» вашых «заслуг»?

— Не, я сваю асобу ацэньваю адэкватна. Проста я быў адным з «палявых камандзіраў» вулічнага супраціву ў гэтым горадзе і, натуральна, да мяне была пэўная ўвага. І пэўны досьвед арганізацыі акцыяў маю. Арганізатары сёлетняга Дня Волі да 100 год БНР малайцы, але ў гэтай краіне ёсьць людзі, якія арганізоўвалі недазволеныя акцыі на 50 тысяч чалавек і не крычалі пасьля, што, маўляў, якія я клясны, паглядзіце ўсе на мяне.

Адна з налепак «Зубра» была з цытатай ад Маці Тэрэзы: «Трэба проста рабіць сваю справу». У 2001 годзе, калі пачынаўся «Зубр», не было ні фэйсбуку, ні твітэра. А акцыі зьбіраліся і праводзіліся шматтысячныя. Я да таго, што трэба рабіць справу і менш пра гэта крычаць.

Для мяне посьпех справы — заданьне нумар адзін, а хто да гэтага спрычыніўся, ня так важна. «Менш публічнасьці — больш выніку», — гэта мая пазыцыя і пазыцыя шмат якіх маіх сяброў.

— А ваша асабістая сустрэча з Далай-Ламам, здаецца, з катэгорыі фантастыкі наагул?

— Гэта было ў 2008 годзе падчас 20-годзьдзя ўручэньня Леху Валэнсу Нобэлеўскай прэміі. Была вялікая міжнародная канфэрэнцыя, у якой удзельнічалі вельмі прадстаўнічыя асобы — прэзыдэнт Польшчы, старшыня Эўракамісіі, Далай-Лама. На той момант у Беларусі былі палітвязьні, і мы з Яўгенам Афнагелем, з Аляксандрам Атрошчанкавым вырашылі, што такая ўплывовая асоба ў сьвеце павінна штосьці сказаць у падтрымку Беларусі і беларускіх палітвязьняў.

Пасьля выступу Далай-Ламы мы да яго пайшлі. Так атрымалася, што разам з аховай мы наўпрост прайшлі ў пакой, дзе ён адпачываў пасьля выступу. Узялі ў кола і сказалі: мы зь Беларусі, у нас палітвязьні, скажыце нам што-небудзь. Напэўна, мы ня першыя былі, хто да яго з падобнай просьбай зьвяртаўся. І ён сказаў, што так, канечне, усе палітвязьні ў сьвеце павінны быць вызваленыя.

«Беларусы павінны адзін аднаму дапамагаць, дзе б хто ні быў»

— Чаму вы ўсё ж адышлі ад актыўнай грамадзка-палітычнай дзейнасьці?

— Гэта вельмі важны момант: я не лічу, што я адышоў ад дзейнасьці. І шмат хто ведае, што ў пэўных сытуацыях я не магу не дапамагаць.

Я ня мог не дапамагаць сем’ям асуджаных у справе «Белага легіёну», калі яны самі сядзелі ў турме. Як гэта было магчыма зрабіць? У сацыяльных сетках я заклікаў людзей, я зьбіраў грошы на ровар для сына аднаго з затрыманых, і людзі адгукнуліся

Я ня мог заставацца спакойным, калі прачытаў, што ў Расеі асуджаны беларус за рэпост у інтэрнэце пра Ўкраіну. Беларус асуджаны ў Расеі за палітыку! Гэта закранула мой гонар — нацыянальны нават. І вось мы разам зь неабыякавымі беларусамі за дзень знайшлі, хто гэта. Я кантактаваў са сваякамі гэтага хлопца, да яго самога езьдзілі адвакаты, расейскія праваабаронцы, словам — чалавек не застаўся адзін і без увагі.

Беларусы павінны адзін аднаму дапамагаць, дзе б хто ні быў — у Расеі ці ў Афрыцы. Як гэта ёсьць у амэрыканцаў: па грамадзяніна ЗША авіяносец прыйдзе туды, куды трэба.

Таму, калі чалавек не выходзіць на кожную вулічную акцыю, гэта ня значыць, што ён змагар на пэнсіі.

«Пасьля Крыму маё стаўленьне да супрацьстаяньня з уладай зьмянілася»

— Ці выходзіце вы цяпер на вулічныя акцыі?

— Выходжу разам са сваімі дзецьмі: у маёй старэйшай дачкі ёсьць пэрсанальны бел-чырвона-белы сьцяжок, яна ведае, што такое Дзень Волі. Але пасьля падзеяў ва Ўкраіне, у Крыме маё стаўленьне да супрацьстаяньня з уладай крыху зьмянілася. Я не дзялю Беларусь на бел-чырвона-белую і чырвона-зялёную — мы ўсе беларусы.

І зараз стаіць пытаньне захаваньня незалежнасьці. Бо можа так стацца, што Лукашэнкі ня стане. Ня важна, якім шляхам — па ўзросьце, скажам. І мы можам апынуцца ў сытуацыі, што назаўтра чырвона-зялёныя сьцягі будуць замененыя на расейскія трыкалёры, а на вуліцы будуць расейскія дэсантнікі.

Я не кажу, што Лукашэнка — гарант незалежнасьці ў Беларусі: паводле Канстытуцыі гарантам ёсьць народ. Але народ павінен быць адзіны — без падзелу на «нашых» і «ня нашых».

У мяне было вялікае спадзяваньне ў пэўны момант, што адбудзецца сур’ёзны дыялёг паміж уладай і апазыцыяй, што грамадзтва будзе злучанае. Але з розных прычын гэтага не адбылося: вось тут мы дамовіліся — сьвяткуйце Дзень Волі, а на плошчы Якуба Коласа мы людзей паразганяем — так ня робіцца.

Добра, што на сьвята прыйшло шмат людзей. Але дрэнна, што не было моцнага палітычнага складніку. Прыйсьці на дазволены канцэрт — гэта адно, а акрэсьленая палітычная пазыцыя — гэта іншае. Бо нашы ўсходнія суседзі вельмі пільна адсочваюць нашу сытуацыю і вельмі шчыльна зь ёй працуюць.

— Вы мяркуеце, што цяпер існуе пагроза беларускай незалежнасьці?

— Пакуль існуе Расея ў цяперашнім выглядзе, дзе ва ўладзе Генштаб і ФСБ, пагроза нашай незалежнасьці існуе. Я ня супраць Расеі — у мяне мама руская, у мяне ёсьць сваякі ў Расеі. Я хачу бачыць Расею як сяброўскую дэмакратычную дзяржаву. І скажу шчыра — ня ў тых геаграфічных межах, у якіх яна сёньня існуе. Я крыху езьдзіў па Смаленшчыне, Пскоўшчыне — сталыя людзі размаўляюць там беларускай гаворкай і лічаць сябе тутэйшымі. Калі б здарыўся які хаўрус з гэтымі тэрыторыямі, то я ўпэўнены, што яны з задавальненьнем гэта прынялі б. Але ў нас чамусьці саромеюцца пра гэта казаць.

— Вы самі ніколі ня марылі аб пасадзе прэзыдэнта ці прэм’ер-міністра Беларусі?

— Не, ніколі не хацеў бы быць прэзыдэнтам — ня прагну ўлады. Але дзеля дабра краіны, калі «партыя загадае», буду. «Партыя» — гэта кола маіх сяброў. З гэтымі людзьмі мы шмат прайшлі — я ведаю кошт гэтага сяброўства і давяраю ім на сто адсоткаў у любой сытуацыі. Да таго ж праз нашу «каманду» ў «Зубры» прайшлі сотні людзей. Шмат з кім мы працягваем падтрымліваць адносіны, і хоць у многіх сем’і, дзеці, свой бізнэс — калі б спатрэбілася, мы змаглі б арганізавацца.

«»Змагарскую» дзейнасьць канвэртую ў працу»

— У вас таксама — сям’я, дзеці, свой бізнэс?

— Не, я толькі працую ў прыватнай кампаніі вядучым спэцыялістам па продажы аўтамабільных шын, дыскаў і запчастак. І, дарэчы, адзін з плюсаў маёй «змагарскай» дзейнасьці, якім я карыстаюся па жыцьці, — велізарная колькасьць знаёмых. Цяпер гэтыя знаёмствы я «канвэртую» ў сваю працу: гэта продажы, самыя лепшыя і ўдзячныя пастаянныя кліенты.

Мая жонка шмат гадоў працавала на «Эўрарадыё». У нас дзьве дачкі — Еве 5 з паловай гадоў, а Адэлі два гады.

— Якая мова «працоўная» ў вашым доме і якой вы бачыце будучыню вашых дачок?

— Іх жыцьцё ў незалежнай Беларусі. Але напачатку хацеў бы, каб дачка пайшла ў беларускую гімназію. Мая жонка — літоўка паводле нацыянальнасьці, і зь дзецьмі размаўляе па-расейску. Дзяўчаткі не размаўляюць па-беларуску наўпрост, але няма праблемы з разуменьнем: калі я кажу, каб ішлі маляваць ці надзяваць шкарпэткі, то ня трэба тлумачыць што гэта такое.

Трэба закладаць нейкія асновы: разуменьне каштоўнасьці беларускай мовы і культуры, але не рабіць гэта фэтышам. Калі яны вырастуць — гэта іх справа, на якой мове размаўляць. Я ж зраблю ўсё магчымае, каб яны вырасьлі добрымі людзьмі. А беларуская мова ўсё роўна пераможа.

«У нацыянальнай ідэі і нацыяналізьме нельга расчаравацца»

— Ці быў такі пэрыяд у вашым жыцьці, калі даводзілася пераацэньваць жыцьцёвыя каштоўнасьці?

— Не, хоць сумневы, натуральна, здараюцца ў кожнага чалавека. Дзесьці, напэўна, у 2006 годзе, пасьля чарговых выбараў, зьявілася такая крыўдная думка, што мы стаім на доўгім шляху. І ня факт, што ён завершыцца канчатковай мэтай пры маім жыцьці.

Канечне, хацелася, каб было хутка і пэўна, як у нашых суседзяў. Але ў нацыянальнай ідэі і нацыяналізьме нельга расчаравацца. Да прыкладу, тыя людзі, якія прыходзілі ў супраціў пасьля 2010 году і хутка сыходзілі, мелі ідэю, але ня мелі ідэалёгіі. Клясычны прыклад — гэта «Рэвалюцыя праз сацыяльную сетку» . У іх была добрая ідэя, але адсутнічала ідэалёгія. Як вынік, надоўга іх не хапіла.

— Адкуль вы чэрпаеце сілы для аптымізму?

— Я быў на Майдане ў Кіеве літаральна праз два дні пасьля гібелі Міхася Жызьнеўскага. І я ехаў туды менавіта дзеля таго, каб падсілкавацца энэргіяй. А цяпер шмат у чым энэргію даюць дзеці, хоць і забіраюць яе яшчэ больш. Працоўныя посьпехі даюць імпэт, падтрымку — жонка і бацькі. І я проста веру ў гэтую краіну, веру ў тое, што мы, як і нашы славутыя продкі, будзем мець моцную і незалежную дзяржаву, якая стане цэнтрам Усходняй Эўропы.

5 пытаньняў Свабоды

— Беларуская нацыянальная ідэя — гэта..?

— Гэта стоадсоткавы нацыяналізм. Проста для кагосьці нацыянальная ідэя — гэта беларуская форма і хрысьціянскі зьмест. А для мяне нацыяналізм — гэта шырэй за нейкія рэлігійныя абмежаваньні. Толькі так — здаровы, нармальны нацыяналізм без ксэнафобіі і іншых брутальных рэчаў, якія гэтаму панятку навязваюць. Так выхоўваць дзяцей, грамадзтва, і тады нам ня варта будзе перажываць наконт захаваньня незалежнасьці.

— Назавіце трох нацыянальных герояў Беларусі.

— Ёсьць людзі, чые постаці для мяне — арыенцір і аўтарытэт. І гэта не абавязкова беларусы. Сярод беларусаў такая выбітная асоба — Вінцэнт Гадлеўскі.

Ён быў ксяндзом і стварыў сетку беларускай партызанкі, якая змагалася і супраць немцаў, і супраць камуністаў. Ён змагаўся за незалежную Беларусь. На жаль, яго хуценька «раскусілі» немцы і расстралялі.

Гэтага чалавека можна назваць беларускім Сьцяпанам Бандэрам. На жаль, ягонае жыцьцё і ягоная дзейнасьць мала вывучаныя.

Другі, калі браць зь пераліку дзейных старэйшых паплечнікаў, — гэта Зьміцер Бандарэнка. Я вельмі ўдзячны гэтаму чалавеку, бо ён шмат што мне даў з гледзішча жыцьця і дзейнасьці, барацьбы. Ён шмат у чым дапамагаў у жыцьці і ёсьць для мяне аўтарытэтам, хоць не заўжды, далёка не заўжды я згодны зь ягонай думкай.

І яшчэ — Янка Філістовіч. Калі мне было пятнаццаць гадоў, акурат перад тым, як пайсьці ў «Малады фронт», трапілася кніга пра яго. Мяне вельмі ўразіў гэты прыклад стоадсоткавай ахвярнасьці. Гэта як беларускі самурай — прымае тое, што ён загіне, але мае абавязак перад радзімай.

— Якая кніга найбольш паўплывала на вас як на асобу?

— Пры ўсім маім стаўленьні да Расеі мне падабаецца Эдуард Лімонаў. Ягоная дзейнасьць і кнігі паўплывалі шмат на каго. Нейкую адну кнігу складана вылучыць у кантэксьце ўсяго жыцьця, але кніга Лімонава «Другая Россия» была і ёсьць проста выкрышталізаваным, дакладным разуменьнем барацьбы.

Ідэя ЛНР-ДНР — гэта і ёсьць другая Расея. Гэта, па сутнасьці, была ідэя Лімонава шмат гадоў таму.

З гэтым ня ўсе пагодзяцца: скажуць, што прачытаў Караткевіча — і гэта галоўнае. Так, Караткевіча прачытаў, але ёсьць пэўныя, нашмат значнейшыя тэмы — ідэйныя і ідэалягічныя, пасьля знаёмства зь якімі ты абсалютна сьвядома разумееш, што ты на правільным шляху.

— Колькі грошай вам патрэбна для поўнага шчасьця?

— Я займаюся продажам і таму ведаю, што грошы — гэта проста інструмэнт. У сучасным сьвеце ён моцна перабольшаны. Я ведаю людзей, і нават сярод сваіх сваякоў, для якіх грошы — гэта мэта. І ў выніку чалавек страчвае і сям’ю, і працу, і даходзіць аж да спробы суіцыду.

Грошы заробяцца — імі дабрабыт вымераць складана: каб было што паесьці, чым заправіць машыну, раз на паўгода зьезьдзіць у якую вандроўку і было сваё жыльлё. Нічога незвычайнага — кожная сям’я гэтага хоча. Але, на жаль, у нас у Беларусі з жытлом, прынамсі, складана.

Але ўсяго можна дасягнуць, калі рабіць спробы ў пошуках лепшага. Я б раіў шукаць лепшае тут, на радзіме.

— Калі і як у Беларусі зьменіцца ўлада?

— Я спадзяюся, што ўлада зьменіцца ў Беларусі выключна мірным шляхам. Калі гэта будзе, ня ведаю. У прынцыпе, улада ўжо паціху зьмяняецца, Беларусь таксама зьмяняецца — усё ідзе да лепшага. Наколькі зацягнецца гэты працэс — я ня ведаю. Галоўнае, каб гэта было мірным шляхам, бо інакш мы проста страцім Беларусь.

Галіна Абакунчык, фота Уладзя Грыдзіна, Радыё Свабода

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй ананімна і канфідэнцыйна? Пішы ў наш Тэлеграм

Даслаць навіну
Чытайце яшчэ
Алег Буткевіч абраны старшынёй Канферэнцыі каталіцкіх біскупаў Беларусі
Першую чаргу сховішча для радыеактыўных адкідаў у Беларусі пабудуюць да 2031 года
Да лідара БНФ Кастусёва ў СІЗА КДБ не пусцілі адваката
Як так можа быць, што беларускі КДБ затрымлівае кагосьці на тэрыторыі іншай дзяржавы? Фармальна — ніяк, але ёсць нюансы
Каментары
Храналагічна Спачатку новыя Спачатку папулярныя
Палітыка і грамадства
Алег Буткевіч абраны старшынёй Канферэнцыі каталіцкіх біскупаў Беларусі
Расійска-амерыканскія кантакты працягваюцца: пасла ЗША запрасілі да памочніка Пуціна
Першую чаргу сховішча для радыеактыўных адкідаў у Беларусі пабудуюць да 2031 года
Выведка ЗША: Расія можа ўварвацца ў Беларусь
Да лідара БНФ Кастусёва ў СІЗА КДБ не пусцілі адваката
Як так можа быць, што беларускі КДБ затрымлівае кагосьці на тэрыторыі іншай дзяржавы? Фармальна — ніяк, але ёсць нюансы
Цана нафты Brent перавысіла $65

Прадпрымальнік з Маладзечна набыў за 29 рублёў сядзібу XVI стагоддзя ў Клецкім раёне
Усяго патроху
Як правесці летнія канікулы з карысцю — сем выдатных ідэй
Сотні амерыканцаў сачылі за відовішчным метэорам
У Слуцку рыбак працягвае лавіць рыбу, нягледзячы на палаючае поле за спінай ЭПІЧНАЕ ВІДЭА
За 50 гадоў лета ў Венгрыі павялічылася да 50 дзён
У Вялікабрытаніі скралі самага вялікага ў свеце труса
Як зрабіць гарады больш бяспечнымі для жанчын
Раскосмас: Палёты турыстаў на калязямныя арбіты могуць пачацца не раней за 2030 год

Паглядзіце, якая сімпатычная істота пасялілася ў мінскім заапарку
Спорт
«Шахцёр» сыходзіць у адрыў, а «Рух» — без зрухаў. На што паглядзець у чацвёртым туры вышэйшай лігі
ЗША могуць байкатаваць Алімпіяду ў Пекіне

Віктар Ганчарэнка ўзначаліў «Краснадар»
«Юнацтва» стала 10-разовым чэмпіёнам Беларусі па хакеі, а Баскава асвісталі ў Гомелі
Мархель сышоў з пасады галоўнага трэнера футбольнай зборнай пасля 0:8 ад Бельгіі
В.а. галоўнага трэнера футбольнай зборнай прызначаны Георгій Кандрацьеў
Герасіменя: Думаю, нашы спартсмены паедуць на Алімпіяду пад нейтральным сцягам
«Падчас кросу можна пабачыць жырафаў». Топавая беларуская бягуння, якую выключылі са зборнай, пра жыццё і трэніроўкі ў Кеніі
Здарэнні
У Мінску тралейбус збіў дваіх дзяцей
У Докшыцкім раёне на месцы былога склада боепрыпасаў за тры дні знайшлі больш за 700 снарадаў
Гаспадар індыкоў прайграў у судзе гаспадару аўто: птушкі падзяўблі машыну на $1000
У Магілёўскім раёне сям'я спальвала сухую траву. Загінуў 81-гадовы сусед
На Партызанскім праспекце сутыкнуліся маршрутка і МАЗ — дзве жанчыны дастаўлены ў бальніцу
Украінец перахварэў на каранавірус чатыры разы
Пайшоў у панядзелак са школы і прапаў. У Мінску шукалі 13-гадовага хлопчыка
Карысная інфа
Сіноптыкі: У наступныя дні чакаюцца дажджы. Там-сям навальніцы
Сіноптыкі: 14 красавіка — пахаладанне, дажджы

У сераду па Гродзеншчыне нават паабяцалі мокры снег
Сіноптыкі: 13 красавіка — да +19, месцамі дажджы

Сіноптыкі: Ужо ў сераду пахаладае, пройдуць дажджы
Сёння ў Мінску да +18°С
Здароўе
Мінздароўя ўхваліла вакцыну Спутнік V, вырабленую ў Беларусі
На мінулым тыдні Швецыя мела найвялікшую колькасць выпадкаў кавіду на чалавека ў Еўропе
Прэпарат, што пазбаўляе ад сімптомаў кавіду, прайшоў выпрабаванні ў ЗША
Пачалася масавая вакцынацыя ад кавіду. Чым прышчапіцца? Каму можна, а каму нельга? Адказвае доктар Салавей
Мова
«Мова прафесіі»: стартуе новы праект, які дапаможа пашыраць беларускую мову
Падступная прастата класікі, або Што значыць «…цягам доўгія часіны»
Выйшаў чацвёрты том слоўніка мовы «Нашай Нівы»
«Успомніць, што такое «дзьмухавец», калі бяжыш 10 км/г — складана». У Беларусі практыкуюць новы спосаб вывучэння роднай мовы
Аўто
Xiaomi інвестуе 10 мільярдаў даляраў у вытворчасць электрамабіляў
Для ўладальнікаў электрамабіляў адмянілі транспартны падатак на 5 гадоў
Усе запатрабаваныя паркоўкі ўнутры другога кальца ў Мінску зробяць платнымі

Найвялікшы кітайскі аўтавытворца створыць электрамабіль — канкурэнта Tesla
Важныя змены: цяпер пасля афармлення нават дробнага ДТЗ могуць забраць правы на 2 гады
Эканоміка
«Белнафтахім» і азербайджанская кампанія SOCAR дамовіліся пра сумесную рэалізацыю беларускіх нафтапрадуктаў
Расія запускае трансгранічныя пераводы па нумары тэлефона. Першая краіна — Беларусь
Парытэтбанк павінен вярнуць кліенту $600 тысяч, якія нібыта прапалі з банкаўскай ячэйкі. Але кліент няпросты!
Стаўка рэфінансавання павышаецца з 7,75% да 8,5% — тое, чаго хацеў Нацбанк
Меркаванні
«Акадэмкніга» таксама спыніла продаж «Нашай гісторыі», «Дуду» і «Асцярожна: дзеці!»
Агурбаш: Артысты, якія не паедуць на «Славянскі базар», аўтаматычна пераходзяць на бок святла
Падтрымаць працу «Нашай Нівы» можна двума спосабамі
Шукаем на працу менеджара па распаўсюдзе «Нашай гісторыі»
Гісторыя
«Я больш савецкі за савецкіх людзей». Як Масква пазбавілася Аміна
Што новага ў Львове?
Заходні марксізм, права на паўстанне і нацыі, якія «не толькі маюць права, але і абавязаныя быць нацыянальнымі». Спадчына Энгельса
Бетховен. Без барацьбы няма перамогі
Жыццё да Міндоўга. Як выглядала ранняя Літва
Як старажытную Гародню ледзь не напаткаў лёс Берасця
Генерал, які даказаў імперыі, што беларусы існуюць
Культура
Рэпер Сярога: Лукашэнка — захавальнік балансу. У Беларусі — чыста, спакойна, пануе мір, там шмат людзей са шчаслівымі тварамі
Слухаем Піта Паўлава на PartyЗоне — 15 красавіка
Спектакль «Чарнобыльская малітва» паводле Алексіевіч у РТБД замянілі на іншы
Цырымонія развітання з Леанідам Барткевічам пройдзе 15 красавіка
Чым небяспечная джынсавая тканіна і якія ёй ёсць альтэрнатывы?
У Лос-Анджэлесе знялі спецвыпуск сіткама «Сябры» — праз 17 год
Прычынай смерці Леаніда Барткевіча стаў цукровы дыябет
Навука і тэхналогіі
Экзашкілеты: новы трэнд, які хутка ўвойдзе ў наша жыццё
Верталёт NASA рыхтуюць да першага палёту на Марсе
Індыйскія мурашы змяншаюць мозг, каб заняць месца каралевы, а калі не атрымліваецца — вяртаюць яму папярэднія памеры
Nvidia запланавала вытворчасць новых чыпаў, якія стануць канкурэнтам Intel
Колькі каштуе сайт для новага бізнэсу? Расказваем на прыкладах і даём падказку, як зэканоміць
У Італіі надрукавалі на 3D-прынтары гліняны дом
У смартфонах з’явіцца функцыя, якая будзе пабуджаць карыстальнікаў глядзець на дарогу падчас хадзьбы
Каханне і сэкс
Былая жонка заснавальніка Amazon выйшла замуж за школьнага настаўніка
Памёр бацька Дэніса Родмана. У яго было 29 дзяцей ад 16 жанчын
Як склаўся лёс закаханых парачак з вокладкі «Нашай Нівы» за 2013 год?
У Грэцыі адчыніліся легальныя публічныя дамы. Але ёсць вельмі цікавыя ўмовы
Маладыя з Мінска вырашылі адсвяткаваць вяселле на нядзельным маршы
Паляк спрабаваў незаконна перасекчы мяжу, каб убачыць каханую дзяўчыну з Беларусі
Як вытрымаць некалькі тыдняў самаізаляцыі ў сям'і і не рассварыцца. Раіць псіхолаг
Свет
Расійска-амерыканскія кантакты працягваюцца: пасла ЗША запрасілі да памочніка Пуціна
Цана нафты Brent перавысіла $65

Ужо тры еўрапейскія краіны захацелі арганізаваць сустрэчу Байдэна і Пуціна
Выведка ЗША: Расія можа ўварвацца ў Беларусь
У Кіеве жорсткі лакдаўн падоўжылі да канца красавіка
Польшча абвергла паведамленне Мінабароны Беларусі пра парушэнне мяжы
Пашынян: Асновай бяспекі Арменіі з'яўляецца ваенны саюз з Расіяй
Пасля ўезду ў Латвію трэба рабіць дадатковы тэст на каранавірус. Прычым ён не адмяняе самаізаляцыі
Афіша
У суботу адбудзецца канцэрт салідарнасці хору «Унія»
У Батанічным садзе пачынаецца тыдзень бэзу
«Ураджай» купалаўцаў, тэатр Сінгапура і contemporary цырк: новая падборка анлайн-відовішчаў на тыдзень
Лявон Вольскі сёння правядзе анлайн-канцэрт для слухачоў з Украіны
Галоўнае
У Мінску тралейбус збіў дваіх дзяцей
Алег Буткевіч абраны старшынёй Канферэнцыі каталіцкіх біскупаў Беларусі
Першую чаргу сховішча для радыеактыўных адкідаў у Беларусі пабудуюць да 2031 года
Да лідара БНФ Кастусёва ў СІЗА КДБ не пусцілі адваката
Як правесці летнія канікулы з карысцю — сем выдатных ідэй
Экзашкілеты: новы трэнд, які хутка ўвойдзе ў наша жыццё
Расійска-амерыканскія кантакты працягваюцца: пасла ЗША запрасілі да памочніка Пуціна
Рэклама на NN.BY
Усяго патроху
Сківічны хірург Андрэй Любецкі валанцёрыў пад Акрэсціна, а яго жонка Наталля трапіла ў «шпіёнскі» фільм АНТ — вялікая гутарка
Брэсцкіх блогераў Кабанава і Пятрухіна асудзілі на тры гады калоніі
У Слуцку рыбак працягвае лавіць рыбу, нягледзячы на палаючае поле за спінай ЭПІЧНАЕ ВІДЭА
«У РУУС сказалі, што я занадта прыгожа апранутая, каб спакойна хадзіць па вуліцах». Доктарцы ў бчб-адзенні далі вялізны штраф і звольнілі з працы
Рэклама на NN.BY
Фота / Відэа
Гаспадар індыкоў прайграў у судзе гаспадару аўто: птушкі падзяўблі машыну на $1000
Як так можа быць, што беларускі КДБ затрымлівае кагосьці на тэрыторыі іншай дзяржавы? Фармальна — ніяк, але ёсць нюансы
Рэклама на NN.BY
Апытанка
Анекдоты
Анекдот. А аказалася, што не мы…
Анекдот. «Усім папіцот» і «ўсім папітнацаць»
Анекдот. У Беларусі нават снег баіцца ісці…
Самае чытанае
«У РУУС сказалі, што я занадта прыгожа апранутая, каб спакойна хадзіць па вуліцах». Доктарцы ў бчб-адзенні далі вялізны штраф і звольнілі з працы
Сям'я ябацек распавяла, як ім жывецца ў Новай Баравой — кранальны рэпартаж з дзяржСМІ
Памёр саліст «Песняроў» Леанід Барткевіч
Старшыня Партыі БНФ Рыгор Кастусёў затрыманы па крымінальнай справе і знаходзіцца ў СІЗА КДБ
Праўладныя актывісты абурыліся іконамі пакутнікаў, у якіх страляюць супрацоўнікі НКВД — а гэтыя абразы вісяць ужо 15 гадоў
Самае лайканае
Медыкі апублікавалі страшныя сведчанні пра тое, што робяць з людзьмі ў беларускіх турмах
Айцішнік Аляксей Караткоў адмовіўся даваць паказанні: Мой дзед пад страхам смерці не стаў супрацоўнічаць з фашыстамі. Што б ён рабіў у маёй сітуацыі?
«У Жодзіне адвялі ў душавую і сталі дубасіць. А пры вызваленні міліцыянер сказаў: «Давайце яму дубінку ў сраку засунем»
«У РУУС сказалі, што я занадта прыгожа апранутая, каб спакойна хадзіць па вуліцах». Доктарцы ў бчб-адзенні далі вялізны штраф і звольнілі з працы
Праўладныя актывісты абурыліся іконамі пакутнікаў, у якіх страляюць супрацоўнікі НКВД — а гэтыя абразы вісяць ужо 15 гадоў
Гарачыя тэмы
Чым небяспечная джынсавая тканіна і якія ёй ёсць альтэрнатывы?
Сям'я ябацек распавяла, як ім жывецца ў Новай Баравой — кранальны рэпартаж з дзяржСМІ
Памёр саліст «Песняроў» Леанід Барткевіч
Медыкі апублікавалі страшныя сведчанні пра тое, што робяць з людзьмі ў беларускіх турмах
Інтэрнэт з дапамогай VPN — ці насамрэч гэта бяспечна?
Белстат: За 2020-ы насельніцтва зменшылася на 60 тысяч. У 2019-м было мінус 19
Скандал: Славакія выявіла, што пастаўленыя ёй вакцыны «Спутніка» адрозніваюцца ад той, якая праходзіла праверку
Мікола Ермаловіч, які вярнуў беларусам ВКЛ. Новы нумар «Нашай гісторыі» і дзе яго купіць
«Я стаў менш пузатым буржуем». Што сказаў Бабарыка ў судзе
PDF версія
Каляндар
Каб скарыстацца календаром, калі ласка, актывуйце JavaScript у наладах свайго браўзера
пн аў ср чц пт сб нд
1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30
Рэклама на NN.BY
Рэклама на NN.BY
Падзякі
Дзякуем фундатарам НН Віталю Броўку, В.Ваяйкову, Яўгену Чыгіру…
Дзякуем фундатарам НН Беляўцовай, П.Петруку, Ігару Хаменку, В.Палсцюку…
Дзякуем фундатарам НН Каці Вініцкай, Віялеце і Вячаславу Кавалёвым
Дзякуем фундатарам НН Віталю Броўку, А.Небераву, Д.Калядзе…
Дзякуем фундатарам НН А.Герасіменку, Богдану, В.Жыдовічу, М.Крупко, Саковічу, а асабліва Андрэю К. і чалавеку, які падпісаўся «За выкрыццё цемры»…
Даслаць навіну Падтрымай НН Рэклама на NN.BY
Версія для смартфонаў
Навіны Усяго патроху Культура Нашы партнёры
  • Улада
  • Выбары-2020
  • Эканоміка
  • Фінансы
  • Грамадства
  • Здарэнні
  • Свет
  • Спорт
  • Аўто
  • Меркаванні
  • Ад рэдакцыі
  • Архіў
  • Блог "Новая Беларусь"
  • Тэсты
  • Белдызайн з rOtring
  • Здароўе
  • Моды
  • Ежа
  • Інтэрнэт і СМІ
  • Вясёлыя карцінкі
  • Навука і тэхналогіі
  • Хата
  • Надвор'е
  • На правах рэкламы
  • Каханне і сэкс
  • Конкурс сэлфі
  • Карысная інфа
  • Прыгожае
  • Беларускія нулявыя
  • Гісторыя
  • Афіша
  • Музыка
  • Мова
  • Архітэктура
  • Кіно
  • Літаратура
  • Культура. Рознае
  • Беларусы замежжа
  • Тэатр
  • Wearebettors.com
Кантакты
© Прыватнае прадпрыемства «ННбай» УНП 193437024.
Усе правы абароненыя. Выкарыстанне платных матэрыялаў забаронена без пісьмовага дазволу. Выкарыстанне бясплатных рускамоўных версій матэрыялаў забаронена без пісьмовага дазволу. Выкарыстанне бясплатных беларускамоўных версій матэрыялаў дазваляецца пры ўмове наяўнасці актыўнай гіперспасылкі на NN.BY у першым абзацы.
Дызайн сайту — арт-студыя PRAS
Уверх