Па нашай просьбе дзяўчына падрабязна распавяла пра свой досвед.
Крысціна Геер.
— Я вырашыла адмовіцца ад прадуктаў жывёльнага паходжання пасля таго, як прачытала кнігу навукоўца, біяхіміка Коліна Кэмпбэла «Кітайскае даследаванне». Але я і раней цікавілася здаровым ладам жыцця, вывучала працы іншых спецыялістаў па харчаванні. Да таго ж перад вачыма быў прыклад бацькі, які перастаў ужываць мяса. Пра гэта задумвалася і мая сястра.
Маёй мэтай была прафілактыка так званых захворванняў цывілізацыі (сардэчна-сасудзістых, цукровага дыябету, астэапарозу, раку). Акрамя гэтага, мне хацелася нармалізаваць функцыю шчытападобнай залозы (я назіраюся ў эндакрынолага з 13 год і маю хранічны дыягназ). Муж прачытаў кнігу Кэмпбэла адразу пасля мяне і пагадзіўся на такі самы эксперымент з умовай абавязковага кантролю за аналізамі. Эксперымент цягнецца і па сёння.
Што змянілася?
Як перайшла на расліннае харчаванне, стала пачуваць сябе больш энергічнай, стала прасцей прачынацца зранку, сышлі лішнія кілаграмы і мінула харчовая алергія. І што мне асабіста было вельмі важна, палепшылася функцыянаванне шчытападобнай залозы. Мы з мужам перасталі хварэць на прастуду, у час эпідэмій максімум, што з намі здаралася — лёгкае недамаганне.
Наша харчаванне стала больш разнастайным. Ёсць некалькі прынятых падыходаў да таго, як збалансаваць рацыён. Самы вядомы — сачыць, каб у вас было дастаткова бялкоў, тлушчаў і вугляводаў. Яшчэ адзін прынцып заключаецца ў тым, каб на талерцы заўсёды было як мага больш прадуктаў розных колераў.
Што тычыцца маіх правіл, я імкнуся, каб штодзённа мы ўжывалі прадукты з наступных катэгорый: бабовыя, злакі, арэхі, насенне, гародніна, зеляніна, водарасці, садавіна і ягады. Усё гэта ўключна з кантролем спажывання бялкоў, тлушчаў і вугляводаў.
Выдаткі на харчаванне па новай схеме павялічыліся. Але гэта толькі таму, што мы сталі больш уважліва сачыць за якасцю прадуктаў, а гэта нятанна на любым тыпе харчавання. Радуе, што ў Беларусі сёння можна дастаць амаль усе патрэбныя прадукты. Праўда, многія з іх даражэйшыя, чым за мяжой: таму, напрыклад, крупу кіноа я стараюся купляць у Вільні. Тое самае з мукой розных відаў (кшталту рысавай, кукурузнай, грэцкай, нутавай) — мы просім прывозіць яе з Расіі ўсіх знаёмых пры першай нагодзе. Бракуе ў нас пакуль і вегетарыянскіх ці веган-кавярняў: у падарожжах нам з харчаваннем у грамадскіх месцах значна прасцей.
Не ўсе знаёмыя разумеюць мой выбар. Шмат каму цяжка прыняць ідэю прафілактыкі хвароб — маўляў, навошта так заганяцца, калі нічога не баліць.
Дактары не крытыкуюць: проста таму, што ніхто не здагадваецца спытаць на прыёме, чым я харчуюся.
Я асабіста лічу вялікай бядой тое, што ў нашай сістэме медыцынскай адукацыі так мала ўвагі надаецца сувязі здароўя і харчавання. Падчас назірання за цяжарнасцю ў жаночай кансультацыі мяне радавала, што калі заходзіла гаворка пра прадукты, у якіх шмат жалеза, то гінеколаг называла выключна раслінныя прадукты. Пытанне з педыятрам вырашылася прэвентыўна: я знайшла спецыялістку, якая знаёмая з асаблівасцямі расліннага харчавання. Але першы час, пакуль мы назіраліся ў дзяржаўнай паліклініцы, загадчыкі аддзяленняў настойвалі на тым, каб мы ўсё ж увялі жывёльныя прадукты ў прыкорм дзіцяці.
Увогуле, што тычыцца харчавання сына, у мяне няма ілюзій, што ён ніколі ў будучыні не пакаштуе што-небудзь мясное ці нейкі ненатуральны прымак з крамы.
На гэты момант я стаўлю сабе пасільную задачу сачыць за харчаваннем дома і паказваць прыклад. Калі сын падрасце, у яго будзе база, да якой ён заўжды зможа вярнуцца, калі раптам яго куды занясе.
Як мы спажываем увесь комплекс вітамінаў?
Я набываю розную садавіну зімой, але ўлетку стараюся нарыхтаваць як мага больш на запас. Шмат ягад і садавіны замарожваю, папярэдне перабіўшы іх у кухонным камбайне. Пюрэ, што атрымліваецца, заліваю ў прамавугольную форму з пакетам. Калі маса замярзае, прыбіраю форму і выкарыстоўваю яе зноў — так прадукты займаюць менш месца ў маразілцы. У гэтым сезоне я набыла сабе яшчэ сушылку-дэгідратар. Ужо другі месяц сушу ўсё, што можна потым выкарыстоўваць у гатоўцы: тыя ж ягады, грыбы, памідоры, садавіну.
Што тычыцца дадатковых вітамінаў, то мы прымаем вітаміны D і B12 (апошні, дарэчы, набыць у Беларусі можна толькі ў комплексе вітамінаў B, асобна даводзіцца замаўляць з-за мяжы). Дарэчы, гэтых вітамінаў вельмі часта бракуе не толькі вегетарыянцам, як лічыцца, але ўсім астатнім людзям, таму трэба за гэтым момантам сачыць.
Топ-3 хуткія перакусы ад Крысціны Геер:
Сытны салат у лавашы
У салатніку змяшаць фасолю (зварыць загадзя ці ўзяць кансерваваную і добра прамыць), пакрышаныя памідоры і авакада. Можна дадаць пятрушкі/кінзы, заправіць лімонным сокам. Завярнуць у лаваш па тыпу бурыта. Лаваш у сваю чаргу абярнуць кулінарнай фальгой.
Салат з хумусам у лавашы
Зрабіць салат са свежай гародніны. Напрыклад з капусты, морквы, агуркоў і зеляніны.
Хумус можна ўзяць гатовы альбо зрабіць самім. Для гэтага трэба ўзбіць у блэндары загадзя адвараны нут, зубок часныку, палову лімона, 2 ч. л. куміну, 2 ст. л. кунжутнай пасты альбо кедравых арэшкаў (ці кеш'ю), дадаўшы вады да патрэбнай кансістэнцыі.
Палову ліста лаваша змазаць хумусам тоўстым слоем, выкласці зверху салат і закруціць як бурыта, а потым завярнуць у фальгу.
Аўсяныя пячэнькі
Спатрэбяцца:
- 2 бананы;
- 1 шклянка аўсяных камякоў;
- 1/2 шклянка мукі (рысавай/грэцкай/нутавай);
- 1/2 шклянкі разынак (дробна парэзаных фінікаў/чарнасліву/курагі);
- 1 ч. л. гашанай соды;
- 1 ст. л. арэхавай пасты (любой, але можна і без яе).
Узбіць у блэндары ці размяць відэльцам бананы і арэхавую пасту, дадаць камякі, муку, соду, замяшаць цеста. У апошнюю чаргу дадаць сухафрукты. Выкласці лыжкай на бляху. Выпякаць 15-18 хвілін пры 180 градусах.
Чытайце таксама:
Гадаваць дзіця-вегана ў Беларусі: гісторыя маладой маці з Баранавічаў
