Раман Галоўчанка.
Пра Аршанскі авіярамонтны завод
Пасля вяртання прадпрыемства ва ўласнасць дзяржавы разглядалася пытанне яго далучэння да іншай кампаніі. Але ў выніку ўлады вырашылі захаваць завод у якасці самастойнай юрыдычнай асобы. Раман Галоўчанка паведаміў аб атрыманні замоваў на рамонт верталётаў Мі-8/17 i Мі-24. Гэта дазволіла палепшыць фінансавае становішча прадпрыемства і ўжо ў кастрычніку завод спрацаваў са станоўчым вынікам. Аднак ёсць некалькі «але»:
— па-першае, Лукашэнка даў даручэнне палепшыць фінансавае становішча Аршанскага АРЗ у сціснутыя тэрміны і кастрычнік якраз быў апошнім месяцам перад справаздачай аб праведзенай у гэтым кірунку працы;
— па-другое, заяўлена, што прадпрыемства атрымала замовы ў тым ліку і ад замежных кліентаў. Можа стацца, што паляпшэння стану спраў на заводзе ўдалося дамагчыся пераважна (або выключна) дзякуючы размяшчэнню замовы на рамонт верталётнай тэхнікі ад дзяржаўнага ведамства. Хутчэй за ўсё, так і ёсць: бо толькі ў кастрычніку кіраўніцтва Дзяржкамваенпрама вызначылася з арганізацыйнымі пытаннямі функцыянавання і развіцця прадпрыемства. У такім выпадку казаць аб карэнным паляпшэнні сітуацыі не даводзіцца: запатрабаванні дзяржаўных аператараў верталётнай тэхнікі невялікія, а кропка бясстратнай працы прадпрыемства, як раней неаднаразова заяўлялася — рамонт з глыбокай мадэрнізацыяй 20 верталётаў на год. Гэта значыць, пакетаў замоваў павінен быць на ўзроўні $80 мільёнаў на год. Гэта дазволіць заводу проста існаваць далей.
Галоўчанка паведаміў, што ў перспектыве Аршанскі АРЗ плануе асвоіць вытворчасць беспілотнай авіятэхнікі. І гэта наўпрост можа быць звязана з даручэннем Лукашэнкі распрацаваць айчынны беспілотны лятальны апарат, здольны несці карысную нагрузку 1 тону і больш. Замежны досвед паказвае, што апарат падобнай грузападымальнасці па сваіх габарытных характарыстыках параўнальны з савецкім далёкім бамбавіком ТУ-22. А менавіта на рамонце такіх машын спецыялізаваўся Аршанскі АРЗ перад распадам СССР. Ад тых часоў прадпрыемства ўспадкавала неабходную інфраструктуру. Іншая справа, што айчынны БПЛА падобнага класа яшчэ трэба будзе распрацаваць, а жыць прадпрыемству трэба цяпер.
Так што эпапея шматпакутнага Аршанскага АРЗ яшчэ далёкая ад завяршэння, нягледзячы на некаторы аптымізм.
Аб вытворчасці боепрыпасаў і стралковай зброі
Так «выпадкова» атрымалася, што недалёка ад Оршы ствараецца айчынная вытворчасць боепрыпасаў для стралковай зброі і самой стралковай зброі. Калі па боепрыпасах пытанняў няма — яны патрэбныя пастаянна, і ўласная прадукцыя будзе запатрабавана, з вытворчасцю стралковай зброі ёсць сумненні, звязаныя з авалоданнем неабходнымі тэхналогіямі і эканамічнай мэтазгоднасцю задумы. Галоўчанка паведаміў, што ў цяперашні час у Беларусі ажыццяўляецца зборка агнястрэльнай грамадзянскай і службовай зброі з імпартных камплектуючых. І паралельна ствараецца інжынерная школа па распрацоўцы баявога стралковага ўзбраення. Якое павінна быць канкурэнтаздольнае ў першую чаргу на знешнім рынку. Ці змогуць айчынныя распрацоўкі зацікавіць замежных вайскоўцаў — пытанне будучыні, прычым не хуткай. З улікам кансерватыўнасці рынку ўзбраення і высокай канкурэнцыі на ім ёсць пытанне ў эканамічнай абгрунтаванасці ідэі вытворчасці ўласнай баявой зброі з поўнай лакалізацыяй.
Аб навуковым патэнцыяле айчыннага ВПК
Падчас інтэрв'ю было заяўлена, што ў сферы распрацовак і даследаванняў у сістэме айчыннага ВПК занята каля 5000 чалавек, з якіх менш за 100 маюць званне кандыдатаў і дактароў навук. Такім чынам, практычна чвэрць усіх работнікаў айчыннай абаронкі занятыя інавацыйнай дзейнасцю. Што робіць ВПК мабыць самым тэхналагічным сектарам нацыянальнай індустрыі. Тое, што толькі 2% з іх маюць навуковыя ступені — сведчанне захоўвання нізкага прэстыжу акадэмічнай навукі, а не адсутнасці годных кандыдатаў на навуковую ступень.
У цэлым падбор і падрыхтоўка высакаякасных кадраў — адзін з прыярытэтаў дзейнасці Дзяржкамваенпрама. Заканчваецца перыяд, калі асноўным рухавіком развіцця ВПК былі адстаўныя спецыялісты-практыкі, якія былі здольныя, абапіраючыся на свой прафесійны вопыт, развіваць вытворчасць ваеннай тэхнікі. У першую чаргу па частцы мадэрнізацыі наяўных узораў або выкарыстання закладзеных у іх тэхналагічных рашэнняў пры распрацоўцы новых вырабаў. Зараз патрабуецца стварэнне абсалютна новых узораў абароннай прадукцыі з нуля. А для гэтага патрэбныя зусім іншыя кадры.
Беларусь касмічная
Траціна спадарожнікаў дыстанцыйнага зандавання зямлі абсталёўваецца беларускім абсталяваннем. І гэта рэальна велізарнае дасягненне і прадмет для гонару.
Перспектывы экспарту
Галоўчанка выказаўся даволі асцярожна наконт перспектыў экспарту ў бягучым годзе. Ён расце, і, хутчэй за ўсё, па выніках года перавысіць $1 мільярд. Але ў параўнанні з пачаткам года рост асноўных паказчыкаў айчыннага ВПК згасае. Відавочна, што немагчыма кожны год прырастаць на 20—30% бясконца доўга без радыкальнай змены / пашырэння наменклатуры прадукцыі.
Аб нацыянальнай ракетнай праграме
Яна носіць комплексны міжгаліновы характар і актыўна развіваецца. У тым ліку ўдасканальваецца і ракетны комплекс «Паланэз». Аднак навіны па гэтай частцы новы кіраўнік Дзяржкамваенпрама мае намер паведамляць толькі па меры атрымання канкрэтных вынікаў. Відавочна, ён не хоча паўтарыць вопыт былога кіраўніка ведамства генерала Сяргея Гурулёва, які да канца 2017 года абяцаў прадэманстраваць узор айчыннага зенітна-ракетнага комплексу. Але сканчаецца 2018 год, а пакуль публіцы мала што вядома пра вынікі распрацоўкі беларускага зенітна-ракетнага комплексу сярэдняй далёкасці.
Аб кіберзброі
Дадзена зразумець, што Беларусь плануе ўвайсці ў адносна кароткі пералік краін, якія валодаюць уласнай кіберзброяй (уключаючы вытворчасць шкоднаснага праграмнага забеспячэння). І гэта адзін з прыярытэтаў ВПК краіны на наступны перыяд развіцця.
Тэхніка РЭБ
Айчынная абаронка вырабляе тэхніку радыёэлектроннай барацьбы, якая знаходзіцца на ўзроўні найлепшых сусветных узораў. І гэтая тэхніка выкарыстоўвалася ў баявых умовах, дзе пацвердзіла свае высокія характарыстыкі. Можна меркаваць, што гаворка ідзе пра пастаўкі ў Азербайджан і / або ААЭ. У апошняй краіне Галоўчанка на працягу апошніх пяці гадоў быў амбасадарам. У першым выпадку беларуская тэхніка выкарыстоўвалася б азербайджанскім бокам супраць фармальнага саюзніка Беларусі Арменіі. А ў другім выпадку гаворка магла б ісці аб Емене, дзе кааліцыя аравійскіх манархій супрацьстаіць саюзнікам Ірана.
Пастаўкі беларускай тэхнікі РЭБ на адрас аднаго з бакоў, што ваююць ў Сірыі або на Данбасе, выглядаюць вельмі малаверагоднымі, бо для Беларусі гэта войны, у якіх паміж сабой сутыкнуліся найважнейшыя для Мінска партнёры.
