Грамадства3838

У новых падручніках па літаратуры паўстанне Каліноўскага назвалі «польскім». Сярод рэцэнзентаў — актывісты фонду «Русскій мір»

Школьныя настаўнікі звярнулі ўвагу на фармулёўкі ў абноўленым падручніку па рускай літаратуры для 8 класа. Іх справядлівае абурэнне выклікаў уступ да раздзелу «Літаратура другой паловы ХІХ стагоддзя».

«…Адмена прыгоннага права ў 1861 годзе выклікала новы выбух народных хваляванняў, самае буйное з іх — Польскае паўстанне пад кіраўніцтвам К. Каліноўскага (1863-1864)», — пішуць аўтары.

Складальніцы падручніка — выкладчыцы БДУ Святлана Захарава і Таццяна Марозава, а таксама настаўніца рускай мовы і літаратуры гімназіі №22 Мінска Галіна Чэпелева. 

«Польскае паўстанне» — гэта каланіяльная фармулёўка, народжаная рускай гістарыяграфіяй у тым самым ХІХ стагоддзі. 

Беларуская навука разглядае гэтыя падзеі іначай. 

У прыватнасці, у абноўленым падручніку па гісторыі для таго ж 8 класа — адпаведны раздзел называецца «Паўстанне 1863—1864», у старых падручніках была фармулёўка «Паўстанне 1863—1864 у Польшчы, Літве і Беларусі». 

Як тут школьніку не заблытацца? 

«Безумоўна, такая фраза некарэктная, — лічыць кандыдат гістарычных навук Аляксандр Пашкевіч. — Вядома, што паўстанне было і геаграфічна не толькі польскім, і ўдзельнікі не абмяжоўваліся адной нацыянальнасцю. Гэта акурат уплыў яшчэ імперскай гістарыяграфіі, называць паўстанне «польскім», выключна ідэалагічны канструкт. У Беларусі такімі фармулёўкамі не карыстаюцца ні ў акадэмічнай навуцы, ні ў звычайнай публіцыстыцы. У нас гэта або проста «Паўстанне 1863—1864», або «Паўстанне ў Польшчы, Беларусі і Літве».

Нагадаю, што за часамі паўстання было выдадзена першае перыядычнае выданне па-беларуску, што стала вялікім дасягненнем і падмуркам, на якім у будучыні грунтаваўся нацыянальны рух». 

Як тады такая антынавуковая фармулёўка пралезла ў падручнік для школьнікаў? 

Мы спыталіся ў аднаго з аўтараў — дацэнта БДУ Святланы Захаравай. 

«У нас няма аўтараў асобных раздзелаў, мы працавалі калектыўна. Але падручнік прайшоў праз сіта рэцэнзентаў, змяняў недзе змест. І на якім этапе выплыла гэтая фармулёўка, мне сказаць цяжка. Можа, недзе недагледзелі, ідэалагічна не вытрымалі», — тлумачыць Захарава.

Чым тады выклікана рассінхранізацыя тэрмінаў у двух падручніках для аднаго года?

«На момант падрыхтоўкі яшчэ не было падручніка па гісторыі, не было на што арыентавацца», — падсумавала яна. 

Дарэчы, цікавы факт: прозвішчы асобных рэцэнзентаў гэтага падручніка ўсплываюць у інтэрнэце ў звязцы з фондам «Русскій мір». 

Напрыклад, дэкан філфака Брэсцкага дзяржаўнага ўніверсітэта Таццяна Сянькевіч узначальвае «Русскій центр» у Брэсце. «Русскій центр» — гэта крэатура фонду «Русскій мір». 

Таццяна Сянькевіч

У размове з «Нашай Нівай» Сянькевіч сказала, што не памятае, ці ёй належыць фармулёўка пра «польскае паўстанне».

Яшчэ адзін з рэцэнзентаў — Аляксей Іваноў з Магілёўскага ўніверсітэта імя Куляшова. 

Аляксей Іваноў, фота iff.msu.by

«Падтрымлівае актыўныя сувязі з пасольствам Расіі […], стала бярэ ўдзел у арганізацыі навукова-адукацыйных мерапрыемстваў сумесна з прадстаўніцтвам Рассупрацоўніцтва ў Беларусі, фондам «Русскій мір», — інфармуе пра Іванова сайт універсітэта.

Іваноў папрасіў даслаць яму пісьмовы запыт, каб ён паспрабаваў узгадаць аўтарства правак.

Гэта ўжо не першая дзіўная сітуацыя з рэформай падручнікаў. Так, раней у падручніку па гісторыі вайна 1812 года раптам выявілася для беларусаў «айчыннай». 

Чытайце: У новых школьных падручніках вайна 1812 года зноў стала «Айчыннай». Па чыёй ініцыятыве?

Каментары38

 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

Цяпер чытаюць

Стала вядома, што за 200 тысяч еўра прапаноўвалі Сяргею Ціханоўскаму «беларускія бізнэсмены»30

Стала вядома, што за 200 тысяч еўра прапаноўвалі Сяргею Ціханоўскаму «беларускія бізнэсмены»

Усе навіны →
Усе навіны

У Мінску санслужба закрыла краму з-за відэа ў сеціве

Нацыянальны архіў ЗША апублікаваў у тры разы болей аэрафотаздымкаў Беларусі часоў Другой сусветнай вайны. Якія гарады дадаліся?3

Шасцярых беларусаў і 57 украінцаў высылаюць з Польшчы пасля інцыдэнтаў на канцэрце Макса Каржа48

«У бліжэйшыя гадзіны вырашыцца лёс 29% тэрыторыі ДНР, што засталіся пад кантролем Украіны»2

У Мінскай вобласці ёсць поле, поўнае сланечнікаў

«Мы думалі, Мінск — калгасны горад». Расіянка шчыра здзівілася, чаму адграбла ў тыктоку ад беларусаў23

У Брэсцкім ІЧУ здарыўся пажар, ратавальнікаў не хацелі пускаць

Блогерцы не прадалі рэчы ў Парыжы з-за беларускага пашпарта22

Генпракуратура заявіла, што ў лагеры смерці «Трасцянец» было знішчана 546 тысяч чалавек, што ў 2,5 разы больш, чым лічылася раней19

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Стала вядома, што за 200 тысяч еўра прапаноўвалі Сяргею Ціханоўскаму «беларускія бізнэсмены»30

Стала вядома, што за 200 тысяч еўра прапаноўвалі Сяргею Ціханоўскаму «беларускія бізнэсмены»

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць