Культура1616

Памёр Васіль Сёмуха, які пераклаў на беларускую мову Біблію і ўсю нямецкую класіку

Пра гэта паведаміла ў сваім фэйсбуку старшыня Беларускага ПЭН-Цэнтра Таццяна Нядбай.

Сёмуха памёр на 84-м годзе жыцця.

Нарадзіўся Васіль Сёмуха на хутары Ясенец Пружанскага раёна. Ягоных тату і маму забілі немцы за сувязь з партызанамі. Уратавалі Васіля ад смерці і выгадавалі цёткі.

Сваёй роднай мовай называў заходнепалескі дыялект, які вельмі любіў і з якога праз пераклады шмат прыўнёс у літаратурную беларускую мову, якой валодаў віртуозна. 

Пры канцы жыцця Васіль Сёмуха страціў зрок у выніку дыябету, але да апошняга перакладаў.

Ён аўтар поўнага перакладу Бібліі на беларускую мову. Ён таксама пераклаў на беларускую дзясяткі аўтараў з нямецкай, польскай, латышскай, лацінскай, нарвежскай, іспанскай моў. Вуснамі Сёмухі па-беларуску загаварылі Гётэ, Шылер, Грымельсгаўзэн, Брэхт, Зюскінд, Райніс, Бэлшавіца, Міцкевіч, Славацкі, Ева Пінска… Не раз публікаваўся ў «Нашай Ніве».

Удзельнічаў у барацьбе за незалежнасць у 1980—1990-я.

Васіль Сёмуха — лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларусі, быў уганараваны дзяржаўнымі ўзнагародамі Нямеччыны і Латвіі. Ад сярэдзіны 1990-х яго, аднак, ігнаравалі ўлады РБ, бо ён рэзка і адкрыта крытыкаваў аўтарытарны рэжым. Выкладаў у забароненым Беларускім ліцэі імя Якуба Коласа. П'есу «Узлёт Артура Уі, які можна было спыніць» у ягоным перакладзе, поўную паралеляў з беларускай сучаснасцю, знялі з паказу ў тэатры «Вольная сцэна».

Ён выгадаваў дваіх цудоўных дзяцей. Ягоны сын, прадпрымальнік, жыве ў Мінску, дапамог бацьку выдаць Біблію па-беларуску. А дачка ўдзельнічала ў першых падпольных незалежніцкіх суполках у 1980-я. Пазней яна выйшла замуж у ЗША і цяпер жыве ў Вашынгтоне.

Дзядзька Васіль быў з тых людзей, якія да старасці захоўваюць дзіцячую непасрэднасць. Было ў ім нешта панкаўскае, вясёлае, гарэзлівае, што захапляла моладзь пакаленне за пакаленнем.

Каларытны і душэўны, Васіль Сёмуха, гэты непаўторны чалавек, су-стварыў творы, якія ўвайшлі ў залаты фонд беларускай культуры.

Чытайце таксама: Біблія дзядзькі Васіля

«Барадулін называў мяне казлом, а Караткевіч уратаваў»

Каментары16

 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

Цяпер чытаюць

У выніку пажару на «Кераміне» аб'ём вытворчасці заўважна ўпадзе. А ўзгаранне магло быць ускосным наступствам санкцый11

У выніку пажару на «Кераміне» аб'ём вытворчасці заўважна ўпадзе. А ўзгаранне магло быць ускосным наступствам санкцый

Усе навіны →
Усе навіны

«Пашкоджана — гэта нічога не сказаць». У Магілёве ўраган нарабіў бяды на дзясятку могілак

Пры Брэсцкай крэпасці ўжо два тыдні гараць вогнішчы. Людзі скардзяцца на дым і смурод

Пазбаўленне руін касцёла ў маёнтку Ажэшкаў статусу гісторыка-культурнай каштоўнасці назвалі фэйкам1

«Экономическую газету» можа купіць Уладзімір Граўцоў

У Мінску прадаюць з аўкцыёну спарткомплекс з убудаванай царквой1

У выпадку нападу расійскія сілы ў Калінінградзе будуць нейтралізаваныя імгненна — камандуючы сіламі ЗША12

У тайландскім лесе знайшлі хлопчыка, якога выхавалі сабакі1

Coca-Cola пад ціскам Трампа мяняе рэцэпт папулярных напояў2

Старшынёй фэдэрацыі футболу абралі Яўгена Булойчыка1

больш чытаных навін
больш лайканых навін

У выніку пажару на «Кераміне» аб'ём вытворчасці заўважна ўпадзе. А ўзгаранне магло быць ускосным наступствам санкцый11

У выніку пажару на «Кераміне» аб'ём вытворчасці заўважна ўпадзе. А ўзгаранне магло быць ускосным наступствам санкцый

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць