Увайсці
  • Навіны
  • Усяго патроху
  • Культура
  • Рэкламадаўцу
бел / рус
  • Гісторыя
  • Афіша
  • Музыка
  • Мова
  • Архітэктура
  • Кіно
  • Літаратура
  • Культура. Рознае
  • Беларусы замежжа
  • Тэатр
Культура. Рознае
Фота 4 з 13

Спадарыня Ірына (справа) з сястрой Людмілай у двары дома свайго дзяцінства ў 1956 годзе (здымак з архіву даследчыцы). 

19.03.2019 / 11:00

Знаходка 990 цел у цэнтры Брэста нагадала пра сцёртыя сляды берасцейскага габрэйства і катастрофу 1941—1942-га

У самым цэнтры горада, на рагу вуліцы Куйбышава і праспекта Машэрава, дзе ўзводзіцца жылы «Прыбужскі квартал», было выяўлена вялікае пахаванне ахвяраў Халакосту, піша «Новы час».

Раскопкі працягнуцца

13 сакавіка БелТА распаўсюдзіла заяву старшыні Берасцейскага гарвыканкама Аляксандра Рагачука пра тое, што ўзвядзенне «Прыбужскага квартала» працягнецца толькі пасля завяршэння раскопак; месца ямы, якая знаходзіцца за некалькі метраў ад будаўнічага катлавана, стане зялёнай зонай, перапахаванне парэшткаў забітых габрэяў будзе праведзена на адных з могілак Берасця паводле традыцый іўдаізму, а памяць пра ахвяраў вайны будзе ўшанаваная.

Паводле спадара Рагачука, з 17 студзеня спецыялізаванае падраздзяленне Міністэрства абароны падняло з яміны парэшткі 990 ахвяраў. Такая лічба стала шокам для грамадскасці, навукоўцаў і чыноўнікаў. 

Ірына Лаўроўская ў двары дома свайго дзяцінства па вуліцы Сямёна Будзённага.

Заяву Аляксандра Рагачука пракаментавала знаўца старога Берасця, доктар мастацтвазнаўства ў галіне ўрбаністыкі і архітэктуры Ірына Лаўроўская. На яе меркаванне, каб пазбегнуць шоку ад нечаканасцяў падчас здзяйснення праекта, трэба было кіравацца патрабаваннем аб ахове «будынкаў і збудаванняў, планіровачнай структуры, ландшафту і культурнага слою» гістарычна-культурнай каштоўнасці нацыянальнага значэння «Гістарычны цэнтр Берасця», унесенай у Дзяржаўны спіс гістарычна-культурных каштоўнасцяў Беларусі. Перад праектаваннем «Прыбужскага квартала» трэба было правесці навуковыя даследаванні — архіўныя і археалагічныя. Аналіз іх вынікаў дазваляў пазбегнуць любых нечаканасцяў падчас будаўніцтва, падкрэсліла навукоўца.

Цяпер жа грамадскасць патрабуе спыніць будаўніцтва на месцы расстрэлаў у Берасці, актывісты стварылі адпаведную петыцыю.

Так выглядае яміна ў квартале забудовы, дзе з 17 студзеня былі знойдзены чарговыя парэшткі 990 берасцейцаў — ахвяраў Халакосту. 

Узгадаем мінулае

Прывілей князя Вітаўта ад 1 ліпеня 1388 года берасцейскім габрэям стаў падставай для аседласці іўдзеяў у Вялікім Княстве Літоўскім. У наступныя стагоддзі горад — цэнтр габрэйскага жыцця ВКЛ. Менавіта ў Берасці ў 1623 годзе адбылося першае пасяджэнне Літоўскага Вааду — галоўнага органа самакіравання габрэйскіх суполак Вялікага Княства Літоўскага.

З цягам часу Берасце (на ідыш Брыск) стала амаль цалкам габрэйскім горадам, бо доля іўдзеяў у ім даходзіла да 89% ад колькасці ўсіх гараджанаў. Славу месту здабылі найперш габрэі-купцы, якія ў XV—XVI стагоддзях гандлявалі на шляху ад Венецыі да Вільні, ад Гданьска да Кіева. Адным з іх быў купец і ўпраўляючы караля Стэфана Баторыя Шауль Валь бен Егуда (1541—1617) — сын рабіна з італьянскай Падуі.

Прадпрымальным габрэям належыць рэалізацыя праекту пабудовы маста цераз Буг (1513), які дапамог звязаць Вільню з Кракавам. Далёка за межамі горада былі вядомыя тавары берасцейскіх рамеснікаў, якія, сярод іншага, выраблялі якасныя абутак, капелюшы і шапкі, каўбасы і печыва, бочкі, колы і тачкі. На пачатку XX стагоддзя Беларусь мела найбольшую ў свеце шчыльнасць габрэйскага гарадскога насельніцтва. Вось чаму і па сёння ў шэрагу местаў краіны самабытная габрэйская традыцыя захавалася ў архітэктуры мацэваў (іўдзейскіх надмагілляў) і сінагог (духоўных святыняў этнасу). Аднак сітуацыя ў Берасці складвалася па-іншаму. Як зазначае Ірына Лаўроўская, дзеля стварэння магутнай фартэцыі на заходніх межах Расійскай імперыі ў 1830-я гады было цалкам знішчана сярэднявечнае Берасце з яго велічнымі помнікамі архітэктуры. Сярод іх — старажытны замак, 20 храмаў, рынак з ратушай, калегіумам езуітаў, палацамі Сапегаў, Радзівілаў, Чартарыйскіх і іншымі ўнікальнымі будынкамі. Так закладаліся асноўныя прынцыпы каланіяльнай горадабудаўнічай практыкі ў Беларусі: гвалтоўная змена функцыяў старых ансамбляў, разбурэнне важных у духоўным і гістарычным сэнсах аб’ектаў, наўмыснае стварэнне эстэтычнага канфлікту праз радыкальную стылістычную змену альбо ўзвядзенне чужародных і несумаштабных збудаванняў у традыцыйным высокамастацкім асяродку. У 1836 годе горад наведаў імператар Мікалай I з нашчадкам — будучым Аляксандрам II. Даследчыца габрэйскай спадчыны Беларусі Іна Соркіна звяртае ўвагу, што прычынай цікаўнасці манарха да правінцыйнага Берасця было заснаванне тут магутнай крэпасці. Яе пабудова павінна была ажыццявіцца на месцы старога места. За некалькі месяцаў быў разбураны ўвесь звычайны лад штодзённага жыцця, людзі прымусова былі сагнаныя з пляцаў, дзе жылі іх продкі. Але галоўная трагедыя была наперадзе. Калі разбурэнне старога гораду азначала давядзенне яго жыхароў да галечы, дык перанос у іншае месца старых габрэйскіх могілак з іх 500-гадовай гісторыяй выклікалі жах і абурэнне месцічаў. Нягледзячы на ўсе высілкі габрэяў пакінуць памерлых у спакоі, улады засталіся няўмольнымі.

Так, насуперак іўдзейскай традыцыі ў 1842 годзе старыя габрэйскія могілкі (на ідыш — бісхайм ці кіркут, на іўрыце — бейт альмін ці бейт кварот) былі знішчаныя, а парэшткі іўдзеяў, якія жылі і паміралі ў горадзе цягам пяці стагоддзяў, перанесеныя на новы пляц. Зрэшты, і тут кіркут пратрымаўся толькі стагоддзе, бо ў 1950—1970-я гады на яго месцы пабудавалі стадыён «Лакаматыў». У выніку двух пераносаў габрэйскіх могілак загінулі і шматлікія мацэвы, якімі пасля вайны складалі фундаменты дамоў і брукавалі вуліцы горада. На сёння захавалася каля тысячы гэтых сведчанняў сакральнай культуры габрэйства, якія мяркуецца ўсталяваць у лапідарыі каля стадыёна «Лакаматыў».

Яміны з ахвярамі гета знаходзілі і раней

Спадарыня Ірына Лаўроўская, якая нарадзілася ў Берасці, узгадвае: «Прыкладна ў пяцігадовым узросце ўпершыню ўбачыла яму з парэшткамі вязняў гарадскога гета. У паветры стаяў дзіўны смурод, і, насуперак забароне бабулі выходзіць з дому, мы са старэйшай сястрой Людмілай усё ж прыбеглі да яміны. 

Спадарыня Ірына (справа) з сястрой Людмілай у двары дома свайго дзяцінства ў 1956 годзе (здымак з архіву даследчыцы). 

Недалёка, на вуліцы Куйбышава, стаяў натоўп. Было ціха, шмат хто плакаў, некаторыя рыдалі. Я стала паміж дарослымі і глядзела на целы жанчын і мужчын, якія ляжалі ў два шэрагі тварамі ніцма на глыбіні каля 1,5 метра ў вялізнай яміне — прыкладна 4 на 20 метраў. Аднаго з мужчын я хораша запомніла — ён быў апрануты ў брыджы і высокія гетры ў клетачку. 

Гэтыя будынкі па вуліцы Куйбышава стаяць на ямах, дзе пасля вайны былі знойдзены расстраляныя габрэі — вязні Берасцейскага гета.

У сярэдзіне 1970-х, калі на Куйбышава будавалі панэльны дзевяціпавярховік, насупраць першай яміны знайшлі другую, а зараз — наступную. Прычым усе пахаванні знаходзіліся ў непасрэднай блізкасці ад будынкаў сінагог. Першая яміна — ля існуючага будынка былой сінагогі Асіра, а другая — каля неіснуючага будынка іўдзейскай святыні Джоэль Вінаград.

Да вайны ў гэтым будынку па вуліцы Куйбышава размяшчалася сінагога Асіра — адна з 76 іўдзейскіх святыняў горада.

Здымак чарцяжа, які захоўваецца ў Нацыянальным гістарычным архіве Беларусі ў Горадні.

Што адчуваю зараз? Вялікі боль і расчараванне, бо новае пакаленне берасцейцаў адмаўляе бязмоўным ахвярам Халакосту ў праве захаваць сваю асабістасць, а можа, і вярнуць свае імёны. Не ведаю, з якой прычыны, але парэшткі забітых змешваюцца, бо складваюцца ў скрыні не паводле прыналежнасці да асобных касцякоў, а паводле відаў костак. І гэта пры тым, што мы ўпершыню маем магчымасць ідэнтыфікаваць парэшткі забітых габрэяў з дапамогай аналізу ДНК, але сумняюся, што гэта будзе зроблена нашай дзяржавай…»

Выявы берасцейцаў-ахвяраў Халакосту з фондаў Дзяржаўнага архіва Берасцейскай вобласці. На здымках Ёлка Гальперына, Еля Ландсберг і Шымон Лукін.

На меркаванне Ірыны Лаўроўскай, каб зняць вастрыню гэтай форс-мажорнай сітуацыі, патрэбныя прафесіяналы, якія давяраюць неабыякавым людзям. Калі мясцовыя ўлады адмовяцца ад будаўніцтва на пляцы каля расстрэльнай яміны, можна звярнуцца да свету з просьбаю аб дапамозе ў пошуку годнага выйсця з сітуацыі. «Пры шчырай і адкрытай пазіцыі гарадскія ўлады хутчэй знойдуць разуменне і падтрымку», — упэўнена навукоўца. На яе думку, гэтая жахлівая і малапрывабная гісторыя можа павярнуцца на карысць Берасцю толькі пры адной умове — сумленным і адкрытым дыялогу. 

У якасці пасляслоўя

Сёння ў Берасці амаль не адчуваецца 631-гадовае супольнае жыццё габрэяў з беларусамі, украінцамі і палякамі. Пра гэта няма аніякай згадкі нават на мануменце 1000-годдзю горада, якое будзе адзначацца сёлета. У горадзе пакуль адсутнічаюць тапонімы ў гонар выбітных землякоў-габрэяў, хоць нейкая агульная візуальная інфармацыя пра гісторыю і трагедыю мясцовага габрэйства, яго ўнёсак у гарадское жыццё. 

На мануменце ў гонар 1000-годдзя Берасця нічога не нагадвае пра 631-гадовае мінулае мясцовага габрэйства…

Разам з тым, горад і вобласць далі свету шмат выбітных прадстаўнікоў габрэйства. Сярод іх — адзін з заснавальнікаў Дзяржавы Ізраіль, лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру Менахэм Бегін, першы прэзідэнт гэтай краіны Хаім Вейцман і кіраўнік ізраільскага ўрада Іцхак Шамір.

Праўда, першыя крокі робяцца: колькі гадоў таму на вуліцы Куйбышава з’явіліся помнікі ахвярам Халакосту і Менахэму Бегіну, адкрыўся невялікі музей «Габрэі Берасця».

У раёне расстрэльных ямаў узведзены мемарыяльны камень.

Бюст Менахэма Бэгіна 

Аднак гэтага відавочна недастаткова. На маё меркаванне, у пытанні ўшанавання памяці мясцовага габрэйства гораду бракуе сістэмнага падыходу, а менавіта падрыхтоўкі і зацвярджэння праекту праграмы вяртання габрэйскай спадчыны.

Сярод справаў гэтага праекту бачу сціплы мемарыяльны камень у цэнтры горада «Удзячныя берасцейцы — сваім землякам-габрэям». На ім пажадана адлюстраваць больш чым 600-гадовы ўнёсак мясцовага габрэйства ў гісторыю места, амаль поўнае знішчэнне габрэйскай супольнасці падчас Халакосту, а таксама той факт, што значная колькасць камяніцаў у гістарычным цэнтры гораду некалі належала сем’ям габрэяў.

Амаль 70% забудовы гістарычнага цэнтру места да вайны належала берасцейскай габрэйскай супольнасці

Амаль 70% забудовы гістарычнага цэнтру места да вайны належала берасцейскай габрэйскай супольнасці.

Горад заслугоўвае адпаведнага музея габрэйскай культуры ў адноўленым будынку былой гарадской сінагогі, якая вылучаецца выбітнай архітэктурай. У якасці такога будынка можа быць абраная былая сінагога Асіра на вуліцы Куйбышава. 

Так выглядала адна з гарадскіх сінагог падчас яе рэканструкцыі ў кінатэатр «Беларусь» (1973—1974 гады). Здымак Арнольда Міхальчука.

Паколькі горад мае статус свабоднай эканамічнай зоны, у ім можна было б заснаваць штогадовы міжнародны фэст культуры габрэйскай дыяспары. Для гістарычнага цэнтра Берасця трэба распрацаваць стэнды з неабходнай даведачнай інфармацыяй, планам гэтай тэрыторыі і пазначэннем найбольш цікавых аб’ектаў яе мінуўшчыны, у тым ліку габрэйскай — існай і страчанай. На месцы ямы гарадскія ўлады мяркуюць зрабіць зялёны газон. Праект ушанавання памяці ахвяраў нацызму на трэцяй яме бачыцца сціплым, лаканічным і кранальным. Уявіў, як па газоне бяжыць маленькая хударлявая прыгожая дзяўчынка са спелым бутонам дзьмухаўца. Дзіця трымае ў руцэ краску з празрыстым чубком і радасна глядзіць угару, бо чакае цуду палёту апушанай семязавязі ад лёгкага павеву ветрыку… Гэтыя і іншыя захады будуць спрыяць выхаванню культуры гістарычнай памяці, адсутнасць якой — цяжкая духоўная хвароба. Бо менавіта памяць трымае нас у бясконцым ланцугу пакаленняў. Без усведамлення гэтай памяці пра мінуўшчыну ў чалавека, нацыі і дзяржавы проста няма не толькі аніякай будучыні, але нават і спадзявання на яе.

Пра былую іўдзейскую святыню, дзе цяпер кінатэатр «Беларусь», нагадвае адкрыты для агляду фрагмент фундаменту з валуноў, які Ірына Лаўроўская назвала мясцовай Сцяной плачу. 

Менавіта з выхаваннем культуры памяці звязваю надзею на цывілізаваны дыялог грамадскасці з чынавенствам, які дазволіць вырашаць такія няпростыя пытанні, што паўсталі вакол яміны з парэшткамі ахвяраў Халакосту.

Марат Гаравы, «Новы час»

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй ананімна і канфідэнцыйна? Пішы ў наш Тэлеграм

Даслаць навіну
Чытайце яшчэ
«Яго псеўданім быў нават запісаны ў пашпарце». Некалькі гісторый пра творы Кандрата Крапівы, якому сёння 125 гадоў
Акцыя ад «Галіяфаў»: «Вясна з кнігай»
Акцёр Алег Гарбуз: Не Латушка разваліў тэатр, гэта — гістарычна наспелыя перамены
Паэтка Наста Кудасава: Лепш настроіцца на доўгае чаканне, тады ў нас хопіць сіл дажыць да перамогі
Каментары
Храналагічна Спачатку новыя Спачатку папулярныя
Палітыка і грамадства
Страйкамы «Азоту», «Нафтана» і БМЗ заявілі пра аб’яднанне
Германія заблакавала рахункі Russia Today
Наскевіч: З лета 2020 года распачата 2407 крымінальных спраў «экстрэмісцкай накіраванасці»
У якіх крамах Мінска 5—7 сакавіка даюцца немалыя зніжкі
Паліттэхнолаг Паўлоўскі: Спачатку на ролю пераемніка Ельцына разглядаўся Нямцоў
Міністр абароны Беларусі наведвае з візітам Расію
Італія заблакавала пастаўкі вакцыны AstraZeneca ў Аўстралію. Самім не хапае
Усяго патроху
Абнаўляйце інтэр'ер з вясновымі зніжкамі на плітку і сантэхніку да -80%. Глядзіце, што можна купіць па акцыі
Арляцы вяртаюцца ў Беларусь. Дзімон з Альманскіх балот зімаваў у Судане, а Ляда ляціць з Паўднёвай Афрыкі
Каля Новай Зеландыі знайшлі акул, якія свецяцца ў цемры
У Мінску зробяць 221 дадатковую пляцоўку для гандлю кветкамі
Знаёмцеся з трохлапай, але спрытнай коткай Ледзі — тварам А1 у TikTok ФОТЫ
Ілан Маск збіраецца будаваць горад

36-гадовы брытанец прайшоў больш за 200 км у экзашкілеце
Гандлёвая сетка Green адкрыла клубы бацькоў і гаспадароў гадаванцаў
Спорт
Групавы раўнд Лігі чэмпіёнаў, Кубак Гагарына: Мінспорту зацвердзіла пералік высокіх вынікаў для каманд
«Шахцёр» узяў футбольны Суперкубак па пенальці

Мінскае «Дынама» ў Кубку Гагарына згуляе з піцерскім СКА
Фанаты беларускіх футбольных клубаў масава абвяшчаюць пра байкот матчаў
Аляксандру Лукашэнку прапанавалі стаць ганаровым прэзідэнтам НАК, але ён адмовіўся
Абраны новы выканкам НАК Беларусі. Баскаў захаваў месца
Аляксандр Лукашэнка саступіў пасаду прэзідэнта НАК свайму сыну Віктару
На пасяджэнні Міжнароднага алімпійскага камітэта не было прынята рашэнняў наконт Беларусі
Здарэнні
У Брэсце каля шматпавярховіка знайшлі цела 13-гадовай дзяўчынкі
У Рэчыцы знайшлі абгарэлае цела жанчыны. Але не было ні дыму, ні агню
«Сазлізнула калена»: у Баранавічах судзяць настаўніка фізкультуры, які ўдарыў вучня. Хлопцу потым рабілі аперацыю
У лесе пад Мінскам падчас пажару ў шалашы загінуў мужчына

На беларускай мяжы ў фуры знайшлі 3 кілаграмы какаіну
«Спрабаваў схавацца ў прыбіральні і пазбавіцца ад грошай». За хабар затрыманы дырэктар Баранавіцкага станкабудаўнічага завода
Над Мінскам будзе лётаць верталёт. Вось дзеля чаго
У Мінску «Судзукі» заціснула паміж трамваем і слупом ФОТА
Карысная інфа
Сёння ўвечары ў Мінску пахаладае
Сіноптыкі паабяцалі пахаладанне ў наступныя дні
У Мінску сёння да +3°, магчымы нават мокры снег
З пятніцы пахаладае
Здароўе
Ва ўрадзе распавялі, колькі выдаткуюць на куплю вакцыны ад кавіду
Як вярнуцца да фізічных нагрузак пасля кавіду
BioNTech: Прышчэпку ад кавіду, напэўна, прыйдзецца рабіць рэгулярна
У ЗША ўхвалілі аднадозавую вакцыну ад каранавіруса
Мова
«Мова прафесіі»: стартуе новы праект, які дапаможа пашыраць беларускую мову
Падступная прастата класікі, або Што значыць «…цягам доўгія часіны»
Выйшаў чацвёрты том слоўніка мовы «Нашай Нівы»
«Успомніць, што такое «дзьмухавец», калі бяжыш 10 км/г — складана». У Беларусі практыкуюць новы спосаб вывучэння роднай мовы
Аўто
Будучыня беларускага машынабудавання будзе залежаць ад развіцця ІТ-сектара
Кітайцы зрабілі аналаг Tesla за $4500
Банк гатовы выдаваць крэдыт на куплю Geely. Па якой стаўцы?
Xiaomi задумалася над выпускам уласнага аўтамабіля
Эканоміка
Усе крамы Bigzz не працуюць. Кампанія пайшла на ліквідацыю
Лукашэнка падпісаў указ аб стварэнні дрэваапрацоўчага холдынгу

Даляр сёння падаражэў на дзве капейкі, еўра — на капейку
З 2 сакавіка зноў даражэе аўтамабільнае паліва
Еўра сёння патаннеў на дзве з паловай капейкі
Меркаванні
Шрайбман пра звальненне Шадурскага: Сістэма пазбаўляецца паўтонаў
Што можа хавацца за зняццём Віктара Лукашэнкі і яго прызначэннем у НАК?
Зянон Пазняк: Значная віна ў разбурэнні Купалаўскага тэатра ляжыць на Латушку, бо не прадухіліў дэмаршу акцёраў
Новыя «Дуду» і «Асцярожна: дзеці!». Прафесіі будучыні і ўсё пра сабак
Гісторыя
З русінаў у ліцвіны. Як у ВКЛ пашыралася Літва і змяншалася Русь
23 лютага — адкуль гэта свята і якія ёсць альтэрнатывы
Сяргей Палуян: імкліва жыў, чаму пайшоў?
«Не зусім здраднікі»: як шляхта лічыла не ганебным перайсці на бок Масквы і як улады ВКЛ змянілі такую свядомасць
Забойства эмігранта: укол парасонам
Электрык, які стаў прэзідэнтам
Дырэктар Інстытута гісторыі кажа, што вёску Бабровічы «спалілі пад бел-чырвонымі-сцягамі». Але гэта містыфікацыя
Культура
«Яго псеўданім быў нават запісаны ў пашпарце». Некалькі гісторый пра творы Кандрата Крапівы, якому сёння 125 гадоў
Беларусы свету пратэстуюць супраць выкарыстання Беларускага таварыства чырвонага крыжа ў палітычных мэтах

Памёр вакаліст Brutto Сяргей «Бразіл» Каралёў
Акцыя ад «Галіяфаў»: «Вясна з кнігай»
Што мы слухалі зімой: 20 найбольш цікавых музычных навінак сезона
«Любоўны настрой» са спісаў найлепшых фільмаў XXI стагоддзя выходзіць на вялікі экран Мінска
«Зямля качэўнікаў», «Борат-2» і мультфільм «Душа»: хто стаў пераможцам «Залатога глобуса»
Акцёр Алег Гарбуз: Не Латушка разваліў тэатр, гэта — гістарычна наспелыя перамены
Навука і тэхналогіі
Як штучны інтэлект можа сам пісаць тэксты
Трэці запуск Starship Ілана Маска скончыўся выбухам праз 10 хвілін пасля пасадкі. ВІДЭА

У Кітаі развіваюць тэхналогію распазнавання эмоцый камерамі відэаназірання. Гэта яшчэ крок да оруэлаўскага кантролю
Google больш не будзе прадаваць рэкламу на аснове гісторыі праглядаў карыстальнікаў
Першая «разумная чыгунка» ў свеце гатова да выпрабаванняў
У Viber з'явілася функцыя, якая павінна абараніць беларусаў ад званкоў махляроў
У TikTok з'явіўся новы небяспечны чэлендж. У кампаніі запэўніваюць, што блакуюць заклікі да яго
У Instagram з'явілася новая функцыя — Live Rooms
Каханне і сэкс
Як склаўся лёс закаханых парачак з вокладкі «Нашай Нівы» за 2013 год?
Памёр бацька Дэніса Родмана. У яго было 29 дзяцей ад 16 жанчын
Маладыя з Мінска вырашылі адсвяткаваць вяселле на нядзельным маршы
Паляк спрабаваў незаконна перасекчы мяжу, каб убачыць каханую дзяўчыну з Беларусі
У Грэцыі адчыніліся легальныя публічныя дамы. Але ёсць вельмі цікавыя ўмовы
Як вытрымаць некалькі тыдняў самаізаляцыі ў сям'і і не рассварыцца. Раіць псіхолаг
Свабодныя адносіны. Мінчук, які жыве адначасова з пяццю партнёркамі, расказаў, як прыйшоў да такога жыцця
Свет
Паліттэхнолаг Паўлоўскі: Спачатку на ролю пераемніка Ельцына разглядаўся Нямцоў
Германія заблакавала рахункі Russia Today
Італія заблакавала пастаўкі вакцыны AstraZeneca ў Аўстралію. Самім не хапае
Авіяўдар у Сірыі паказвае ваенны стыль адміністрацыі Байдэна
Ціханоўская: Мы спрабавалі ўстанавіць кантакт з Крамлём, нам ніхто не адказаў
Пуцін: Інтэрнэт здольны разбурыць грамадства знутры
Ва Украіне заявілі пра пачатак трэцяй хвалі пандэміі кавіду
Афіша
У суботу адбудзецца канцэрт салідарнасці хору «Унія»
У Батанічным садзе пачынаецца тыдзень бэзу
«Ураджай» купалаўцаў, тэатр Сінгапура і contemporary цырк: новая падборка анлайн-відовішчаў на тыдзень
Лявон Вольскі сёння правядзе анлайн-канцэрт для слухачоў з Украіны
Галоўнае
Страйкамы «Азоту», «Нафтана» і БМЗ заявілі пра аб’яднанне
Наскевіч: З лета 2020 года распачата 2407 крымінальных спраў «экстрэмісцкай накіраванасці»
«Яго псеўданім быў нават запісаны ў пашпарце». Некалькі гісторый пра творы Кандрата Крапівы, якому сёння 125 гадоў
Паліттэхнолаг Паўлоўскі: Спачатку на ролю пераемніка Ельцына разглядаўся Нямцоў
Італія заблакавала пастаўкі вакцыны AstraZeneca ў Аўстралію. Самім не хапае
ЕЭК прапанавала Беларусі пазбавіцца абавязковага пераліку беларускіх тавараў у крамах
Намеснік міністра Казакевіч назваў сацыяльны партрэт чалавека, «звязанага з пратэстнай актыўнасцю»
Рэклама на NN.BY
Усяго патроху
Выглядае, што Сцяпан Пуціла страціў кантроль над сваімі тэлеграм-каналамі. Тры версіі таго, што адбываецца
Абнаўляйце інтэр'ер з вясновымі зніжкамі на плітку і сантэхніку да -80%. Глядзіце, што можна купіць па акцыі
На факультэце міжнародных адносін БДУ новы дэкан — Алена Дастанка
«Гэта дробная подлая помста»: кіраўніка АГП Казлова пратрымалі 3 дні на Акрэсціна
Рэклама на NN.BY
Прыватныя абвесткі
Комплектовщик / комплектовщица
Комплектовщик / комплектовщица в Минске
Рабочие (мужчины и женщины) на производство макаронных изделий
Дорожный рабочий вахта 15/15 общежитие
Стикеровщик / упаковщик вахта проживание без опыта
Укладчик-упаковщик, комплектовщик, фасовщик
Грузчик, комплектовщик на кондитерское производство вахтовый в Минске
Грузчик в Минск срочно
Стикеровщик / упаковщик вахта проживание без опыта
Грузчик-комплектовщик вахта жилье без опыта
Фота / Відэа
Знаёмыя вітаюцца: «Прывітанне, тэрарыст!» Раман Пратасевіч узначаліў «Беларусь галаўнога мозгу»
Журналістку Кацярыну Барысевіч асудзілі на рэальны тэрмін — 6 месяцаў калоніі. Арцём Сарокін атрымаў два гады з адтэрміноўкай
Рэклама на NN.BY
Апытанка
Анекдоты
Анекдот. «Усім папіцот» і «ўсім папітнацаць»
Анекдот. У Беларусі нават снег баіцца ісці…
Анекдот. А помніце, Бабарыка?
Самае чытанае
Выглядае, што Сцяпан Пуціла страціў кантроль над сваімі тэлеграм-каналамі. Тры версіі таго, што адбываецца
«Байпол» апублікаваў аўдыя меркаванага выступу Караева перад сілавікамі
Для «Белай Русі» прыдумалі новую назву
Знаёмыя вітаюцца: «Прывітанне, тэрарыст!» Раман Пратасевіч узначаліў «Беларусь галаўнога мозгу»
Жырыноўскі ў гасцях у Карач гаварыў пра далучэнне Беларусі да Расіі. Яна не спрачалася
Самае лайканае
У мінскай электрычцы прайшла аблава на пенсіянерак з кнігамі беларускіх пісьменнікаў. Затрымалі да 14 чалавек
«Інтэрны вядуць найцяжэйшых пацыентаў»: вопытныя дактары разбягаюцца з РНПЦ дзіцячай анкалогіі і гематалогіі, сачыць за парадкам даслалі спецслужбіста 
Маладзёны з відэа збіцця ў «Алмі» расказалі, што насамрэч адбывалася ў краме
«Калі ў Жодзіне прывялі ў душавы пакой з дзюркамі, я думала, пусцяць газ альбо расстраляюць» — Вольга Паўлава пра Акрэсціна і апошняе слова ў судзе, на якім усе плакалі
«Мяне называлі дзядулем-каратыстам». Сустрэліся з 72-гадовым мужчынам, які ўдарыў амапаўца і атрымаў пяць год хіміі
Гарачыя тэмы
Што можа хавацца за зняццём Віктара Лукашэнкі і яго прызначэннем у НАК?
«Дзе наш рэжысёр?! Трэба вярнуцца!» — «Не мае сэнсу, усе загінулі». Гутарка з беларускім ваенным журналістам Сяргеем Марчыкам
Мы падлічылі колькасць паліткрымінальнікаў па абласцях. Лічбы ўражваюць 
У мінскай электрычцы прайшла аблава на пенсіянерак з кнігамі беларускіх пісьменнікаў. Затрымалі да 14 чалавек
Чыгуначнік з Полацкага раёна: Хай мяне садзяць у турму, але мая хата будзе бел-чырвона-белай
«Помста за яе пазіцыю». Берасцейскую Жанну Д'Арк перавялі з СІЗА ў Навінкі
Дзядуля пісьменніка Сашы Філіпенкі аб'явіўся праз 36 гадоў. Нагода вас здзівіць
Ціханоўская: Калі б паставілі ўмову: «Сяргей выходзіць, а астатнія сядзяць» — я б сказала «не»
Італьянскі забудоўшчык разбірае краны і сыходзіць, амбіцыйная будоўля «Газпрам-цэнтра» прыпыненая
PDF версія
Каляндар
Каб скарыстацца календаром, калі ласка, актывуйце JavaScript у наладах свайго браўзера
пн аў ср чц пт сб нд
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31
Рэклама на NN.BY
Рэклама на NN.BY
Падзякі
Дзякуем фундатарам НН Віталю Броўку, В.Ваяйкову, Яўгену Чыгіру…
Дзякуем фундатарам НН Беляўцовай, П.Петруку, Ігару Хаменку, В.Палсцюку…
Дзякуем фундатарам НН Каці Вініцкай, Віялеце і Вячаславу Кавалёвым
Дзякуем фундатарам НН Віталю Броўку, А.Небераву, Д.Калядзе…
Дзякуем фундатарам НН А.Герасіменку, Богдану, В.Жыдовічу, М.Крупко, Саковічу, а асабліва Андрэю К. і чалавеку, які падпісаўся «За выкрыццё цемры»…
Даслаць навіну Падтрымай НН Рэклама на NN.BY
Версія для смартфонаў
Навіны Усяго патроху Культура Нашы партнёры
  • Улада
  • Выбары-2020
  • Эканоміка
  • Грамадства
  • Здарэнні
  • Свет
  • Спорт
  • Аўто
  • Меркаванні
  • Ад рэдакцыі
  • Архіў
  • Блог "Новая Беларусь"
  • Тэсты
  • Белдызайн з rOtring
  • Здароўе
  • Моды
  • Ежа
  • Вясёлыя карцінкі
  • Навука і тэхналогіі
  • Хата
  • Надвор'е
  • На правах рэкламы
  • Каханне і сэкс
  • Конкурс сэлфі
  • Карысная інфа
  • Прыгожае
  • Беларускія нулявыя
  • Гісторыя
  • Афіша
  • Музыка
  • Мова
  • Архітэктура
  • Кіно
  • Літаратура
  • Культура. Рознае
  • Беларусы замежжа
  • Тэатр
  • Wearebettors.com
Кантакты
© Прыватнае прадпрыемства «ННбай» УНП 193437024.
Усе правы абароненыя. Выкарыстанне платных матэрыялаў забаронена без пісьмовага дазволу. Выкарыстанне бясплатных рускамоўных версій матэрыялаў забаронена без пісьмовага дазволу. Выкарыстанне бясплатных беларускамоўных версій матэрыялаў дазваляецца пры ўмове наяўнасці актыўнай гіперспасылкі на NN.BY у першым абзацы.
Дызайн сайту — арт-студыя PRAS
Уверх