1 чэрвеня — экскурсія-шоу «Шлях караля»: па слядах Міндоўга

Гэта экскурсія-анімацыя распавядае пра заснавальніка Вялікага Княства Літоўскага, першага і апошняга Караля Літвы — Міндоўга. Падчас экскурсіі вы зможаце пабачыць жыццёвы шлях караля Міндоўга ад часу яго выхаду на палітычную арэну да моманту гібелі ад рук змоўшчыкаў.

Фота Івана Мураўёва.

Экскурсійная праграма пачынаецца з наведвання сімвала беларускага Сярэднявечча — Мірскага замка

(вонкавы агляд, наведванне музея ў замку самастойна па жаданні). Замак, збудаваны ў самым пачатку XVI стагоддзя магнацкім родам Ільінічаў, да канца гэтага ж стагоддзя пераходзіць пад апеку князёў Радзівілаў. Мікалай Крыштап Радзівіл Сіротка, які ў маладыя гады аб'ехаў палову Еўропы, пабываў у Егіпце, Палесціне, вырашае перабудаваць замак на свой густ. Так у мястэчку Мір фармуецца замкавы комплекс, які спалучае ў сабе рысы готыкі і рэнесансу.

Акрамя замка, у гасцей праграмы будзе магчымасць таксама агледзець сажалку, капліцу-пахавальню апошніх уладальнікаў замка, Святаполк-Мірскіх. Будзе магчымасць пабачыць старажытную забудову Міра з Траецкай царквой XVII ст., Касцёлам Святога Мікалая XVI ст., сінагогамі і ешыботам XIX ст., дамамі рамеснікаў і гандляроў.

Мястэчку Любча, куды пасля накіруецца экскурсійны аўтобус, пашанцавала: на працягу многіх стагоддзяў яна мела сур'ёзных апекуноў. У XIII стагоддзі ўладаром гэтых месцаў быў сам князь Міндоўг.

Пазней Любча належала Храптовічам, Гаштольдам, Кішкам, Радзівілам… У 80-я гады XVI стагоддзя гетман літоўскі Ян Кішка на беразе Нёмана ўзводзіць 4-вежавы замак, асобныя фрагменты якога дайшлі да нашых дзён.

Замак гэты — не толькі помнік гісторыі, але таксама помнік цвёрдасці, стойкасці людзей, якія яго аднаўляюць. Ужо восем гадоў супрацоўнікі і валанцёры фонду «Любчанскі замак» уласнымі сіламі ўзводзяць наноў яго сцены. Што ўдалося зрабіць за гэты час — убачым непасрэдна на замкавым двары.

Там пройдзе і першая частка анімацыйнай праграмы, дзе наваградскае баярства (удзельнікі экскурсіі) будуць весці перамовы з Міндоўгам і запрашаць яго на трон Наваградка.

Калі бакам удасца дамовіцца — далейшы шлях з наднёманскімі Любчы ляжыць у легендарны Наваградак.

Наваградак — адзін з самых старажытных гарадоў на беларускай зямлі.

Час яго заснавання гісторыкі адносяць да ХI ст. Напамінам пра далёкія часы з'яўляюцца велічныя вежы наваградскай цвярдыні. Навагрудак быў рэзідэнцыяй князёў Вялікага Княства Літоўскага і буйным гандлёва-рамесным цэнтрам.

Акрамя руін замка XIII ст., ёсць у горадзе царква, равесніца Мірскага замка, а таксама Фарны касцёл, збудаваны самім вялікім князем Вітаўтам. Менавіта тут са сваёй апошняй жонкай Соф'яй Гальшанскай браў шлюб польскі кароль Ягайла, менавіта тут хрысцілі Адама Міцкевіча.

Нібы дыяменты ў каралеўскай кароне, аздабляюць Наваградак касцёл Арханёла Міхаіла і Мікалаеўская царква, татарская мячэць, дом-музей Адама Міцкевіча, гара Міндоўга.

На замку ўдзельнікі экскурсіі і пабачаць каранацыю Міндоўга 1253 года. Турысты змогуць развучыць старадаўнія танцы, стаць сведкамі захапляльных рыцарскіх паядынкаў, а таксама паднесці каралю мантыю і сімвалы каралеўскай улады.

У завяршэнне праграмы ў Наваградку госці стануць сведкамі нападу на Міндоўга змоўшчыкаў.

Пабачаць удзельнікі экскурсіі і возера Свіцязь. Яго амаль не кранула бязлітасная рука часу. Возера дагэтуль зачароўвае нас. Яно — нібы каштоўная чаша з далікатнага празрыстага крышталя, кранутага пяшчотным блакітам.

Легенда кажа: стаяў на гэтым месцы горад, цудоўны, як мара. Але аднойчы напалі на зямлю наваградскую чужаземцы. Мужчыны пайшлі змагацца, засталіся ў горадзе толькі безабаронныя дачкі і жонкі. А вораг падступіў да сценаў. Ужо трашчаць каваныя меддзю вароты, ужо гордыя свіцязянкі рыхтуюцца памерці ў полымі, але не схіліцца перад ворагам. І тут здарыўся цуд. Раскрылася зямля і паглынула горад, не аддала яго ворагу на знявагу. На месцы горада разлілося возера нябачанай прыгажосці, а на яго празрыстай паверхні з'явіліся «цар-кветкі» - такіх больш няма нідзе… Возера апетае ў творах Адама Міцкевіча і Яна Чачота.