Былы павераны ў польскай амбасадзе ў Мінску Вітальд Юраш апублікаваў артыкул, у якім у чарговы раз раскрытыкаваў цяперашнюю знешнюю палітыку Польшчы ў адносінах да Беларусі. Галоўнымі віноўнікамі адсутнасці нармальнага дыялогу з афіцыйным Мінскам Юраш назваў польскую разведку, кіраўніцу тэлеканала Белсат, а таксама некаторых супрацоўнікаў польскага Інстытута нацыянальнай памяці.
Агнешка Рамашэўская-Гузы.
Артыкул Вітальда Юраша апублікаваў папулярны польскі партал Onet.pl.
Былы дыпламат назваў марш «выклятых жаўнераў», які адбыўся ў Гайнаўцы, цэнтры беларускай меншасці ў Польшчы, відавочнай правакацыяй. І без таго дрэнныя польска-беларускія адносіны атрымалі новае праблемнае пытанне.
Вітальд Юраш адзначае, што апалагеты Рамуальда Райса «Бурага», аднаго з «выклятых жаўнераў», адказнага за забойства беларускага насельніцтва на Падляшшы, знайшлі сваіх хаўруснікаў у польскім Інстытуце нацыянальнай памяці — дзяржаўнай арганізацыі, якая цяпер знаходзіцца пад кантролем кіруючай партыі «Права і справядлівасць». Юраш у сваім артыкуле крытыкуе дзейнасць Інстытута, у якім некаторыя супрацоўнікі спрабуюць абяліць «Бурага». На яго думку, падобныя дзеянні псуюць беларуска-польскія стасункі, прычым спробы рэабілітацыі «Бурага» раздражняюць не толькі афіцыйны Мінск, але і беларускую дэмакратычную апазіцыю.
На пачатку праўлення права-кансерватыўнай партыі «Права і справядлівасць» паспрабаваў весці дыялог з Беларуссю тагачасны кіраўнік польскай дыпламатыі Вітальд Вашчыкоўскі. Юраш са спасылкай на ананімныя крыніцы піша, што асобы, якія ўплывалі на прыняцце знешнепалітычных рашэнняў Польшчы, былі супраць спроб дыялогу з Мінскам, і палітыку Вашчыкоўскага проста сабатавалі. У структурах, адказных за ўсходнюю палітыку Польшчы, працавалі тыя ж самыя людзі, што фарміравалі знешнюю палітыку Польшчы і пры мінулых урадах, таму яны былі супраць дыялогу.
Таксама супраць спроб дыялогу з Мінскам выступалі і польскія спецслужбы, піша былы польскі дыпламат. Юраш адзначае, што спецслужбы тут шмат на сябе ўзялі, бо разведка і контрразведка павінны займацца зборам інфармацыі, яе аналізам і барацьбой з замежнымі агентамі, а не фарміраваць знешнюю палітыку дзяржавы.
Спецслужбы, якія захацелі дзейнічаць у неўласцівай для іх ролі, мелі амбіцыі генераваць знешнюю палітыку Польшчы і ўплываць на кадравыя пытанні. Яны не бачылі перспектыў у дыялогу з афіцыйным Мінскам, а толькі адчувалі пагрозу ад новага курсу, мяркуе Юраш.
Значную ролю ў фарміраванні польскай палітыкі адносна Беларусі таксама адыграла кіраўнік тэлеканала «Белсат» Агнешка Рамашэўская, мяркуе Вітальд Юраш. Яна, піша ён у артыкуле, нібыта таксама тарпедуе дыялог Мінска і Варшавы.
«Як і ў выпадку з разведкай і контрразведкай, якія займаюцца тым, чым не павінны займацца, Агнешка Рамашэўская не абмяжоўвалася кіраваннем даручанага ёй тэлеканала і актыўна ўдзельнічала ў тварэнні знешняй палітыкі на беларускім кірунку» — піша былы польскі дыпламат.
Нядаўна экс-кіраўнік польскага МЗС Вітальд Вашчыкоўскі напісаў у твітары, што Рамашэўская «заўзяты апанент усіх кантактаў» з Мінскам.
Былы павераны ў польскай амбасадзе ў Мінску піша, што ў эканоміцы сітуацыя яшчэ горшая, чым у палітыцы: Польшча нічога не магла і не можа прапанаваць Беларусі. Польскія фірмы не вельмі актыўныя ў Беларусі, таму афіцыйны Мінск ніколі не верыў, што Варшава гатовая да рэальнага дыялогу.
Яшчэ адна праблема, з якой сутыкнуўся экс-кіраўнік польскай дыпламатыі Вашчыкоўскі, калі хацеў наладзіць дыялог з Мінскам, была пазіцыя Яраслава Качыньскага. Кіраўнік кіруючай партыі «Права і справядлівасць» быў больш сфакусаваны на ўнутранай палітыцы — знешняя палітыка Качыньскага (у тым ліку на беларускім кірунку) не цікавіла.
Былы польскі дыпламат піша, што ёсць 2 варыянты адносін з Беларуссю. Першы — дыялог і пашырэнне поля для манеўру для Беларусі ва ўмовах расійскага ціску, другі — прызнанне Беларусі дэ-факта сатэлітам Расіі і «барацьба за дэмакратыю».
Юраш піша, што менавіта за другі варыянт выступіў у сваім артыкуле былы пасол Польшчы ў Беларусі Лешак Шарэпка.
Чытайце таксама: «Які гарант, такая і дзяржаўнасць». Былы пасол Польшчы ў Беларусі лічыць, што нафтавы канфлікт закончыцца як і ў 2010-м
Юраш раскрытыкаваў такі падыход, бо, як ён піша, дэмакратыя ў Беларусі ў найбліжэйшай перспектыве малаверагодная на думку саміх жа дэмакратаў, а на месца Лукашэнкі можа прыйсці яшчэ больш прарасійскі кіраўнік Беларусі.
«ЗША, Еўрасаюз, Германія і нават Кітай на беларускую рэчаіснасць глядзяць зусім па-іншаму. Большасць заходніх краін, якія бачаць пагрозу з боку Расіі для незалежнасці Беларусі, імкнуцца да дыялогу з рэжымам Аляксандра Лукашэнкі», — піша былы польскі дыпламат.
Юраш піша, што цяперашняя незалежнасць Беларусі, хай нават і абмежаваная, мае вырашальнае значэнне для бяспекі Польшчы.
Былы павераны мяркуе, што беларускае войска, нават калі яно інтэграванае з расійскай арміяй, нашмат лепшае для Польшчы, чым сама расійская армія на тэрыторыі Беларусі. Магчымае з'яўленне расійскага войска на тэрыторыі Беларусі ўскладніла б пазіцыі Украіны, піша Юраш.
Былы польскі дыпламат падсумоўвае, што кепскія польска-беларускія адносіны толькі на руку Маскве, а сабатаж дыялогу з Мінскам трэба разглядаць як глупства альбо акт здрады.
Вітальд Юраш мяркуе, што польская палітыка ў адносінах да Беларусі можа змяніцца, калі зменіцца падыход ЗША.
«Калі б ЗША змянілі падыход да Беларусі, ніхто ў Варшаве не адважыўся б весці іншую палітыку», — піша былы дыпламат.
