Фота pixnio.com.
У Міністэрства лясной гаспадаркі паступіла ўжо больш за 200 прапаноў па зніжэнні ўзросту паляўнічых. Зацікаўленыя звярнуліся да міністэрства з просьбай дазволіць займацца паляваннем падлеткам з 16 гадоў, замест 18-ці, а ўдзельнічаць у загонах і назіраць за паляваннем — з 14 гадоў.
Як расказалі «Нашай Ніве» ў прэс-службе міністэрства, ініцыятыва яшчэ на стадыі разгляду, нормы па зніжэнні ўзросту пакуль у праекце няма. «Канкрэтна міністэрства як орган дзяржаўнага кіравання, які рэгулюе дзеянні па развіцці паляўнічай гаспадаркі, такую ініцыятыву падтрымлівае», — пацвердзілі ў Мінлясгасе.
На абурэнні ж праціўнікаў прапановы ў Міністэрстве адказваюць, што «ініцыятыва накіравана на развіццё ў падлеткаў беражлівых і рацыянальных адносін да прыроды».
«Наша Ніва» спытала ў зоаабаронцаў і псіхолога, чым такі дазвол можа абярнуцца для падлеткаў і ці не будзе ўдзел у паляванні ўплываць на псіхіку непаўналетніх.
«Калі параўнаць чалавека за камп’ютарам і чалавека, які ходзіць са стрэльбай па лесе — які з іх бліжэй да прыроды?»
Дырэктар грамадскай арганізацыі «Ахова птушак Бацькаўшчыны» Аляксандр Вінчэўскі лічыць, што паляванне не будзе масавым заняткам для падлеткаў, таму вялікай праблемы ў прапанове знізіць узрост паляўнічых не бычыць:
«Карысць у тым, што бацькі, якія зараз цягнуць сваіх дзяцей на паляванне, будуць займацца гэтым больш легальна, — расказвае Аляксандр. — Да таго ж ёсць падлеткі з неўтрыманай агрэсіяй, якія могуць і гракоў вешаць, і рэзаць іх, і страляць па птушках з рагатак. Дарослым варта вучыць такіх дзяцей, як займацца паляваннем больш этычна».
Аляксандр лічыць, што для «агрэсіўных падлеткаў» паляванне будзе выдатным выпусканнем пары.
«Паглядзіце: у школах дзеці збіваюць адзін аднаго. Дзеці могуць забіваць і катоў, і сабак. Не ўсе, канечне, меншасць, але такія існуюць. Паляванне — меншае, што можа выклікаць у такіх падлеткаў агрэсію. Дурняў, канечне, хапае, якія ва ўсё жывое страляюць, але спадзяюся, што з часам дзеці будуць больш уважліва ставіцца да жывога».
Аляксандр згодны з міністэрствам у тым, што паляванне зблізіць падлеткаў з прыродай.
«Калі параўнаць чалавека за камп’ютарам і чалавека, які ходзіць са стрэльбай па лесе — які з іх бліжэй да прыроды?
Ведаеце, калі б мы былі першай краінай у свеце, якая такое прапануе, то можна было б яшчэ спрачацца, але на Захадзе гэта даволі распаўсюджаная з’ява, калі дзеці з 10 гадоў здаюць паляўнічы экзамен і неяк бяруць удзел у паляванні.
Я таксама не думаю, што бацькі будуць прымушаць дзяцей гэтым наўмысна займацца».
«Паляўнічых рыхтуюць так: калі ты прыйшоў без дзічыны, калі нікога не забіў, значыць, ты нейкі не такі — непаўнавартасны»
Каардынатар зоаабарончага руху «Разам» Вольга Паўловіч ініцыятыву не падтрымлівае і разам з камандай валанцёраў ужо напісала ліст у Мінлясгас. Плануе таксама даслаць лісты ў Адміністрацыю прэзідэнта і Мінадукацыі з просьбай адхіліць прапанову Мінлясгаса.
«Калі мы даведаліся, што ідзе абмеркаванне правілаў палявання, мы адкрылі гэтыя правілы і сталі чытаць. У выніку мы перапрацавалі 14 раздзелаў, 79 артыкулаў — і ў кожным паспрабавалі разабрацца, — тлумачыць Вольга Паўловіч.
— Так, з 14 гадоў яны просяць дазвол на ўдзел у загонным паляванні, а з 16-ці просяць даць дзецям у рукі зброю.
Загоннае паляванне — такое ж страшнае відовішча, як і паляванне са зброяй. Як мінімум, у загонным паляванні чалавек назірае, як забіваюць жывёл, а як максімум — яму ўсё ж такі даюць у рукі зброю. І вось, па меркаванні Мінлясгаса, з 14 гадоў чалавек ужо мусіць вучыцца паляванню і бачыць, як жывёлы гінуць, — разважае зоаабаронца. — Гэтак жа, не задумваючыся, гэты 14-гадовы заб'е потым і котку, і сабаку. Няспелы розум, няспелыя фантазіі потым могуць вырасці ў помслівыя матывы. Фактар помсты, перавагі над жывёлай у выніку вырасце ў перавагу над усімі».
Вольга Паўловіч лічыць, што паляванне сёння не разлічана ні на што большае, акрамя забойства. А ўдзел падлеткаў у такім мерапрыемстве зусім не развівае самога чалавека, а толькі развівае ў ім комплексы:
«Паляўнічых рыхтуюць так: калі ты прыйшоў без дзічыны, калі нікога не забіў, значыць, ты нейкі не такі — непаўнавартасны. Паляванне — гэта не тая рэч, з якой можна выхоўваць мужнасць, сілу і адвагу. А гэта галоўныя крытэры з боку міністэрства.
Пры гэтым сёння існуе вялікая колькасць усялякіх школ на выжыванне, рыцарскіх і пейнтбольных клубаў, спартыўных секцый, дзе ёсць стральба з лука. Ёсць паходы, альпінісцкія клубы і яшчэ шмат чаго, праз што можна выхаваць сілу і адвагу.
Я лічу, што справа насамрэч не ў мужнасці, а ў тым, што прэстыж палявання знікае, таму яны хочуць узгадаваць новае пакаленне паляўнічых: проста, каб гэтая галіна не загінула», — дадае Вольга.
«Калі мы хочам захаваць нешта, што натуральна вымірае, то мы можам прыцягнуць туды моладзь»
Ці можа паляванне ў падлеткавым узросце негатыўна паўплываць на далейшае жыццё, «Наша Ніва» спытала ў псіхолага Марыны Качановіч, магістра псіхалагічных навук, члена Беларускай асацыяцыі псіхолагаў.
«Вядома, падлетак — гэта ўжо не дзіця, і ён не настолькі схільны ўплыву дарослых. Але любы 14-гадовы — усё ж дзіця ў тым плане, што фізіялагічна ён яшчэ няспелы. Кара галаўнога мозгу спее да канца толькі да 25 гадоў. Яна адказвае за крытычнае мысленне, за наш выбар, за самаідэнтыфікацыю. Таму падлетак проста на фізіялагічным узроўні не можа адказваць за выбар, які здзяйсняе», — тлумачыць псіхолаг.
«Да таго ж яму не хапае і сацыяльнага досведу. Дзеці вучацца перайманню, яны шукаюць тых, на каго ім арыентавацца, таму што сістэма каштоўнасцяў яшчэ фармуецца. Вядома, тое, чым чалавек акружаны ў 14—16 гадоў, у выніку і сфармуе яго асобу.
У гэтым сэнсе падлетка лёгка зачараваць нейкай ідэалогіяй, калі ты яму падабаешся як чалавек. У тым ліку дзяцей лёгка ўцягнуць у агрэсію, гвалт ці забойства. Напрыклад, у асэнсаваным узросце я не хачу займацца паляваннем. Але калі б мне ў 14 гадоў любімы дзядуля прапанаваў пайсці з ім на паляванне, я б пайшла: але не за паляваннем, а за дзядулем.
Ці атрымае гэты падлетак ў раннім узросце досвед гвалту, які паўплывае на далейшае жыццё? Цяжка сказаць. Усё ж такі ў дарослым узросце здзяйсняюць гвалт людзі, якія так ці інакш самі падвяргаліся гвалту ў дзяцінстве. Калі ў дзіцяці няма досведу гвалту ў сям'і, а потым ён застрэліць лісу, то ад гэтага ён не стане гвалтаўніком.
Калі паляванне для падлетка — гэта спосаб выпусціць пару, то гэта таксама не лепшы занятак. Ёсць больш бяспечныя і экалагічныя спосабы. Усё ж існуюць спорт і сябры. А забойства жывёлы — гэта досыць моцнае ўражанне, гэта ўжо не пра «выпусціць пару».
Мне здаецца, тыя, хто прапанаваў такую ініцыятыву, выдатна разумеюць: калі мы хочам захаваць нешта, што натуральна вымірае, то мы можам прыцягнуць туды моладзь. У нас ёсць прыклады БРСМ, камсамола і гэтак далей, куды можна прыцягнуць чалавека, які ў поўнай меры не ўсведамляе, куды ён трапіў, проста таму, што яго асоба канчаткова не сфармавалася. Тым самым можна захаваць культуру, якая б памерла, калі б мы не захоўвалі яе штучна. Папросту гэта значыць, што гэтая культура ўжо сваё аджывае. Мы проста выкарыстоўваем дзяцей, каб падтрымаць існаванне ідэалогіі.
