Фота Надзеі Бужан
Пра гэта ў інтэрв'ю TUT.BY расказала Наталля Каламіец, загадчыца кафедры эпідэміялогіі і мікрабіялогіі БелМАПА, доктар медыцынскіх навук, прафесар.
На пытанне, калі беларусы вернуцца да нармальнага жыцця, яна кажа:
— З аднаго боку, прагноз — гэта варажба на кававай гушчы, з другога, без прагнозу нельга будаваць планы і рацыянальна размеркаваць сілы і сродкі для аказання медыцынскай дапамогі. Я думаю, што ў чэрвені мы будзем выходзіць з гэтай сітуацыі, наколькі паспяховы будзе выхад па часе і колькасці новых выпадкаў, залежыць ад кожнага з нас, а менавіта ад нашай свядомасці і павагі адно да аднаго. Пакуль я б не загадвала нашмат наперад.
Калі мы выйдзем на 200-300 выпадкаў у суткі [з 30 мая фіксуецца кожны дзень больш за 800 выпадкаў], то прагноз да жніўня будзе спрыяльны. Да таго ж трэба разумець, што ў маленькіх гарадах і вёсках — гэта адно, а Мінск ці абласныя цэнтры, дзе шчыльнасць насельніцтва і інтэнсіўнасць жыцця вышэйшая, — зусім іншае.
Ніхто не ведае, як вірус сябе павядзе на спёцы. Калі будзе вельмі суха, ён тэарэтычна павінен хутка гінуць у навакольным асяроддзі, але гэта толькі некалькі фактараў перадачы, а астатнія, пра якія мы ўжо казалі?! Але паглядзіце, краіны, дзе гістарычна цёпла, пакуль не расслабляюцца. Надвор'е ў Бразіліі не дапамагло, не дапамагла і ў іншых краінах, цяпер складаная сітуацыя ў Афрыцы. Вядома, што каранавірус адсутнічае на некаторых экзатычных цёплых выспах, але калі туды патрапіць інфікаваны чалавек, то напэўна заразяцца і яго насельнікі.
Нялішнім будзе нагадаць, што там, дзе рэзка выйшлі з каранціну, зноў сталі хварэць людзі. Я думаю, што сітуацыя да канца чэрвеня дазволіць нам зрабіць больш дакладны прагноз на жнівень.
«Калі беларусы вернуцца ў офісы»
— Чэрвень толькі пачаўся, — кажа Наталля Каламіец, — наперадзе тры тыдні гэтага месяца, і за гэты час мы ў нейкі бок ссунемся. Я спадзяюся, што ў станоўчы. Калі гэта адбудзецца, то магчыма вяртанне ў офіс. Але зноў жа — у офісах ўключаюцца кандыцыянеры, яны прапускаюць праз сябе паветра і астуджаюць яго, але не знішчаюць вірус. Не, гэта не вядомая хвароба легіянераў, вірус не можа размнажацца ў сістэме кандыцыянера, а проста магчыма яго механічнае распаўсюджванне.
Арганізацыям рэкамендуецца набыць ультрафіялетавыя апрамяняльнікі для абеззаражання паветра пасля заканчэння працы. Але асноўнай рэкамендацыяй застаецца правільнае размяшчэнне работнікаў: адлегласць не менш за 1,5 метра, абавязковае выкарыстанне антысептычных сродкаў для рук, прымяненне ахоўных масак. Які канкрэтны шлях выбраць, арганізацыя павінна вырашыць сама. Звяртаю ўвагу, што я толькі пералічыла магчымыя варыянты.
— У нас open space. Што рабіць у гэтым выпадку?
— Паменшыць колькасць чалавек, якія павінны знаходзіцца ў адным памяшканні, вырашыць, якія сродкі абароны органаў дыхання вам падыходзяць лепш за ўсё, але рэгулярна праветрываць памяшканні і трымаць рукі чыстымі неабходна заўсёды. Яшчэ з савецкіх часоў укараніліся рэкамендацыі па праветрыванні памяшканняў некалькі раз у дзень, пры гэтым лепш рабіць скразняк. Колькі разоў і як доўга — вырашыце самі, магчыма, два-чатыры разы па 15 хвілін за працоўную змену.
— Калі няма патрэбнага дыстанцыявання, то лічу пакуль неабходным карыстацца маскамі, акрамя таго, трэба памятаць пра паверхні і праціраць іх дэзынфікуючым сродкам. Калі казаць пра пальчаткі, то насіць у спёку гумовыя пальчаткі абсалютна нерэальна. Напэўна, нават няправільна, таму што будзе пакутаваць скура. Да таго ж не ўсе ўмеюць карыстацца пальчаткамі: чалавек іх апранае і пачынае ўсё чапаць, адкрывае сваю сумачку, што-небудзь з яе дастае, бярэцца за тэлефон, потым здымае пальчаткі і зноў кранае тыя ж паверхні або твар. У літаратуры апісана, што прыкладна 10% заражэнняў адбываецца менавіта такім шляхам.
На мой погляд, лепш выкарыстоўваць антысептык, вы памятаеце, што нешта чапалі рукамі і іх трэба апрацаваць. А вось калі вы едзеце ў транспарце і трымаецеся за поручань або надзяваеце пальчаткі ў краме, а потым іх утылізуеце — гэта нармальна, толькі вымыць або апрацаваць рукі антысептыкам усё роўна трэба. У офісе антысептыкам трэба праціраць і мышку ад камп'ютара, і клавіятуру, і стол. Працерці гэта ўсё раз у паўтары-дзве гадзіны нескладана.
Нядаўна СААЗ правяла вебінар з нагоды вяртання людзей у офісы, і яны на падставе аналізу рызыкі заражэння рэкамендуюць разбіць працоўныя месцы па групах рызыкі: высокая верагоднасць інфікавання, сярэдняя і малаверагодная.
Глядзіце, калі ў вас перапоўнены офіс, то гэта будзе высокая верагоднасць рызыкі. І ў гэтым выпадку патрэбна адна група ахоўных мерапрыемстваў. Калі ў вас у памяшканні два-тры чалавекі, вам, можа, і не трэба кожную гадзіну ўсё праціраць дэзынфектантам. Усе прынцыпы базавыя, але кожную сітуацыю трэба разглядаць індывідуальна.
— Пры гэтым трэба выконваць меры бяспекі?
— Я заўсёды дзейнічаю з прынцыпу «прэзумпцыі вінаватасці». Мы не павінны даказваць невінаватасць рызыкі заражэння. Рызыка існуе, яна рэальная, а мы павінны падумаць, што можам зрабіць, каб гэтая рызыка не рэалізавалася або рэалізавалася мінімальна. А для гэтага павінна быць абарона.
— А калі мы не будзем выконваць гэтыя рэкамендацыі?
— Так і будзем сядзець на плато. Міністэрства аховы здароўя афіцыйна заклікала людзей да дыстанцыявання, захавання мер засцярогі, але ў нас людзі кажуць: ваўкоў баяцца — у лес не хадзіць. Я з гэтым не згодна.
