З палескай вёскі Пінкавічы прыйшла сумная вестка – ня стала Любы Тарасюк. Падупалае здароўе змусіла яе пакінуць сталіцу, працу ва ўнівэрсытэце, апошні год яна жыла ў сваім родным селішчы. Вестка дасягнула Менску са спазьненьнем – сябры і калегі зь філфаку БДУ, дзе Любоў Канстанцінаўна адпрацавала больш за трыццаць гадоў, не змаглі прыехаць на разьвітаньне-пахаваньне. Раздольны палескі краявід ужалобіўся яшчэ адным надмагільным крыжам...

Што адчувалася адразу ў характары Любы Тарасюк – яе цьвёрдая беларуская пазыцыя. Многія філфакаўскія выкладчыкі за дзьвярыма аўдыторыяў непрыхавана размаўлялі па-расейску. Некаторыя, відаць, выконваючы спэцзаданьне, наведваліся да нас на сходкі моладзевага клюбу – адгаворвалі, папярэджвалі, пагражалі. Адзін мовазнавец, ідэалягічны апякун нашага студэнцкага атраду, штоночы здымаў зь вільчыка хаты, дзе жылі студэнты, бела-чырвона-белы сьцяг. Усё гэта помніцца. Ад Любы Тарасюк мы заўжды мелі падтрымку. Шашаль савецкай ідэалёгіі не стачыў ейнай беларускай сарцавіны.

Згадваецца восень 1984 году. Калі ў студэнцкую аўдыторыю зайшла Люба Тарасюк, падумалася, што ёй больш пасавала б выкладаць марксісцка-ленінскую філязофію – гэткай строгай, дысцыплінаванай і ў стылі паводзінаў, і ў манеры апранацца яна выглядала. А чытала Тарасюк беларускую народную творчасьць – уводзіла нас у космас айчыннага фальклёру, расказвала пра песьні і прыпеўкі, казкі і прыказкі, замовы і галашэньні, загадкі і старажытныя павер’і, легенды і паданьні. Учорашнія вяскоўцы, што прыехалі па вялікую навуку ў Менск, спачатку ня вельмі каб пранікаліся сур’ёзнасьцю прадмету («от, падобныя замовы я ад сваёй бабулі чуў...»). Але выкладчыца праз паўгоду дамаглася свайго, і на іспыт да яе студэнты ішлі з гэткім самым душэўным трымценьнем, як і да карыфэяў мовазнаўства – Паўленкі і Супруна.

Любоў Канстанцінаўна была навуковай кіраўніцай маёй дыплёмнай працы па паэзіі Ларысы Геніюш. Тады, пры саветах, кнігу паэткі «Ад родных ніў» у Беларусі дастаць было немагчыма, і мне прывезьлі скапіяваны асобнік з праскай бібліятэкі (памятаецца аўтограф на ім М. Забэйду-Суміцкаму). Мяне зьдзівіла, што кіраўніца пазычыла ў мяне ўвесь капіяж і акуратна, ад рукі, перапісала ўсе дзевяноста два вершы сабе ў сшытак. Нам, студэнтам эпохі перабудовы, цяжка было зразумець, як праглі старэйшыя дапасьці да недасягальных раней, схаваных за сямю замкамі ў спэцархівах тэкстаў! Пакрыўджаны, на нейкія дробныя заўвагі да дыплёму, я не даўмеўся запрасіць Любоў Канстанцінаўну на абарону. Прафэсар Алег Лойка, выступаючы з уласьцівым яму патасам, раз-пораз паглядваў на дзьверы: а дзе ж кіраўніца? Божа мой, як мне да гэтай пары сорамна за тыя даўнія амбіцыі...

Паэтычны зборнік Любы Тарасюк «Смага ракі», што выйшаў у 1983 годзе ў сэрыі «Першая кніга», так і застаўся адзіны. І ў гэтым мне бачыцца яшчэ адно ейнае наканаваньне – насіць у сабе маўчаньне паэта. А Любоў Канстанцінаўна была паэтам. «Як ты ішоў!.. Твая дарога цябе, абветранага, абдымала / і твае ногі ціха цалавала, / у промнях сонца, што ішло з табою, / усьлед салодкім пылам танцавала».

Сваю апошнюю кнігу «Апалёгія красы» (2003) Люба Тарасюк выдала ўласным коштам накладам усяго 100 асобнікаў. У ёй – удумлівыя, тонкія назіраньні над паэзіяй Н.Арсеньневай, Л.Геніюш, М.Багдановіча, А.Зязюлі, К.Сваяка – паэтаў, хто маліўся Красе, хто з падказкі лёсу стаўся добраахвотным палоньнікам бога Апалёна. Перакананы: «Апалёгія красы» яшчэ сустрэнецца з варштатам Скарыны.

Felix opportunitate mortis. Шчасьлівы, хто памірае своечасова. Але ці бывае сьмерць своечасовай? У апошнія месяцы, прадчуваючы сваё дачаснае згасаньне, Люба Тарасюк, сама знаўца замоваў і праклёнаў народных, часам жартавала: маўляў, залішне патрабавальна ставілася я да студэнтаў, вось і праклялі, відаць, мяне... Не дадаў жыцьцёвага аптымізму, напэўна, і той факт, што артыкулы Тарасюк пра Арсеньневу і Геніюш у апошні момант выкінулі зь нядаўна выдадзенай энцыкляпэдыі «Беларускі фальклёр». Што ж, у дзяржаўных выдавецтвах і рэзыдэнцыях сёньня гаспадараць дачасьнікі. А апалёгія красы слова беларускага, якому слугавала Люба Тарасюк, – зьява вечная. Дык слухайма голас Вечнасьці, якая ўзяла да сябе таленавітую і адданую беларушчыне паляшучку зь вёскі Пінкавічы.

Клас
0
Панылы сорам
0
Ха-ха
0
Ого
0
Сумна
0
Абуральна
0

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй ананімна і канфідэнцыйна?