Анамалій надвор’я будзе больш і больш, тлумачыць кіраўнік службы метэапрагнозаў Гідраметцэнтра Зміцер Рабаў.
Анамалій надвор’я будзе больш і больш, тлумачыць кіраўнік службы метэапрагнозаў Гідраметцэнтра Зміцер Рабаў.
«Наша Ніва»: На дварэ то лета, то восень, то трапічныя залевы. І ўсё цягам аднаго месяца. Што адбываецца з нашым надвор’ем?
Зміцер Рабаў: Звычайнае беларускае лета, цёплае ўтульнае надвор’е. Толькі перабор з ападкамі. Шчыра кажучы, у некаторых раёнах павыпадала па 3 месячныя нормы. Вядома, гэта звязана з тым, што ідзе змена клімату. Павялічваюцца экстрэмальныя ўмовы надвор’я.
«НН»: Гучыць трывожна. Што значыць «экстрэмальныя ўмовы»?
ЗР: Гэта значыць, са зменай клімату ідзе павелічэнне небяспечных і неспрыяльных з’яваў — ураганы, паводкі, засухі. Мы правялі даследаванні: колькасць такіх з’яваў у нашай рэспубліцы не расце. Але павялічылася іх сіла. Калі ўжо ідзе дождж — то залева, успомніце 24 ліпеня.
«НН»: Так, жыхары Мінска сталі сведкамі сапраўднага патопу…
ЗР: Па колькасці ападкаў мы не перакрылі норму, але па інтэнсіўнасці — так: за паўтары гадзіны выпала больш за палову месячнай нормы. Павялічваецца колькасць навальніц. Калі раней у зімовыя месяцы навальніцы здараліся раз у 25—30 гадоў, дык цяпер — кожныя чатыры гады. Павялічыліся перыяды дажджлівага надвор’я і засухі. Напрыклад, красавік быў экстрэмальны па сухаце. Нават пыльныя буры ўзнікалі. Потым лета — экстрэмальнае па колькасці ападкаў.
«НН»: Які клімат у Беларусі будзе праз некалькі гадоў? Можа, трапічны?
ЗР: У Беларусі ўсё часцей улетку з’яўляюцца прыкметы трапічнага клімату: цёпла і вільготна. За апошнія гады кліматычныя зоны зрушыліся кіламетраў на сто. Аднак ніхто дакладна не ведае, што нас чакае ў будучыні. Сцэнароў развіцця падзеяў шмат. Адзін з найбольш імаверных — што праз 15—20 гадоў клімат Мінска будзе на ўзроўні Кіева.
«НН»: Раскажыце пра працу метэацэнтра. Хто стварае прагнозы надвор’я?
ЗР: Чалавек чатырыста працуе. Гідраметэапрагнозамі займаюцца чатыры аддзелы: аддзел метэаралагічных прагнозаў (надвор’е), гідралагічных прагнозаў (напаўняльнасць рэк, азёраў, вільготнасць глебы і г.д.), аграпрагнозаў (ураджайнасць у залежнасці ад надвор’я), а таксама аддзел працы са СМІ. Яшчэ існуе сектар падрыхтоўкі інфармацыі для органаў дзяржаўнага кіравання. Аляксандр Лукашэнка бюлетэнь з прагнозамі ад нас штодня атрымлівае.
«НН»: Ён першы дазнаецца пра штармавыя папярэджанні і навальніцы?
ЗР: Разам з іншымі дзяржслужбамі. Аднак для яго мы рыхтуем спецыяльны дакумент. Штодня падаем інфармацыю пра надвор’е за мінулыя суткі і прагноз на наступныя. А таксама гідралагічную інфармацыю — колькі вады ў рэках, і аграметэалагічную — як ідзе ўборачная кампанія. Плюс розныя дадаткі прыкладаем. Праводзім, так бы мовіць, лікбез: што такое навальніца, град, як яны ўтвараюцца, наколькі гэта небяспечна. Прыкладаем самае цікавае са свету надвор’я: дзе якія ўраганы, якую шкоду прынеслі, дзе засуха, дзе паводкі.
«НН»: Думаеце, Лукашэнка чытае гэтыя дакументы?
ЗР: Падчас селектарных нарадаў адчуваецца, што валодае сітуацыяй, дзе колькі ападкаў выпала, каго заліло. Часам нам нават адказвае. Яму бюлетэнь кур’ер адвозіць, а назад вяртаецца маленькі квіточак. На гэтым квіточку і бываюць адказы. Неяк напісаў: «Слана‑то я і не заўважыў». Мы далі прагноз на сухое надвор’е, а ў Мінску дождж прайшоў.
«НН»: А часта бываюць памылкі і няспраўджаныя прагнозы?
ЗР: Хлусіць не буду… Стопрацэнтных прагнозаў ніколі не будзе. Прагнозы на суткі спраўджваюцца на 95%, на трое сутак — на 90—92% , на тыдзень — на 85—87%.
«НН»: І як палепшыць сітуацыю? Можа, абсталяванне лепшае набыць?
ЗР: Каб павялічыць дакладнасць прагнозаў нават на адну дзясятую, трэба ўкласці шмат грошай. Ёсць і праблема з кадрамі. У нас сіноптыкаў раней зусім не вучылі. Гады тры таму адкрылі ў БДУ спецыяльнасць метэаролаг‑гідролаг, набралі пятнаццаць чалавек. А ў іх вышэйшай матэматыкі і сінаптычнай метэаралогіі ўсяго па 50 гадзін начытваюць. Як я вучыўся на гідраграфічным факультэце ў Вышэйшай вайсковай вучэльні ў Ленінградзе, нам па 500 гадзін давалі. Калі іх размяркуюць да нас, яны будуць слаба падрыхтаваныя.
«НН»: З прычыны змены клімату стала цяжэй прагназаваць штодзённае надвор’е?
ЗР: Так, асабліва ў летні перыяд. Штомесяц бываюць нейкія анамальныя з’явы. Гэтым летам былі два смерчы. Гэта з’ява, якую прадугледзець нерэальна. У летні перыяд цяжка прагназуюцца навальніцы, град.
З прыродай не жартуюць. У нас сёлета загінула ад навальніцы пяць чалавек: трое дзяцей і двое сталага веку.
Я лічу, што там, дзе дзеці загінулі, у пэўнай ступені вінаватыя бацькі. Асабліва, калі з дзіцем падчас навальніцы палезлі пад дрэва. Звяртаю ўвагу: распавядзіце сваім дзецям, што рабіць падчас навальніцы ці пры шквалістым ветры.
Цяпер чытаюць
Лукашэнка кажа, што прапаноўваў Захаду «перадаць некалькі тысяч» палітвязняў28
Лукашэнка кажа, што прапаноўваў Захаду «перадаць некалькі тысяч» палітвязняў
«Людзі, будзьце пільныя! У такой сітуацыі можа апынуцца кожны жыхар ЕС!» Грамадзянін Літвы, асуджаны ў Беларусі да 13 гадоў за «шпіянаж», перадаў ліст з калоніі3939
Каментары