Аляксандр Колбышаў зняў на «Беларусьфільме» антытаталітарную трагедыю. Малітву да яе напісаў Уладзімір Замяталін.
Аляксандр Колбышаў (злева) з Уладзімірам Гасцюхіным на здымачнай пляцоўцы.
Фота Ігара Хруцкага
На ягоным стале — кніга Быкава. Партрэты кінамастакоў — на сценах.
«Вось, паглядзі, — кажа актор і рэжысёр Аляксандр Колбышаў. — Гэта ролік маёй стужкі. Толькі змантажаваў».
На экране — сцюжа і снег. Цёмны, страшны цягнік набліжаецца. Стрэлы і крыкі. Уцёкі палітычнага зэка. Ахоўнікі з аўчаркамі. Зіхоткае святло вогнішча. Людзі ў зледзянелай вёсцы. Паляванне на чалавека. Твары — з сумневамі і пакутай. Выбар. Ахвяра. Ваўчынае выццё.
Мароз па скуры. Не магу паверыць, што на «Беларусьфільме» такое магчыма.
А.Колбышава беларускія гледачы ведаюць пераважна як актора. Ён сыграў зухаватага партызана Штыркіна ў «Акупацыі» Кудзіненкі, працаваў у Брэсцкім драматычным тэатры.
Але, акрамя таго, Колбышаў — рэжысёр, вучань Віктара Турава. Ягоная кароткаметражныя фільмы «Ахвота жыць» паводле Шукшына і «Чорная скрыня» прасякнутыя трагізмам і адметныя трапнай акторскай гульнёй. На «Беларусьфільме» яму месца не знаходзілася. Прапаноўвалі здымаць «Шчыт Айчыны» і іншы сучасны трэш, а Колбышаў меў свае сюжэты — з сапраўднымі героямі і жарсцямі. Не рэалізаваўшыся, з’ехаў у Маскву працаваць «на серыялах».
«Раптам мне патэлефанавалі з кінастудыі, — распавядае Колбышаў. — Сказалі, што ў нас новы дырэктар Замяталін, прапануйце сцэнар. Я даслаў сцэнар «Ваўкоў», які падаваўся мне на нашай кінастудыі непрахадным. А мне сказалі запускацца з карцінай».
Але «Ваўкі» — стужка падкрэслена антытаталітарная. Фільм пастаўлены паводле аднайменнай аповесці Аляксандра Чакмянёва, напісанай у 1963 г. За яе пісьменніка цягалі ў КГБ.
«Ваўкі», дзе гэбісты палююць за чалавекам, перагукаюцца з быкаўскай «Аблавай».
«Мне не заміналі, — кажа Колбышаў. — Наадварот. Дарэчы, у фінале фільма будзе гучаць малітва, напісаная Замяталіным. Ён, калі ўбачыў змантажаваную версію, запрасіў да сябе, даў аркуш паперы. Кажа, паглядзі: падабаецца ці не? Мне спадабалася. Так што вуснамі дзяўчынкі, шапялявым голасам гучыць: «Даруй нам, Госпадзі… Выратуй нас, Госпадзі… і — захавай нас, Госпадзі, таму што мы людзі, а не звяры…»
Пасля «Узыходжання» Ларысы Шапіцькі «Ваўкі» Колбышава прэтэндуюць на ролю новай сучаснай кінатрагедыі, што працягвае традыцыі Быкава і Шукшына. Зрэшты, з карціны Шапіцькі ў фільм Колбышава перавандраваў і Уладзімір Гасцюхін у сваёй кароннай ролі чалавека з раздушаным сумленнем.
Здача фільма запланаваная на 13 кастрычніка.
«Я да «Балота» Быкава прыглядаюся», — кажа на развітанне Колбышаў.
