На мінулым тыдні ў інтэрнэце з’явіўся адкрыты ліст аматара опернага мастацтва, гісторыка Сяргея Русецкага да міністра культуры Беларусі Паўла Латушкі. Аўтар засяроджвае ўвагу на праблемах у Нацыянальным акадэмічным Вялікім тэатры оперы і балета. Сяргей Русецкі адказвае на пытанні НН.
Сяргей Русецкі
«Наша Ніва»: Чаму вырашылі напісаць ліст адразу міністру культуры, а не кіраўніцтву тэатра?
Сяргей Русецкі: Зараз модна звяртацца да Паўла Латушкі і ўскладаць на яго вялікія спадзяванні. А сістэма такая, што калі я звяртаюся да міністра, то Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатр оперы і балета таксама атрымае гэты ліст. Я рэгулярна звяртаўся і наўпрост да кіраўніцтва тэатра. Там заўсёды ішлі на кантакт. Дробныя пытанні нават вырашаліся. Але не думаю, што гэта рэальна магло ўплываць на развіццё падзей у глабальным плане.
«НН»: Адказу на ваш ліст яшчэ не было?
СР: Пакуль не. Але ведаю, што ліст ужо трапіў ў тэатр. Ён меў пэўны рэзананс. Яго нават пераклалі на рускую мову, каб лепей зразумець. Спадзяюся, што пераклалі без купюр.
«НН»: Вы акрэслілі сем галоўных праблем у тэатры.
СР: Насамрэч іх болей. Падкрэслю, што гаворка ідзе толькі пра оперу, балет я не закранаю. Калі коратка, то гэта праблема галоўнага дырыжора. У тэатры ён ёсць. Гэта Віктар Пласкіна. Але ці з’яўляецца ён прызнаным музычным лідэрам, аўтарытэтам, кампетэнтным спецыялістам? Для мяне гэта вялікае пытанне. Праблема ў адсутнасці беларускасці ў тэатры. Праблема рэпертуару, які неверагодна звузіўся. Цэны, прысваення ганаровых званняў. Тузін праблем, выкліканых капітальным рамонтам. Пагоршылася акустыка, з’явіліся нязручныя месцы, з якіх амаль нічога не відаць. Раней такога не было. Чаму гэта адбылося? Чаму палова залы павінна знаходзіцца ў некамфортных умовах?
«НН»: У лісце вы называеце канрэтнае прозвішча – Віктар Пласкіна. Ці не з’яўляецца гэта звядзеннем нейкіх уласных рахункаў з ім?
СР: У мяне, звычайнага гледача, няма ніякіх уласных рахункаў з Пласкінам. Я абсалютна не заангажаваны ні ў тэатральныя, ні музычныя групоўкі. І гэта дае мне права гаварыць тое, пра што думаю. Чуткі, вядома, ходзяць розныя. Але калі я абвінавачваю дырыжора Пласкіну, то ў канкрэтных рэчах, якія можа ацаніць глядач: у сарваных спектаклях, непавазе да публікі. Напачатку мне нават падабаўся гэты дырыжор. Ён шмат эксперыментаваў, часам дасягаў цікавага гучання аркестра. Але ў оперным дырыжыраванні ў далейшым ён паказаў сваю некампетэнтнасць. Магчыма, я памыляюся ў сваіх даволі рэзкіх нападах на чалавека. Але гэта крык адчаю.
«НН»: Ці не спрабавалі прыцягнуць да падпісання ліста людзей з тэатра?
СР: Гэта немагчыма. Ніхто не адважыўся б. Але гэты зварот, я магу гаварыць з поўнай упэўненасцю, чаканы ў самім тэатры. Там чакаюць вонкавых імпульсаў. Я ні з кім не ўзгадняў сваіх дзеянняў, але падтрымку мне выказалі людзі з тэатра, з кансерваторыі. Пісалі, тэлефанавалі. Сам не чакаў. Відаць, набалела ім.
Мой зварот з’яўляецца адным з шэрагу зваротаў гледачоў. Да мяне быў напісаны адзін, рыхтуецца чарговы. Гэта пачатак своеасаблівай кампаніі. Аўтарка першага ліста таксама ставіла пытанне наконт Віктара Пласкіны. Але ў адказах з Міністэрства культуры і з тэатра гэта пытанне праігнаравалі. Хаця па іншых пунктах далі тлумачэнні. І нават вырашылі тое-сёе. Дазволілі, напрыклад, гледачам выносіць кветкі на сцэну.
«НН»: Калі ліставанне з Міністэрствам культуры не прынясе ніякіх вынікаў, што будзеце далей прадпрымаць?
СР: Спадзяюся, што вынік будзе. Ужо ёсць рэзананс. Трэба разумець, што мы, гледачы, любім тэатр. Таму лічым неабходным дэманстраваць сваю пазіцыю, сваю заклапочанасць, падказваць нейкія шляхі, правакаваць дыскусію, пошук. Мы разумеем, што ў нечым можам не мець рацыю. Гэта ж погляд гледача. Але мы хочам уплываць на жыццё тэатра.
