Да канца наступнага тыдня ў цэнтральнай частцы гораду знікне цэлы квартал гарадской забудовы канца XIX - пачатку XX стагоддзя.
Цагляныя і драўляныя дамы ў межах вуліц Іркуцка-Пінскай Дывізіі, Альхоўскiх, Кулікова і Насырава сталі разбіраць яшчэ ў сярэдзіне лета. Заказчык — Палескі дзяржаўны ўніверсітэт — даверыў работы мясцовай ЖКГ. Стары шыфер, бэлькі і цэглу багатаму ВНУ без патрэбы, а гораду спатрэбяцца. Да таго ж паслуга не бясплатная. Словам, для выканаўцы выгада падвойная. Але група пінчукоў накіравала ў Міністэрства культуры ліст, у якім прасіла абараніць ад разбурэння квартал жылой забудовы, што з’яўляецца часткай габрэйскага прадмесця Каралін і пакінуў значны след у гісторыі Пінска. З аўтарытэтнага ведамства ў адрас гарвыканкама паступіў загад прыпыніць знос дамоў да вывучэння пытання аб іх гістарычнай і культурнай значнасці. Яны апынуліся пад часовай аховай міністэрства. Працэс зацягнуўся на доўгія два месяцы. За гэты час са сталіцы ў правінцыю прыходзіла супярэчлівая інфармацыя. Прыхільнікі захавання Караліна то радаваліся свайму поспеху, то зноў засмучаліся. У выканкаме і ўніверсітэце таксама нерваваліся.
Гісторыя скончылася тым, што
16 верасня Беларуская рэспубліканская навукова-метадычная рада пры Міністэрстве культуры прыняла рашэнне: «Лічыць немэтазгодным наданне статусу гісторыка-культурнай каштоўнасці кварталу Каралін, абмежаваным вуліцамі Іркуцка-Пінскай Дывізіі, Насырава, Кулікова, Альхоўскіх ў Пінску».Разам з тым навукова-метадычная рада не выключае магчымасці ўнясення зацікаўленымі суб’ектамі прапаноў аб наданні статусу гісторыка-культурных каштоўнасцяў асобным аб’ектам ў гістарычных межах прадмесця Каралін ... І пінчукі, што паставілі перад міністэрствам пытанне захавання старых пабудоў, і іх апаненты ў Пінскім гарвыканкаме атрымалі выпіску з пратаколу пасяджэння рады за подпісам яе старшыні — намесніка міністра культуры У. П. Грыдзюшка.
У пачатку кастрычніка горад адзначыў сваё 912-годдзе, а ў лістападзе ў былым прадмесці зноў пачала працаваць тэхніка, гэтым разам — значна больш магутная за папярэднюю. Памяняўся падрадчык, знос будынкаў заказчык даверыў Пінскаму цэнтру рэспубліканскага атрада спецыяльнага прызначэння МНС РБ. За справу ўзяліся людзі ў пагонах. Задачу ім паставілі канкрэтную: падрыхтаваць будаўнічую пляцоўку ў максімальна кароткія тэрміны. Як распавёў журналісту начальнік атрада Эдуард Юрашкевіч, яны даюць магчымасць камунальнікам зняць шыфер з дамоў і гаспадарчых пабудоў, бэлькі і кроквы, выняць аконныя рамы і дзверы і т.д. А вось ацалелую цэглу з будаўнічага смецця на месцы ўжо ніхто не выбірае. Усё, што застаецца ад дамоў пасля іх разбурэння, неадкладна грузіцца ў самазвалы і вывозіцца на тэрыторыю дарожна-эксплуатацыйнага гаспадаркі КУПП «ЖКГ г. Пінска», а там ужо дзеляць на прыдатны для другаснага выкарыстання будаўнічы матэрыял і смецце.
Згубіўшы цэлы квартал адна-і двухпавярховых дамкоў, гістарычны асяродак цэнтральнага раёна горада несумненна збяднее.Ніколі не паўстане з руін добрая палова вуліцы Міцкевіча, напалам разрэзалі квартал ад Альхоўскіх да Насырава, што не ведаў сучаснага дарожнага пакрыцця і шуму гарадскога транспарту, спакойны і зялёны. Адсюль выразна праглядаецца стары горад і касцёл Прасвятой Панны Марыі, помнік архітэктуры XVII стагоддзя, які знаходзіўся ў самым яго сэрцы.
Былыя жыхары старых габрэйскіх дамоў цяпер любуюцца іншымі відамі. Палескі дзяржаўны ўніверсітэт пабудаваў для іх 55 добраўпарадкаваных кватэр. Падобнай пераменай у жыцці людзі засталіся задаволеныя. Журналісту «Вячоркі» давялося пагутарыць з адным з такіх перасяленцаў. Сяргей Васільевіч Палюховіч прыйшоў развітацца са сваім ранейшым жытлом. Паспеў. У той жа дзень дом абрушыўся пад цяжарам каўша.
Мужчына пражыў у Караліне 16 гадоў. Аднапакаёвую кватэру без выгодаў ён атрымаў па хадайніцтве экскаватарна-рамонтнага завода, дзе працаваў вадзіцелем. З часам прыбудаваў веранду, падключыўся да цэнтральнага вадаправода, усталяваў электраводанагравальнік, правёў мясцовую каналізацыю. Аб іншых выгодах цывілізацыі даводзілася толькі марыць, зрэшты, як і многім яго суседзям. Цяпер у яго з сынам прасторная, агульнай плошчай 43 квадратных метра, аднапакаёвая кватэра з усімі выгодамі. Толькі вось жыць ужо няма калі, бядуе пенсіянер. Лепшыя гады засталіся ззаду, здароўе таксама.
Сярод сучасных насельнікаў Караліна, як распавядае Палюховіч, габрэяў амаль не было. Усе яго нядаўнія суседзі трапілі сюды хто па ордэры гарвыканкама, а хто пасля куплі тут жылля.
Насельніцтва не занадта цікавілася гісторыяй прадмесця, у большай ступені ўсіх хвалявалі побытавыя пытанні.У старых дамах не ведалі цэнтральнага ацяплення, было холадна і вільготна. Да таго ж востра стаяла тэма пажарнай бяспекі. Як паказаў разбор будынкаў, у некаторых кватэрах сцены і столі уцяпляліся саломай. З вылучэннем жыхарам Караліна новага жылля шматгадовыя праблемы людзей раптоўна вырашылася.
Што тычыцца вызваленага зямельнага ўчастка, то, як плануецца, на месцы знесенага жылога квартала з’явіцца студэнцкі гарадок Палескага дзяржуніверсітэта. І пінчукі ўжо празвалі будучую новабудоўлю студэнцкай вёскай. Межы студгарадка яшчэ некалькі гадоў таму зацвердзіў Лукашэнка.
***
Ад nn.by: Гэты артыкул актыўна абмяркоўваецца на адным з незалежных сайтаў Пінска.
