Рэдакцыям беларускіх сродкаў масавай інфармацыі могуць забараніць публікаваць выпраўленыя творы аўтараў без іх папярэдняй згоды. Такую норму ўтрымлівае новы законапраект, які паступіў у Палату прадстаўнікоў, ‑‑ аб аўтарскім і сумежных правах.
Пра гэта паведаміў старшыня Пастаяннай камісіі па адукацыі, культуры, навуцы і навукова‑тэхнічным прагрэсе Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Беларусі Уладзімір Здановіч.
Дэпутат патлумачыў, што цяпер узнікае шмат спрэчак паміж рэдакцыямі і аўтарамі. Напрыклад, чалавек напісаў артыкул, а ў газеце ці часопісе яе істотна перапрацавалі і апублікавалі, не паставіўшы аўтара ў вядомасць. Новы законапраект забараняе гэта рабіць: нельга ўносіць карэктывы без апавяшчэння аўтара.
Разам з тым у дакуменце дакладна агавораны выпадкі вольнага выкарыстання твораў аўтарскага і сумежных правоў. Напрыклад, гэта тычыцца законапраектаў, дзяржаўнай сімволікі. Гэта значыць гімн Беларусі можна спяваць без абавязковага апавяшчэння аўтара. Дапускаецца таксама цытаванне урыўкаў твораў. «Падчас абмеркавання законапраекта ў дэпутатаў ўзнікае пытанне: ці можна музыкам на вяселлі выконваць чужыя песні? Можна. Аўтараў ў гэтым выпадку ставіць у вядомасць не трэба. Таксама дапускаецца выкананне музычных твораў падчас рэлігійных і жалобных цырымоній», — растлумачыў дэпутат.
У законапраекце адлюстраваны і дэталёва прапісаныя пытанні, якія тычацца абароту кантрафактнай прадукцыі. За яе выкарыстанне ўстаноўлены высокія штрафныя санкцыі. «Калі аўтар або арганізацыя, якая прадстаўляе яго правы, палічыць, што выпушчаная выгада ў выніку незаконнага выкарыстання яго творы, ён мае права звярнуцца ў суд. Суд можа ўсталяваць максімальны штраф у памеры 50 тыс. базавых велічынь (зараз адна базавая складае 35 тыс рублёў) «, — падкрэсліў Уладзімір Здановіч. Тэрмін дзеяння аўтарскага права устаноўлены на перыяд ўсяго жыцця аўтара і 50 гадоў пасля яго смерці.
Дэпутат лічыць, што зараз маёмасныя інтарэсы аўтараў у Беларусі пакуль недастаткова абароненыя. Па аб’ёме паступленняў ад аўтарскіх узнагарод Беларусь у 10 і больш разоў саступае замежным дзяржавам. Гэта значыць айчынныя аўтары атрымліваюць за свае творы менш, чым у іншых краінах.
«Асноўная мэта новага законапраекта, на думку дэпутата, — абараніць аўтарскія творы ад незаконнага выкарыстання не толькі маральна, але і матэрыяльна.
Дакумент распрацаваны з удзелам прадстаўнікоў Нацыянальнай бібліятэкі, Нацыянальнай кінастудыі «Беларусьфільм», адміністрацыі Парку высокіх тэхналогій, экспертаў Міжнароднай арганізацыі інтэлектуальнай уласнасці.
