Цемнаскуры беларус Андрэй Такінданг расказаў «Салідарнасці» пра свае адносіны да беларускай мовы, чым ён ганарыцца і пра сваякоў у Афрыцы.
— Андрэй, твая сям’я, сябры — беларускамоўныя?
— Некаторая частка беларускамоўная, некаторая не. Частка з іх гаворыць
— А ты ў Беларусі заўсёды
— Напэўна, пераважную колькасць часу.
— А чаму?
— …(смяецца) А на якой мове мне размаўляць?
— Ну вось большасць беларусаў
— Ну, не зусім
— Адкуль у цябе любоў да беларушчыны?
— А чаму ты думаеш, што ў мяне ёсць любоў да беларушчыны? (смяецца).
Калі казаць пра мову, то, як я ўжо адзначыў, гэта натуральны стан маёй галавы.А калі казаць пра беларускую культуру, то паколькі я прафесійна займаюся музыкай, натуральна, маю нейкі інтарэс у беларускай культуры і не магу халодна да яе ставіцца.
Калі вяртацца да пытання пра мову, то яна ў першую чаргу — сродак зносінаў і камунікацый. Зразумела, любая мова таксама мае сваю культурную нагрузку, бо шмат гадоў адлюстроўвае менталітэт і характар народу. Гэта зразумела. Але ў першую чаргу мы размаўляем, каб нас зразумелі.
— У Беларусі калі чалавек беларускамоўны, то звычайна ён прыкладае намаганні, каб быць такім. Мова робіцца ўжо нейкай пазіцыяй.
— Гэта не зусім нармальны стан. Калі прыкладаць такія вялікія намаганні, можна стаць шызафрэнікам. Трэба быць з гэтым асцярожней.
Вялікая бяда, што такія пытанні ў нас разглядаюцца пад мікраскопам. Калі для чалавека натуральна размаўляць
Калі ёю пачынаюць размахваць як сцягам, то мове ў большасці выпадкаў гэта не спрыяе. Такім чынам ставіцца бар’ер для таго, каб астатнія людзі размаўляліЯ стараюся з гэтым змагацца наколькі магу.па-беларуску .
— Якім чынам?
— Я не імкнуся ўзводзіць мову ў культ. Калі браць твае пытанні і большасць пытанняў астатніх журналістаў, то гэта сведчыць аб нездаровым ажыятажы ва ўсёй беларускай культуры. Людзі ахаюць над мовай, да яе празмерная ўвага.
На мой погляд, калі чалавек працуе ў сферы беларускай культуры і стварае прадукт не дужа добры, то не важна на якой мове ён будзе створаны.
Так, праблемы мовы ёсць, але яна, як сродак камунікацыі, мусіць аблегчыць паразуменне паміж беларусамі, а не наадварот.
— Можа праблема
— Колькасць беларускамоўных людзей ў Беларусі не можа быць вымерана выключна статыстычнымі дадзенымі,
бо ў беларусаў беларуская мова прысутнічае таксама ў рускай мове.Таму нельга сказаць — вось такі адсотак у нас беларускамоўных, вось такі — рускамоўных.
— Андрэй, чым ты зараз зарабляеш на жыццё?
— Жывапісам, музыкай, трошкі тэлебачаннем, рэстаўрацыяй. У асноўным музыкай.
— Ты з’яўляешся вядоўцам рубрыкі «Беларуская мова» у праграме «Наше утро» на АНТ. Ці дапамагае табе нечым праца на тэлебачанні?
— Магчыма тое, што я ёсць на АНТ, надае дадтковую легітымнасць гурту «RECHA». Але я не магу сказаць на 100%, што гэта так.
Цяпер даволі часта людзі, якія прыходзяць на нашы канцэрты, задаюць пытанні адносна беларускіх слоў, просяць, каб яны былі асветленыя ў перадачы на АНТ. Здараецца, мінакі падыходзяць і кажуць пра якое слова яны хацелі б пачуць раніцай.
Калі мне толькі зрабілі нечаканую прапанову папрацаваць на тэлебачанні, я доўга думаў — варта прымаць яе ці не. Але ўсё ж рашыўся і цяпер рады з таго, што я там ёсць. Цікавая праца, цікавыя людзі.
— Калі гурт «RECHA» стане, нарэшце, сапраўды вядомым? Прысутнічаў на нядаўнім прыёме ў нямецкай амбасадзе, дзе вы гралі — музыка файная, але ж
— Музычнага альбому. Зараз мы працуем над запісам нашага матэрыяла, мы з ім занадта зацягнулі. Гурт ужо існуе каля 7 год, і за гэты час мы плытаў не выдавалі. Пакуль альбому не будзе, кола гледачоў будзе пашырацца вельмі марудна.
— Табе не здаецца, што колер твайго твару прыносіць табе дывідэнды — магчыма, людзі ў першы раз звяртаюць ўвагу на ваш гурт, бо там ёсць Андрэй Такінданг?
— Не, не думаю. Ёсць шмат гуртоў з больш цікавай сцэнічнай падачай, да прыкладу, «Серебряная свадьба». Вось ім іх сцэнічны вобраз прыносіць дэвідэнты. Што тычыца «RECHA», то тут хутчэй прываблівае музыка і вершы.
— Твой бацька, матэматык, паходзіў з Рэспублікі Чад. Апошнія гады перад смерцю жыў у Беларусі, а на яго пахаванне ты ўпершыню паехаў у Афрыку. Ці бываў на радзіме бацькі пасля?
— Не, вось ужо больш за 4 гады прайшло з той паездкі. Хаця яе нагода была сумная, але за час свайго гасцявання я знайшоў там шмат прыяцеляў, акдрыў шмат новых вымярэнняў чалавечых адносінаў.
Там людзі больш эмацыйныя і адкрытыя, экспрэсіўныя і радасныя як дзеці.
Зараз галоўная праблема ў адлегласці. Мы перапісваемся са сваякамі і пакуль плануем сустрэцца
— Можаш сказаць, якія рысы характару ў цябе беларускія, а якія афрыканскія?
— Напэўна, не. Я чалавек эмацыйны, але магчыма па сваёй беларускай прыродзе не даю эмацыйнасці ходу ў рэальным жыцці, хіба толькі на канцэртах.
— Часта ў вёсцы бываеш?
— На жаль, не. Раней бываў часцей, тады было больш часу. У многім я сфармаваны як вясковы чалавек. У Менск, паступаць у каледж мастацтваў прыехаў у добрым сэнсе слова вясковым дзікуном. Шмат што пазітыўнага і рацыянальнага закладзена ўва мне ад маёй бабулі, дзядулі, дзядзькоў з вёскі.
— Ты апалітычны ці палітычны чалавек?
— Наш гурт даволі часта грае па запрашэннях на палітычных мерапрыемствах. У нас ёсць грамадзянская пазіцыя. Але, я сябе хутчэй лічу чалавекам апалітычным. Мне як мастаку лягчэй разбірацца не ў эканоміцы і палітыцы, а ў шчырасці і хлусні, праўдзе і няпраўдзе. Дрэнна, калі б’юць безабаронных.
Я надзвычай люблю і цаню свабоду. Паколькі я каталік, у мяне ёсць Бог і касцёл, гэта дазваляе не баяцца іншых начальнікаў.
— Чым ты ганарышся ў сваім жыцці?
— Я ганаруся сваімі сваякамі. Сям’я — гэта маё багацце. Усе людзі ў маёй сям’і цікавыя і самабытныя. Я вучыўся і вучуся ў іх, гледзячы як яны жывуць.
У Чадзе мой дзядзька ў мінулым генерал, брат працуе ў ААН па справах бежанцаў. У Беларусі мой дзядзька Уладзімір Падаляка ў свой час быў рэкардсменам свету ў эстафеце 4×800 метраў. Мой траюрадны брат, Раман Падаляка, — актор Купалаўскага тэатра.
Я ганаруся сваімі сябрамі.
Я знаёмы з класнымі беларускімі музыкамі, якія ужо фармуюць культуру і гісторыю нашай краіны. З цягам часу гэта будзе відавочна для ўсіх.А я знаёмы з гэтымі людзьмі, рукаюся з імі, і магу запытаць: як справы твае?
