Пра тое, што сайт WikiLeaks, які спецыялізуецца на маштабных уцечках інфармацыі, апублікаваў ўвесь архіў перапіскі дыпламатаў ЗША, якая апынулася ў яго распараджэнні, паведаміла 2 верасня Брытанская тэлерадыёвяшчальная карпарацыя (Бі-бі-сі).
"Дакументы прадстаўлены ў неадрэдагаваным выглядзе, з раскрыццём усіх імёнаў і крыніц інфармацыі, у тым ліку таемных", - гаворыцца ў паведамленні Бі-бі-сі.
Апублікаваны архіў змяшчае 251 287 дыпламатычных данясенняў. Публікацыя стала вынікам рознагалоссяў паміж WikiLeaks і брытанскай газетай Guardian. Сайт абвінавачвае газету ў тым, што, у выніку халатнасці або злога намеру яе супрацоўніка пароль да архіву і так стаў здабыткам грамадскасці. "Мы ўжо звязаліся з Дзяржаўным дэпартаментам ЗША і пачалі дасудовыя дзеянні", - заяўляе WikiLeaks.
Пароль да архіву дыпламатычнай перапіскі быў нядаўна апублікаваны ў кнізе, аўтарамі якой з'яўляюцца журналісты брытанскай газеты."Guardian прызнае, што ў кнізе сапраўды названы пароль, але без указання на тое, дзе можна знайсці гэты сакрэтны файл. Да таго ж, па сцвярджэнні газеты, яшчэ да выхаду кнігі ў друк заснавальнік WikiLeaks Джуліян Асанж паведаміў, што гэты пароль - часовы і "будзе выдалены цягам бліжэйшых гадзін", - паведамляе Бі-бі-сі.
Guardian і некаторыя іншыя выданні, якія супрацоўнічалі з WikiLeaks, выступілі з афіцыйнай заявай, у якой асудзілі публікацыю неадрэдагаваных дэпешаў. У заяве гаворыцца, што «гэта ставіць пад пагрозу людзей, якія мелі канфідэнцыйныя зносіны з амерыканскімі дыпламатамі», адзначае Бі-бі-сі.
У рассакрэчаных дэпешах супрацоўнікі амерыканскіх амбасадаў згадваюць Беларусь у тысячах данясенняў. У сотнях з іх гаворка ідзе аб беларускім прэзідэнце Аляксандра Лукашэнку. Многія дакументы, якія апынуліся ў распараджэнні WikiLeaks, адпраўлены непасрэдна пасольствам ЗША ў Мінску, як мінімум дзесяць з іх пазначаныя грыфам "сакрэтна".
Напрыклад, у сакрэтным данясенні ад 13 лютага 2008 года, нібыта адпраўленым ўраду ЗША амбасадарам гэтай краіны ў Беларусі Карэн Сцюарт, пералічаны аб'екты на тэрыторыі краіны, якія ўяўляюць па версіі амерыканскіх дыпламатаў, патэнцыйную пагрозу бяспецы. Гэта нафтаправод «Дружба», газатранспартная сістэма і інстытут ядзерных даследаванняў "Сосны".
У выпадку паломкі нафтаправода «Дружба» альтэрнатыўныя трубаправоды не змогуць поўнасцю забяспечыць еўрапейскі попыт, гаворыцца ў дэпешы. У выпадку доўгатэрміновага перабою паставак газу праз Беларусь па газаправодзе «Ямал - Еўропа» і магутнасцях "Белтрансгазу" Еўропе будзе нанесены значная эканамічная шкода. Што тычыцца аб'яднанага інстытута энергетычных і ядзерных даследаванняў "Сосны", то там, па дадзеных аўтара дэпешы, захоўваецца значная колькасць ядзернага паліва, прызначанага для даследаванняў. Праблемы з бяспекай, з якімі сутыкнуўся інстытут, на думку амерыканскага дыпламата, падобна тым, якія былі ў аналагічных расійскіх аб'ектаў гадоў дзесяць таму.
Згодна з данясеннем, «Сосны» наведвалі прадстаўнікі Міністэрства энергетыкі ЗША, імі "была вывучана магчымасць супрацоўніцтва па стварэнні належнай нарматыўнай базы для лепшай абароны ядзерных матэрыялаў".
У іншай дэпешы, ад 5 снежня 2007 года, пад грыфам «канфідэнцыйна» і за подпісам нібыта часовага паверанага ў справах ЗША Джонатана Мура, гаварылася аб магчымасці прызначэння прэм'ер-міністрам Беларусі Пятра Пракаповіча, які тады ўзначальваў Нацбанк. Яго характарызавалі як «даўняга сябра блізкага кола Аляксандра Лукашэнкі» і сцвярджалі: Пракаповіч «спалучае некаторую ступень прафесіяналізму з кіраўнічымі здольнасцямі з адсутнасцю амбіцый і поўнай адданасцю Лукашэнку. Гэты камплект рысаў можа зрабіць яго ідэальным кіраўніком ўрада ў вачах дыктатара, асабліва ў сувязі з тым, што Беларусі ў найбліжэйшыя месяцы трэба будзе сутыкнуцца з эканамічнымі цяжкасцямі».
