Прароцтва Генры Кісінджэра 7

У сваім апошнім артыкуле Уладзімір Пуцін, разабраўшыся з падступнымі планамі ЗША, якія саманадзейна хочуць быць непераможнымі, раптам паведаміў: «Нядаўна ў мяне адбылася гутарка з Генры Кісінджэрам (сустрэча адбылася 20 студзеня ў Доме ўрада — А. К.). Мы з ім сустракаемся рэгулярна. І я цалкам падзяляю тэзіс гэтага вялікага прафесіянала аб тым, што ў перыяды міжнароднай турбулентнасці цеснае і давернае ўзаемадзеянне Масквы і Вашынгтона асабліва запатрабаванае». А мы ж, прызнацца, думалі, што ў перыяды турбулентнасці менавіта ўзаемадзеянне Масквы і Вашынгтона якраз і не запатрабаванае… Прагучала гэта заўвага, якое супярэчыць усім сказаным, дакладней, напісаным раней ваяўнічым словам, прыкладна як рэпліка Воланда з нагоды яго сняданку з Кантам: «Бо казаў я яму тады за сняданкам: «Вы, прафесар, воля ваша, не надта складна прыдумалі! Яно, можа, і разумна, але дужа незразумела. З вас смяяцца будуць».

Па-чалавечы можна зразумець гонар кандыдата ў прэзідэнты — не з Зюганавым жа стары Кісінджэр сустракаецца, а з Пуціным. Але досыць павярхоўнага знаёмства з біяграфіяй былога дзяржсакратара, якога адзін з яго ізраільскіх партнёраў і былых вучняў неяк справядліва назваў найлепшым міністрам замежных спраў стагоддзя, каб зразумець:

Кісінджэр для вырашэння практычных задач і фармулявання тэарэтычных высноваў гатовы сустракацца хоць з д’яблам проста ў апраметнай.

З дзіўнай у іх становішчы усмешкай, прамым разумным позіркам, арнаментаваным дарагімі акулярамі, бездакорна апрануты, элегантны як раяль, у класічным цёмна-сінім гарнітуры, ён аднолькава лёгка працягваў руку і Брэжневу, і Чжоў Эньлаю, і арабскім каралям, і ізраільскім лідарам, і, прашу прабачэння, Аляксандру Руцкому. Аднойчы ён ад лішку пачуццяў расцалаваў Голду Мэір, дык старая перайграла яго па частцы дасціпнасці, у якім Кісінджэр незвычайна моцны:

«Я думала, вы цалуецеся толькі з Ясірам Арафатам».

Так што няма нічога дзіўнага ў тым, што Генры (у даамерыканскім юнацтве — Хайнц) сардэчна вітае калегу Пуціна, па-бацькоўску паляпваючы яго левай рукой па правай.

Проста, у адрозненне ад большасці прадстаўнікоў расійскага насельніцтва, стомленага дванаццацігадовым мільганнем вобразу правадыра,

Пуцін цікавы Кісінджэр як рэдкі асобнік у яго унікальнай калекцыі сусветных лідэраў, дыктатараў і дэмакратычных кіраўнікоў.

Толькі не трэба думаць, што Кісінджэр вялікі прыхільнік талентаў нашага былога-будучага прэзідэнта. Тады трэба будзе прызнаць, што з Леанідам Ільічом яго звязвалі значны больш блізкія адносіны. Аднойчы Кісінджэр прасіў перадаць савецкаму прадстаўніку ў ААН Якаву Маліку, каб той асабліва не выпендрываўся: «Яго Брэжнеў цалаваў у вусны? А вось мяне цалаваў». Генеральны сакратар быў да такой ступені ўпэўнены ў прыхільнасці да яго Кісінджэра, што нават звазіў яго ў Завідава на паляванне на дзікоў з драўлянай вышкі. А дзяржсакратар пакінуў у сваіх класічных трохтамовых мемуарах праніклівыя, халаднавата-натуралістычныя, амаль энтамалагічныя заўвагі аб Брэжневе, адзначыўшы, у прыватнасці, яго дзіўную манеру падчас гутаркі кудысьці знікаць і надзвычай нервова паліць. Аднойчы Брэжнеў не пачаў размову, перш чым не наладзіў у сябе ў кабінеце цацачную гармату. Якога ліха было весці з ім перамовы пасля ўсяго гэтага? І нічога, Кісінджэр браў і не такія крэпасці — адны в’етнамскія і палестынскія таварышы чаго каштавалі…

Дык вось у першым томе («Гады ў Белым доме») тых жа мемуараў ёсць характэрнае разважанне Генры Кісінджэра аб тым, што ніводны савецкі лідар не вырашыў праблему мірнага пераемніцтва: правадыры або паміралі на працоўным месцы, не пакідаючы сваёй пасады, або сыходзілі ў выніку чагосьці накшталт дзяржаўнага перавароту: «Рэпутацыя ні аднаго савецкага лідэра, акрамя Леніна, не перажыла яго смерць».

Гэтыя радкі напісаныя, натуральна, да гарбачоўскай перабудовы, першы том мемуараў ўбачыў свет у 1979-м, таму былы дзяржсакратар яшчэ не ведаў, што і рэпутацыя Леніна апынецца развянчанай.

Бо сапраўды. Сталін перайграў і ізаляваў Леніна — фактычна яго прыход да абсалютнай улады быў унутрыбальшавіцкім пераваротам.

Хрушчоў не пакінуў ад рэпутацыі Сталіна анічога. Як казала на XXII з’ездзе партыі старая бальшавічка Дора Абрамаўна Лазуркіна, абгрунтоўваючы вынас цела генералісімуса з Маўзалею: «… нашаму добраму, прыгожаму Уладзіміру Ільічу, самому чалавечннаму чалавеку, нельга быць побач… са Сталіным». Далей у стэнаграме рэпліка Хрушчова: «Правільна!» І натуральна бурныя, працяглыя апладысменты.

Кастрычніцкі, 1964 году, пераварот знішчыў і рэпутацыю Хрушчова, які ўвайшоў у гісторыю ў якасці «валюнтарыста» (Джабраіл з «Каўказскай палонніцы», 1966 год: «У маім доме папрашу ня выказвацца»).

Гарбачоўская перабудова знішчыла рэпутацыю, і без таго не бліскучую, Брэжнева. (Пакінем у баку занадта імклівую, як «Формула-1», гонку на лафетах таварышаў Чарненкі і Андропава, якая толькі пацвердзіла тэзіс Кісінджэра пра смерць на працоўным месцы.)

Праз некалькі гадоў Ельцын літаральна вымусіў Гарбачова пакінуць яму сваё крэсла.

Не прайшло і дзесяцігоддзя, як Ельцын добраахвотна пакінуў свой кабінет і сказаў, апрануты ў паліто і зімовую шапку, нязграбныя, але ўвайшоўшыя ў гісторыю словы: «Беражыце Расію!» Пуцін ужо тады ўмеў выдатным чынам спраўляцца з асобай, хоць усё роўна было відаць, што ён крыху хвалюецца.

Пуцінская эра стала часам бязлітаснай дыскрэдытацыі Гарбачова і Ельцына.

Мядзведзеў 24 верасня вырашыў не чакаць суду свайго былога і будучага патрона і паспяшаўся прэвентыўна дыскрэдытаваць сам сябе.

Страшна падумаць аб помсце гісторыі.

Пра тое, што стане з рэпутацыяй Пуціна, з якой ужо цяпер адкрыта і вельмі вынаходліва смяецца адукаваны клас Расіі, яшчэ праз шэсць гадоў.

Яму трэба будзе працягнуць неўвядальную лінію дыскрэдытаваных правадыроў Расіі, якую напрарочыў Кісінджэр.

Верагодна, нармальнае жыццё ў нашай краіне пачнецца роўна тады, калі прароцтва Генры Кісінджэра перастане дзейнічаць, калі на спакой сыдзе, не затрымаўшыся на доўгія дзесяцігоддзі, папулярны і сумленны лідар. Пры гэтым ён не будзе змешчаны сваімі ж таварышамі, не сканае у разгар працы праведнай і не стане чапляцца за ўладу да мазалёў на пальцах, а з энтузіязмам зойме, напрыклад, прафесарскую кафедру.

Вось дык зажывем!

Андрэй Калеснікаў, gazeta.ru

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй ананімна і канфідэнцыйна? Пішыце рэдактару «Нашай Нівы» ў ТГ