43-гадовы нямецкі пісьменнік Марцін фон Арндт напісаў раман «Кастрычніцкая плошча» (2012).
Дзеянне ў рамане, дзе скрыжаваліся дэтэктыўная, любоўная і палітычная сюжэтныя лініі, разгортаваецца ў Беларусі.У цэнтры кнігі — беларуска-венгерская сям’я з досыць разгалінаваным генеалагічным дрэвам і неўпарадкаванымі сэксуальнымі сувязямі.
Беларусь вачыма галоўнага героя Васіля гэта: глухая правінцыя з мужчынамі-алкаголікамі і жанчынамі, што любяць гуляць у карты; вывучэнне роднай мовы як замежнай; кпіны з прэзідэнта, які «па волі Ўсявышняга ўзяў усё кепскае з сацыялізму і капіталізму, старанна змяшаў і назваў гэта Беларуссю»; безвыніковыя спрэчкі «тутэйшых» з сябрамі-апазіцыянерамі; адсутнасьць планаў і перспектываў.
Як даводзіць сам аўтар, жыцьцёвая пазіцыя Васіля, ягоныя стома і расчараванне, уласцівыя многім маладым мужчынам з розных краінаў Усходняй Еўропы. Сам аўтар нарадзіўся ў Венгрыі, а ў Беларусі быў двойчы. Напачатку 1990-х краіна ўразіла Марціна фон Арндта атмасферай эйфарыі — ён наведаў Беларусь, якая толькі што атрымала незалежнасць, разам са сваім музычным гуртом. Другім разам літаратар завітаў да нас у 2008 годзе, і зноў быў шакаваны — на гэты раз тым, што не пазнаў краіну. Тады Марцін меў стасункі не толькі з беларускімі апазіцыянерамі, але і са спецслужбамі РБ, якія звярнуліся да яго наўпрост на роднай мове, кораценька, без ціску, паведаміўшы, што ведаюць, хто ён і адкуль.
Штуршком да напісання кнігі стала фраза, пачутая ад беларуса.Малады апазіцыянер, які знаёміў Марціна з Мінскам, прамовіў мімаходзь: «А вось гэта — месца, дзе нас перыядычна збіваюць пасля выбараў». Марцін на ўсё жыцьцё запомніў словы беларускага сябра і інтанацыю, з якой яны былі прамоўлены.
Нямецкія крытыкі станоўча адгукнуліся на раман «Кастрычніцкая плошча»: яны палічылі ўдалым спалучэнне камічнага і трагічнага, а таксама адзначылі выдатны палітычны складнік і трывалы дэтэктыўны сюжэт кнігі.
Тое, што для замежнікаў ёсьць цікавая сучасная літаратура, для беларусаў — штодзённая гаркавая рэчаіснасьць.
