Абмовімся адразу: гэтым рэпартажам мы не хочам закрануць пачуцці вернікаў людзей. Вера тут ні пры чым. Сітуацыя, якая склалася на вуліцы Выгоцкага ў былым пасёлку Навінкі, цалкам зямная. Жыхароў некалі ціхага квартала падверглі стандартнай мінскай працэдуры пад назвай «ушчыльненне». Іх пазбавілі вольнай прасторы, зеляніны, сонца. Бетонныя скрынкі падбіраюцца да жылых дамоў упрытык. Знаёмая гісторыя? Але ёсць у гэтага канфлікту асаблівасць, якая вылучае яго з шэрагу іншых. Людзей на Выгоцкага выціскаюць не АМАП, не Акадэмія МУС і нават не багаценькія інвестары з Ірана.
Квартал у Навінках «захапіў» праваслаўны манастыр.
Усё пачалося з «часовенкі». Некалькі гадоў таму, калі Навінкі яшчэ былі пасёлкам, а ў пачатку вуліцы Выгоцкага працаваўЛюдзі з радасцю пагадзіліся. У Бога яны вераць, нядзельныя службы наведваюць.міні-рынак , святары звярнуліся да грамадзян з прапановай пабудаваць у раёне невялікую цэркаўку.
На календары 2012: тую «часовенку» ужо і не адшукаць. Наймагутнейшы комплекс збудаванняў
Каля дома № 1 па вуліцы Выгоцкага сядзяць пенсіянеркі. Па невялікай вулачцы, зусім побач з маленечкай дзіцячай пляцоўкай, едуць машыны. Адна, другая. Сярод іх уседарожнік.
— Бацюшкі тут «лятаюць» на такіх хуткасцях, што ўнукаў баімся на вуліцу адпускаць, — кажа адна з бабулек. — Для нас, мясцовых жыхароў, прасторы на Выгоцкага ўжо няма. І дапамогі прасіць няма ў каго. Чыноўнікі заплюшчваюць вочы. Манашкі нешматслоўныя: «На ўсё воля Божая».
Манастырскі комплекс разрастаўся павольна і дзелавіта. Размашыста.
Тут і храм, і непасрэдна жылая частка з кельямі. Тут жа вытворчасць, гаспадарчыя карпусы, капліцы, кацельні, трансфарматарная і помпавая станцыі…
Будаўніцтва не завершана. На плане, вывешаным на адным з будынкаў, бачны маштаб работ. Больш чым на 40 метраў ўзвысіцца над кварталам надваротная званіца…
— Тут калісьці быў
Цяпер на пляцоўцы разгружаюць фуры. Манастыр прадае свініну, робіць лекі. Гандаль ідзе бойка. Начамі грузавікі дымяць каля нашых вокнаў…
На тэрыторыі манастыра нядаўна адкрылася кафэ
Па сутнасці, гэта асобны квартал, які жыве сваім уласным ўтульным жыццём. І выглядае ён, як можна было б сказаць, калі б справа не датычылася рэлігіі, цалкам
Смутак у іх голасе, зрэшты, з’яўляецца далёка не таму. У мінулым годзе манастыр пачаў будаўніцтва яшчэ двух аб’ектаў: Дома паломнікаў і нядзельнай школы.
— Нам казалі, што будынкі будуць двухпавярховымі, але ўжо вымалёўваецца 5 паверхаў. Жылы двор скараціўся да мінімуму. «На ўсё воля Божая», — парыруюць ў манастыры.
Далей — больш. Пад вокнамі дома № 1 будаўнікі зараз капаюць катлаван пад будаўніцтва манастырскага «выставачнага цэнтра». А яшчэ нядаўна на гэтым месцы быў шыкоўны парк. Ірына, прадстаўнік ініцыятыўнай групы, паказвае нам фотаздымкі…
— Усё дрэвы высеклі. Калі мы пыталіся ў манастыры, што ж гэта такое вы робіце, нам сказалі:
«Гэта не ваша зямля, а Божая».
Як жыць ўшчыльную з выставачным цэнтрам, без сонца і святла? Людзі не ведаюць.
— Мы трапілі ў бязвыхадную сітуацыю. Калі вас ўшчыльняюць дамамі для спецназа, то вы можаце гэтаму нешта супрацьпаставіць. Хоць бы суседзі будуць на вашым боку. Але што рабіць, калі зямлю захапіў манастыр? Мы змагаемся ўжо шмат гадоў, усё без плёну.
У раённай адміністрацыі разводзяць рукамі — гэта ж царква, добрая справа. Нас ужо ледзь не «сатаністамі» называлі. Зразумейце, мы не супраць царквы, мы верым у Бога. Але жыць далей у такіх умовах невыносна.
Але і гэта не ўсё. Ходзяць чуткі, што два дамы па Выгоцкага неўзабаве і зусім знясуць. Дом № 1, лічаць людзі, папросту не вытрымае актыўных работ па будаўніцтву выставачнага цэнтра з падземным паркінгам.
— Тады дом могуць прызнаць аварыйным, а нас рассяліць. Вядомая схема! Ужо зараз жыхары баяцца рабіць рамонт. Хтосьці спрабаваў прадаць тут кватэру, але ў рыэлтарскіх агенцтвах адмовіліся займацца здзелкай. Усе разумеюць, да чаго прывядзе пашырэнне манастыра…
Бясконцыя скаргі ў інстанцыі не прынеслі нічога. Аднойчы прыехала тэлебачанне. Пасля кароткага сюжэту вядучы паздзекаваўся: «Што з іх узяць, людзі жывуць у Навінках…»
— У каго з работнікаў выканкама ўстане рука не ўзгадніць нешта для БПЦ? Да таго ж, пагаворваюць, грошы тут маскоўскія, — кажа жыхарка дома Ала Аляксандраўна. — Па сутнасці, мы назіраем звычайны бізнэс пад крыжам. А мы тут — лішнія.
У апошнім сваім звароце на імя прэзідэнта даведзеныя да роспачы людзі напісалі: яны адмаўляюцца ўдзельнічаць у парламенцкіх выбарах 2012 года:
—
Мы, жыхары жылога раёна Навінкі (былы пасёлак Навінкі) горада Мінска, адмаўляемся ад удзелу ў парламенцкіх выбарах у сувязі з тым, што адкрыта парушаюцца нашы канстытуцыйныя правы.Ствараецца меркаванне, што мы жывем у нейкай чужой краіне. Дзяржаве мы не патрэбныя, і для нас не дзейнічае Канстытуцыя і законы РБ… Спакон вякоў манастыры ствараліся на ўскраінах паселішчаў, далей ад свецкай мітусні, — сказана ў лісце. — А што цяпер адбываецца? Манастыр проста навязвае сябе жыхарам. Ды і мясцовая ўлада пайшла ў падполле».
Што скажа людзям ўлада? Напэўна тое, што і звычайна. Адміністрацыя Цэнтральнага раёна штампуе тыпавыя адказы: «Участкі будаўніцтва размешчаны на тэрыторыі культавай забудовы, вызначанай у адпаведнасці з праектам дэталёвага планавання жылога раёна «Паўночны». Нормы не парушаюцца.
«Дамы грамадзянаў зносіць не будзем. Гэта абсалютнае трызненне, ды і занадта дарагое задавальненне, — коратка пракаментавалі ў аддзеле будаўніцтва манастыра. — Наогул жа гэта не наша кампетэнцыя. Мы ўсе робім згодна з заканадаўствам. Атрыманыя ўсе патрэбныя дакументы.
А дазвол на праектаванне корпуса паломнікаў, выставачнага цэнтра і нядзельнай школы даваў асабіста Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка. Каб не атрымліваць зямлю па аўкцыёну, мы звярнуліся да кіраўніка дзяржавы.Таму што вышэй, чым прэзідэнт, у нашай краіне нікога няма. І людзі гэта выдатна ведаюць.
