Зьмiцер Бартосiк. БЯСКОНЦАЯ ГАРА

Бясконцая гара

Памятаю, нехта казаў, што ўсё самае значнае й цiкавае звычайна канцэнтруецца ў сталiцах. Напэўна, той нехта быў не беларус. Бо беларус, нават самы савецкi, ведае, што госьця свайго цi то з Арбата, цi то з Манмартра трэба везьцi у Мiр, Нясьвiж цi Белавескую пушчу. Адным словам, далей ад Менскай кальцавой дарогi. Туды, дзе яшчэ нешта захавалася. I мне таксама з надыходам лета карціць часьцей прарываць тое кола.

А куды накiравацца вандроўнiку, як не на самую высокую кропку краiны. У Беларусi гэта Сьвятая гара. Зь лiтаратуры я даведаўся, што вышыня яе 345 мэтраў над узроўнем мора. Што ў 58-м годзе яе перайменавалi ў гару Дзяржынскую. I што ўвогуле знайсьцi яе даволi няпроста, нягледзячы на тое, што знаходзiцца яна ўсяго за 30 кiлямэтраў ад сталiцы. Сябры яшчэ болей напусьцiлi туману. Ад адных я чуў, што гэта амаль беларускi Эвэрэст, вяршыня якога патанае ў шэрым крывiцкiм небе. Iншыя ж казалi, што вышэйшая кропка не абавязкова павiнна мець выразныя схiлы й крутыя ўздымы. Але ўсё гэта толькi распальвала маю цiкавасьць.

Была i яшчэ адна абставiна не без iнтрыгi, пра якую даведнiкi маўчалi. Памiж Балтыйскiм i Чорным марамi ёсьць толькi адна кропка, адкуль яны абодва могуць быць патэнцыяльна бачныя — гара Сьвятая.

I я яе ўбачыў. Праўда ня так хутка, як думалася. Гара гуляла са мною ў хованкi. Нягледзячы на тое, што я быў узброены мапаю й дакладна даехаў да месца. Я стаяў пасярод панылага й бязьлюднага краявiду вёскi Скiрмунтава й мала што разумеў. Праваруч ад мяне быў калгасны ток, а леваруч — альбо разваленая, альбо недабудаваная МТС. Неўзабаве з машына-трактарнае станцыi паказалiся людзi — два пахмурныя калгасьнiкi. У якiх я й запытаўся аб славутасьцi iхнай мясьцiнкi. Пару хвiлiнаў калгасьнiкi дзiвiлiся: «Дык Вы аж з самога Менску прыехалi?» Нарэшце да iх дайшло, навошта мяне занесла сюды «аж з самога Менску». «А, дык Вам гара тая трэба? Ды вунь яна, за плотам», — махнулi ў бок МТС калгасьнiкi ды пашыбавалi па сваiх калгасных справах.

Перабраўшыся цераз плот, я ўбачыў даволi алегарычную карцiну. Пасярод двара, заваленага праржавелымi трактарнымi карданамi ды згнiлымi шынамi камбайнаў узвышаўся пагорачак зь пясочку вышынёй з чалавечы рост. На пагорачак быў зацягнуты гранiтны камень, надпiс на якiм абвяшчаў, што гэта й ёсьць «Гара Дзяржынская. Найвышэйшая кропка Беларусi». Гэткая «магiла невядомага калгасьнiка», палеглага ў бiтве за ўраджай. Я залез на вяршыню, стаў на камень, азiрнуўся навокал... I ўсё зразумеў. Надпiс на каменi хлусiў толькi часткова. Пада мною сапраўды была гара Дзяржынская. Толькi лiчба хлусiла. Гару Дзяржынскую насыпалi пад свой рост i маштаб тыя, хто не знайшоў, ды нiколi й не шукаў гары Сьвятой. Якая нарэшце адкрылася. Цiкава, я ледзь не гадзiну калясiў па яе спакойных схiлах. Яе паўночны, балтыйскi бок быў накрыты шчыльным непраглядным лесам. Затое з паўднёвага, чарнаморскага, мне адкрываўся можа самы бясконцы далягляд з бачаных мною ў жыцьцi. Чым не беларускi цэнтар сусьвету? Месца для храма цi статуi Збавiцеля... Прастаяўшы над беларускiм бяздоньнем колькi хвiлiн, я лёгка саскочыў зь пясочнай дзяржынскай гары на беларускую зямлю. Наўрадцi я буду стаяць на ёй больш цьвёрда пасьля гэтага паломнiцтва. Але, зрэшты, хто ведае. Калi верыць старым назвам. Цiкава яшчэ тое, што вяртаючыся ў сталiцу, я так i не заўважыў, дзе тая гара сканчаецца.

Зьмiцер Бартосiк

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0