Весткі зь Вільні
А мы ўсё Вільнюс, Вільнюс...
Літоўцы вырашылі ў афіцыйнай мове памяняць назвы гарадоў Калінінградзкай вобласьці на традыцыйныя літоўскія. Савецк будзе цяпер называцца Тільже, Нёман — Рагайне, а сам Калінінград — Караляўчяй. Гэтак, паводле пастановы дзяржаўная камісіі літоўскай мовы, будуць цяпер аб’яўляць на вакзалах, пісаць на дарожных паказальніках, мапах і г.д. А яшчэ літоўскія дэпутаты хочуць браць чынны ўдзел у міжнародным абмеркаваньні лёсу самой Калінінградчыны, якую яны лічаць сваёй зямлёй. Маўляў, пасьля Пацдамскай канфэрэнцыі мінула 50 гадоў, на якія Калінінград аддалі Расеі, і цяпер пара вырашаць па справядлівасьці. Асноўныя прэтэндэнты на колішні Кёнігсбэрг — немцы і палякі. Трэба згадаць, што і ў старой беларускай традыцыі Калінінград называўся прыгожым словам Каралевец. Але што казаць, калі ў нас няма ні такой дзяржаўнай моўнай камісіі, як у літоўцаў, дый уласную старую сталіцу Вільню беларусы называюць Вільнюсам.
Фашысты пачынаюць з рэфэрэндумаў
Літоўскае міністэрства юстыцыі восьмы раз адмовіла ў рэгістрацыі Саюзу Нацыянал-Сацыялістычнага Адзінства. Для прэсы ў краіне, дзе звычайна мала чаго здараецца, гэта сталася нагодаю зрабіць інтэрвію зь лідэрам літоўскіх фашыстаў, які завецца Міндаўгас Мурза. На пытаньне, што мусіў бы найперш зрабіць прэзыдэнт Літвы, Мурза адказаў: правесьці рэфэрэндум, які б даў яму большыя паўнамоцтвы. Выглядае, што літоўскі фюрэр цалкам ухвальна ставіцца да Лукашэнкі, які, стаўшы прэзыдэнтам, так і зрабіў — пачаў з рэфэрэндуму і забраў сабе ўсю ўладу ў краіне.
І нават некаторыя сяляне...
29 верасьня споўнілася 470 гадоў з дня, калі ўступіў у дзеяньне Першы Літоўскі Статут. З гэтай нагоды ў друку зьявілася інтэрвію прафэсара Станісловаса Лазуткі, галоўнага рэдактара акадэмічнага выданьня Статуту. На пытаньне пра мову, на якой быў напісаны Першы Статут, сп.Лазутка сказаў: «Мяркую, што назва «старабеларуская мова» — найбольш адпаведная з гледзішча гістарычнага і этнаграфічнага. У XVI ст. у пісьменстве Вялікага Княства Літоўскага ўжываліся таксама іншыя мовы — лацінская і польская — аднак афіцыйнай дзяржаўнай мовай заставалася старабеларуская. Гэта была мова Паноў Рады, соймаў, судоў і ўвогуле грамадзкага жыцьця. Баярства Вялікага Княства, жыхары гарадоў а нават некаторыя сяляне ведалі гэтую мову і паслугаваліся ёю». Як жа трэба было ўсяму зьмяніцца, калі сёньня беларускую мову ведаюць найперш «некаторыя сяляне»!
