Спасіба за пялямені!
“Наўгародзкі мясны двор” заваліў менскія гастраномы расейскімі пяльменямі ў ружовых пачках, усе надпісы на якіх дубляваліся па-беларуску. Адухоўленае такой павагай, ТБМ неадкладна даслала ў Ноўгарад ліст, у якім “падтрымала добры пачын вытворцаў і выправіла недакладнасьці і памылкі”. Апошніх, дарэчы, ніяк ня менш за 14.
Чаму ж гэткая мядзьведзяватая ветлівасьць выклікала такі імпэт? Калі абстрагавацца й не ўспрымаць нас як нас і Расею як Расею – ды што тут гэткага? Звычайная зьява — інфармацыя пра прадукт падаецца на мове краіны, дзе ён прадаецца. Так мае быць. Гэта адпавядае міжнароднай практыцы ды элемэнтарнай этыцы. І дзякаваць імпартэру за такую ласку – тое самае, што вітаць воплескамі прыезд сьмецьцявоза. Тым больш, што памылкі – папросту жахлівыя: “пялямені” “энергетычна каштаўнасць” альбо “хаваць пры тэмпературы”. Дый пяльмені беларускія нашмат смачнейшыя!
Так выглядае справа з пункту гледжаньня здаровае лёгікі, якая, аднак, не спрацоўвае, калі гаворка йдзе пра Расею, якой мы пагарджаем і баімося, як затурканы гома саветыкус – непрадказальнага суседа-уркагана, якому закон не пісаны – можа бутэльку паставіць, а можа і жонку згвалціць.
Гаворка йдзе не пра рэальную РФ, а пра Расею, якая існуе ў нашым уяўленьні, на якую так зручна сьпісваць нашую ўласную баязьлівасьць, нежаданьне даваць сабе рады і адсутнасьць самапавагі. Геніяльны ППРБ здолеў адчуць гэтую струнку народнай душы й сьвядома дазволіў сьпіхнуць на сябе адказнасьць за нашае ўнутранае бязладзьдзе й духоўную нішчымніцу. І панёс гэты цяжар на сьвет цэлы. Дазволіў нам адкласьці на далёкую гістарычную пэрспэктыву памкненьне “людзьмі звацца” (чаму перад прыбалтамі такая праблема ніколі не паўставала?) – і зьвязаную з гэтым адказнасьць.
Мы дагэтуль жывем ва ўяўнай краіне, дзе пануе права сілы, дзе можна забіць – і ўсе будуць маўчаць, дзе ніхто нікому нічога ня вінны. Прычым АМОН, “палатка”, нават Лукашэнка – адыгрываюць тут другасную ролю. Нічога б яны не зрабілі, каб мы, у большасьці сваёй, ім не дазволілі, каб сваёй штодзённай няўпэўненасьцю, канфармізмам, які прымушае нас пераходзіць на расейскую ў мясным аддзеле гастраному (або, у выпадку скрайняга патрыятызму, “падшукваць нэўтральныя выразы”), не пацьвердзілі, што жадаем жыць менавіта пры такім палітычным ладзе. Гэткая няўпэўненасьць ва ўласнай вартасьці, запабеглівая ўсьмешачка на вуснах, адсутнасьць самапавагі выклікаюць абыякавае стаўленьне да справы, якую робіш, – менавіта таму столькі халтуры ў нашай навуцы, культуры, палітыцы. Таму й ня маем вынікаў і мусім па-дзіцячаму радавацца пры кожным сутыкненьні з элемэнтарнай чалавечай ветлівасьцю, не здагадваючыся, што яна мусіць быць нормай жыцьця.
Сяргей Мікулевіч
