Малдова ў цемры
У сераду ўвечары поўнач Малдовы ахінула цемра. Некалькі местаў на 18 гадзінаў засталіся без электрычнасьці. Дэпутат-камуніст Валянцін Драган адразу залямантаваў: ”дывэрсія”. Сьпікер Яўгенія Астапчук (таксама камуністка) лічыць, што праблема ў тым, што людзі ня маюць, чым плаціць за сьвятло. З чаго пачнуць малдоўскія камуністы: з пошуку “шкоднікаў” ці падвышэньня ладу жыцьця свайго народу?
У малдоўскім парлямэнце ходзяць чуткі: кажуць, што камуністы адновяць перад будынкам парлямэнту (былым ЦК кампартыі Малдовы) помнік Марксу і Энгельсу, пераймянуюць праспэкт Стэфана Вялікага і плошчу Вялікага нацыянальнага сходу ў праспэкт і плошчу Леніна ды да 22 красавіка (зьезду партыі камуністаў Малдовы і 131-й гадавіны з дня нараджэньня чырвонага дыктатара) перавязуць туды з ВДНГ помнік “правадыру”.
25 лютага Малдова ператварылася ў палігон для “чырвоных” – камуністы перамаглі на датэрміновых парлямэнцкіх выбарах, атрымаўшы 71 месца ў парлямэнце з 101. Малдова, у адрозьненьне ад Беларусі, парлямэнцкая рэспубліка, і, атрымаўшы кантроль над парлямэнтам, камуністы гарантавана забясьпечылі сабе ўладу на бліжэйшыя гады. Дзеля таго, каб абраць прэзыдэнта, патрэбны 61 голас, 68 – дзеля зьмяненьня канстытуцыі, 51 – дзеля прызначэньня ўраду.
На мінулым тыдні парлямэнтары абралі сабе сьпікера, дакладней – сьпікерку Яўгенію Астапчук. Камуністычная большасьць галасуе адзінагалосна, і Яўгенія атрымала 72 галасы. Нічым асабістым яна раней не вылучалася – відаць, камуністы хочуць мець паслухмянага сьпікера. Спн.Астапчук адразу выдала першую партыйную абяцанку-цацанку: “Мы так уздымем эканоміку, што ў кожнай малдаванскае гаспадыні на кухні будуць стаяць аўтаматы”.
Яўгенія зь беларускім прозьвішчам прыйшла на месца Думітру Дзякава, чалавека, які быў цесна зьвязаны зь Беларусяй. Раней у Малдоўскім унівэрсытэце не было факультэту журналістыкі, і кіраўніцтва МССР адсылала “найлепшых зь лепшых” вучыцца на журфак БДУ. Быў сярод іх і Дзьмітры Дзякаў. Малдаване вучыліся старанна, а Дзьмітры нават падпрацоўваў перакладчыкам падчас спаборніцтваў па барацьбе, калі ў БССР прыяжджала дужа моцная на той час румынская зборная. Вярнуўшыся на радзіму, ён крыху “малдаванізаваў” сваё ймя ды даслужыўся да сьпікера. Іншыя малдаване з БДУ таксама пазаймалі важныя пасады на радыё ды тэлебачаньні, у газэтах.
Пасьля чырвонага рэваншу іншыя фракцыі парлямэнту знаходзяцца ў лёгкім трансе – камуністы ставяцца да “Альянсу Брагіша” (былога прэм’ера, чыя кааліцыя атрымала толькі 19 мандатаў) ды Хрысьціянска-Дэмакратычнае Народнае Партыі (11 месцаў у парлямэнце) па прынцыпе “не жадаеце супрацоўнічаць – ня трэба, бяз вас абыдземся”. Ніхто не сумняецца ў тым, што 4 красавіка прэзыдэнтам Малдовы парлямэнт паставіць камуніста Ўладзімера Вароніна. Журналісты зарыентаваліся хутчэй за апазыцыянэраў, зразумеўшы, што толькі марнуюць свой час на паседжаньнях парлямэнту, бо ён ператварыўся ў вярхоўны савет савецкіх часоў. Галоўнае – прысутнічаць на пленумах ЦК ПКМ, чые рашэньні дублююцца дэпутатамі. Бліжэйшы час пакажа, ці застанецца Малдова незалежнаю, ці памкнецца на вараным кані ў белрасейскі саюз.
Алесь Кудрыцкі
