пакаленьне “Next”
Аўтобус № 14
Мы стаім на прыпынку і чакаем. Мы чакаем аўтобус №10. Сьвецяцца фары, габарытныя ліхтары. Гэта ён, аўтобус, якога мы чакаем. Мацней стукае сэрца. Усё бліжэй бурчаньне матору і шоргат шынаў. І на самым бачным месцы — бела-чорная шыльда. Нібыта белы лебедзь, яна плыве сярод гэтага бруду і дажджу. Сьвежасьць. Адчуваньне рамантычнай узрушанасьці, якую падкрэсьлівае дождж. Зараз паедзем, зараз паедзем. Прыплюшчыўшы вочы, ловіш сьвятло фараў і з надзеяй скіроўваеш позірк на шыльду. А там! А та-та-тамммм… Нумар 14. Ізноў ты сярод бруду, і дождж б’е цябе па шчоках за легкавернасьць. Адчыняюцца створкі дзьвярэй аўтобуса. Там, у салёне, сьветла і цёпла, сядзяць людзі, і іхныя позіркі кажуць: “ Мы таксама некалі езьдзілі ў аўтобусе №10. Але цяпер мы іншыя”. Аўтобус №14 працягвае: “Я таксама некалі быў аўтобусам №10, але вось які лёс…” Пцысс! Зачыніліся створкі. “Бру, бру, брууд вакол. Паехалі адсюль, паехалі”.
Мы стаім і чакаем. Ня вытрымала дама ў акулярах. Запаліла цыгарэту. Маленькі агеньчык SOS. Ён гарыць пяць хвілінаў, калі моцна не нэрвавацца, але жанчына пыхкае без зацяжкі, і сыгнал SOS хутка зьнікне. Жанчына напружана думае, моршчыць лоб, мэханічна падымае і апускае руку з цыгарэтай, маленькі вогнік якой працінае цемру: “Прыйдзі”. Гасьне цыгарэта, але загараецца новы агеньчык — агеньчык надзеі. Габарытныя ліхтары. “Ці ты гэта, мой любы аўтобус №10? Я заўсёды цябе чакаю і верная табе, бо гэта ж ты едзеш, №10?” Усё бліжэйшы і бліжэйшы сылюэт аўтобуса. Фары. Шыльда. Хвілінку, дайце ўгледзецца... “Ага! А гэта я, аўтобус! Нумар чатырнаццаць!!! Бачу, вы нечым пакрыўджаныя? Нічога, бывае! Я таксама некалі быў аўтобусам №10. Ну і што з таго — як бачыце, прайшло!” — “Сыходзь!” — жанчына закрывае твар рукамі. “Бр, бру, бру, пру адсюль з усяе моцы”.
Рабочы, прыгладзіўшы даланёй валасы, непакоіцца: “Я адарваўся ад зямлі, дарваўся да гораду. Мой гарод, мой станок. Усё раблю рукамі, і ўсё ж мала мы ўзялі сёньня чарніла. Аўтобус №14, №14, №14. Мой нумар дзесяць. Чакаю і стаю тут колам. Во, згадаў, трэба паставіць плот на лецішчы. Учора піў, хапіла, а сёньня мала, мала ўзялі чарніла, вось таму так хвалююся з-за гэтага аўтобуса”. Агні! Габарытныя агні, а за імі яшчэ. Ну, брат, паехалі, калі гэта… Гэта? Угледзься. Упялься. Надзея. Не відаць нумару. Ну, мара, ну, дзесяць? Эх!.. “Ды свой я, толькі чатырнаццаты!” Бру, бру. Дзьверы — пцасс: “Сядай. Сьвятло, людзі — сядай. Я такі самы аўтобус, як і той, якога ты чакаеш. Я таксама быў аўтобусам №10. Сам-насам аўтобусам №10. Па насох дзьвярыма, бо ня ўлазілі…” Паехаў.
Так і жыцьцё: чакаеш, што вось прыйдзе твой шчасьлівы аўтобус №10, а прыходзяць ні тое ні сёе — нумары чатырнаццатыя. Людзей паболела. Ізноў агні. Гэта наш, мы пазнаём ягоны колер! Вочы-фары. Хіба магчыма пераблытаць?! Гэта наш у дошку! А як падміргвае! Во, во сюды... Бліжэй да мяне, забяры мяне з сабой, мой родны дзясяты! Ах! Жах! “Бры, бры, брыдка мяне бачыць, бо я чатырнаццаты! І я быў некалі дзясятым. Паверце, быў — паехалі!” Людзі пачалі непакоіцца. Экспансія аўтобусаў №14 працягваецца. Іх, чатырнаццатых, разьвялося! Снуюць туды-сюды. Зьдзек: “І я, і я, і я быў дзясятым!” Далонямі вушы закрываеш: “Не, не, не, я не дзясяты”. Адчуваеш: “Павер, павер, едзем, едзем, едзем” — “Дзе, дзе, дзе дзясяты? Ты, былы дзясяты, перайшоў у шэрагі чатырнаццатых, а хто ж будзе дзясятым, хто будзе крайнім?” — “Прабач, пабач, я ня крайні, я апошні і нумар дзесяць. Усіх забяру”. Цесна. Едзем. Нясьпешна паўзе, набірае хаду наш аўтобус №10: “Гм, яны ня ведаюць там, у салёне, але я таксама некалі быў чатырнаццатым”.
Мік Стунжак
