Архіў

Свой чалавек у камісіі

У склад камісіі па апытаньнях грамадзкай думкі пры Акадэміі навук разам з урадавымі сацыёлягамі ўвайшоў Леанід Міхейчыкаў зь БелаПАН. Кіраўнік НІСЭПД Алег Манаеў ад такога гонару адмовіўся.

Створаная камісія была пастановай Савету Міністраў яшчэ 31 траўня для “ўдасканаленьня ўмоваў правядзеньня і апублікаваньня апытаньняў грамадзкае думкі, якія адносяцца да грамадзка-палітычнае сытуацыі ў краіне, рэспубліканскіх рэфэрэндумаў ды выбараў”. Многія сацыёлягі расцэньваюць гэты крок як увядзеньне цэнзуры на сацыялягічныя дасьледаваньні. Урад жа спасылаецца на заходнюю практыку.

У камісію — рэдкі для Беларусі выпадак — увайшлі прадстаўнікі як дзяржаўных, так і недзяржаўных структураў. Ачоліў камісію небезьвядомы дэпутат палаты прадстаўнікоў Ігар Катляроў. Увайшлі ў яе “зоркі” беларускае сацыялёгіі: загадчык сэктару Інстытуту сацыялёгіі Яўген Бабосаў, дырэктар гэтага ж Інстытуту Георгі Явелькін, дырэктар Цэнтру сацыялягічных і палітычных дасьледаваньняў Давід Ротман, сакратар Цэнтравыбаркаму Мікалай Лазавік. Праўда, з 15 сяброў камісіі кандыдатура прадстаўніка Міністэрства інфармацыі застаецца вакантнай. Палажэньне пра дзейнасьць камісіі цяпер на зацьвярджэньні ў Міністэрстве юстыцыі. Гэтым дакумэнтам будзе рэглямэнтавацца парадак акрэдытацыі сацыялягічных службаў. Пасьля яго зацьвярджэньня ўсе сацыялягічныя службы змушаныя будуць праходзіць акрэдытацыю пры камісіі.

У праекце пастановы Саўміну пра яе стварэньне было агаворана, што акрэдытацыя неабходная на час правядзеньня выбараў ды рэфэрэндумаў. Аднак канчатковы варыянт пашырыў гэтую працэдуру і на ўсе сацыялягічныя апытаньні, датычныя грамадзка-палітычнае сытуацыі. Гэта азначае, што ўсе сацыялягічныя дасьледаваньні апынаюцца пад кантролем улады, бо “грамадзка-палітычная сытуацыя” — гэта нашае жыцьцё.

Ідэя заходняя

Сябар камісіі, кіраўнік сацыялягічнай службы “Люстэрка” кампаніі БелаПАН Леанід Міхейчыкаў сьцьвярджае, што камісія стваралася “паводле прыкладу аналягічных структураў, што існуюць на Захадзе, у прыватнасьці ў Францыі, якія вядуць акрэдытацыю на час выбараў і рэфэрэндумаў”.

Фактычна ў Беларусі ўводзіцца трохузроўневая сыстэма акрэдытацыі: для маркетынгавых службаў яна непатрэбная; да службаў, якія не даюць вынікаў апытаньняў у друк, — менш жорсткія патрабаваньні; да тых, хто дае, — больш жорсткія. Праект палажэньня прадугледжвае, што шанцы прайсьці акрэдытацыю маюць тыя службы, у складзе якіх ёсьць хоць адзін кандыдат сацыялягічных навук. “Гэта ўсё робіцца дзеля таго, каб кантраляваць вынікі сацыялягічных дасьледаваньняў. За некаторымі ня дужа сумленнымі службамі ён і патрэбны. Але ў нас ня самы лепшы кантроль — як бы ён не ператварыўся ў цэнзуру”, — гаворыць Л.Міхейчыкаў.

На сёньня ў Беларусі існуюць два дзясяткі сацыялягічных службаў, але назіраецца ўстойлівая тэндэнцыя да скарачэньня іхнае колькасьці — 4 службы (2 незалежныя, 2 дзяржаўныя) ужо спынілі сваё існаваньне. З увядзеньнем акрэдытацыі іх, трэба меркаваць, яшчэ паменее.

За Міхейчыкава вырашыў БелаПАН

Л.Міхейчыкаў ня згодны, што камісія абавязкова будзе выконваць загады ўлады. Хоць і не хавае, што “ініцыятыва сыходзіць ад улады, якая зацікаўленая праводзіць свае інтарэсы”. Але сам Л.Міхейчыкаў апынуўся ў камісіі не з уласнае ініцыятывы. За яго гэта вырашыла рада дырэктараў кампаніі БелаПАН, якая фінансуе дасьледаваньні службы “Люстэрка”. “Акрэдытацыю будзе атрымліваць не Міхейчыкаў, а кампанія БелаПАН. БелаПАН зацікаўлены атрымліваць максымум інфармацыі і выдаваць яе”.

Кіраўнік “Люстэрка” лічыць, што ў камісіі сабраліся “дастаткова кампэтэнтныя людзі”. “Ні пра кога зь іх нічога канкрэтна дрэннага сказаць не магу. Усе яны неблагія прафэсіяналы. Аднак, даючы інфармацыю, яны ня могуць яе інтэрпрэтаваць. А інтэрпрэтацыя — вельмі важны момант”.

Форма запалохваньня

Намесьнік дырэктара НІСЭПД Аляксандар Сасноў лічыць, што камісія створаная з мэтай “кіраваць інфармацыйным забесьпячэньнем насельніцтва ў часе выбарчых кампаніяў… Гэты працэс пачынаўся ня сёньня: яшчэ летась плянавалася ўнесьці зьмены ў закон аб выбарах якраз-такі ў сацыялягічным пляне. Не прайшло. Тады пайшлі шляхам стварэньня гэтае камісіі. Наступствы акрэдытацыі не прапісаныя; гэта, магчыма, будуць санкцыі супраць кіраўнікоў арганізацыяў, штрафы — будуць душыць сацыялягічныя службы, балазе ў нас заўсёды ёсьць магчымасьці душыць. Але цалкам задушыць сацыялёгію ўладзе ня ўдасца, рэальна ажыцьцявіць задуманае немагчыма. Я магу правесьці тэлефоннае апытаньне жыхароў Смаленску — хто мне забароніць, хіба ўсю тэлефонную сетку адключаць? Акрэдытацыя — гэта хутчэй форма запалохваньня. Можа, я перабольшваю сваё значэньне, але толькі-толькі НІСЭПД апублікаваў вынікі красавіцкага апытаньня, згодна зь якім рэйтынг Лукашэнкі рухнуў адразу ў паўтара разу, як 31 траўня выйшла першая пастанова Саўміну аб стварэньні камісіі”.

А.Сасноў падтрымлівае кіраўніка НІСЭПД, які адмовіўся ўвайсьці ў камісію. Крок кіраўніка службы “Люстэрка” сацыёляг ацаніў расейскай прыказкай: “Поскреби русского — увидишь татарина”. Выказаўся А.Сасноў і пра пэрсанальны склад камісіі: “Там сабраліся людзі, зь якіх можна віць любую вяроўку, у тым ліку і для таго, каб павесіцца самім. Што скажуць ім, тое яны і зробяць”.

Глеб Хмяльніцкі

Каментары

 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

Цяпер чытаюць

Абрынуліся руіны папулярнай у турыстаў сядзібы. Раней чыноўнікі адмовіліся яе выратоўваць — прычына можа здзівіць1

Абрынуліся руіны папулярнай у турыстаў сядзібы. Раней чыноўнікі адмовіліся яе выратоўваць — прычына можа здзівіць

Усе навіны →
Усе навіны

«У жыцці кожнага чалавека ёсць учынкі, што не дадаюць яму гонару». Стрыжак пракаментаваў абвінавачанне ў рассыланні дыкпікаў35

Некалькі актывістак абвінавацілі Стрыжака: высылаў ім дыкпікі55

У Брэсце і Белаазёрску скардзяцца на шкодныя пахі і магчымыя выкіды з прадпрыемстваў1

Колькі цяпер каштуе кава — молатая, у зярнятах і распушчальная? Некаторыя цэны здзіўляюць17

У лесе пад Рэчыцай заўважылі дзікабраза ВІДЭА1

У Жодзіне бацьку самому давялося дапамагаць дзіцяці пасля адмовы дактароў9

Беларускі стэндапер выступіў у акупаваным Марыупалі. Кажа, у гэтым няма палітыкі: Я толькі раблю сваю працу — як доктар12

Спявачка Каця IOWA апранулася па матывах карціны Шагала «Прагулка» ФОТА4

«Неяк да яе падсадзілі рэальную вар'ятку». Былая палітзняволеная расказала пра Марыю Калеснікаву1

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Абрынуліся руіны папулярнай у турыстаў сядзібы. Раней чыноўнікі адмовіліся яе выратоўваць — прычына можа здзівіць1

Абрынуліся руіны папулярнай у турыстаў сядзібы. Раней чыноўнікі адмовіліся яе выратоўваць — прычына можа здзівіць

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць